Με τις αγορές να αποτελούν εδώ και καιρό έρμαιο της αναποφασιστικότητας των ηγετών να αντιμετωπίσουν κατά πρόσωπο τα προβλήματα της οικονομίας και τους κερδοσκόπους να καραδοκούν, επανέρχεται στο προσκήνιο η σταθερή αξία των μακροπρόθεσμων επενδύσεων σε έργα τέχνης.

Κυριότερο χαρακτηριστικό η χαμηλή μεταβλητότητα, και τα εγγυημένα, στο μέτρο του δυνατού, κέρδη, που ανέρχονται σε επιστροφή μεταξύ 10% και 20% σε βάθος επταετίας περίπου για τα πιο περιζήτητα είδη. Σύμφωνα με τον δείκτη Mei Moses που καταμετρά την μακροπρόθεσμη απόδοση εργών τέχνης, αυτή άγγιξε την περυσινή χρονιά το 16,6%.

Και μπορεί ο δείκτης αυτός να αποτελεί μία επίσημη ένδειξη για την αποδοτικότητα του «χρηματιστηρίου της τέχνης», αλλά οι μυημένοι μιλούν για τον «κανόνα Warhol». Τι λέει αυτός ο κανόνας; Πολύ απλά, ότι η κατάσταση στην αγορά τέχνης βρίσκεται σε ακολουθία με την αξία των έργων του μάγιστρου της pop art. Ενδεικτικά πάντως, τον Μάϊο μία αυτοπροσωπογραφία του Warhol (1963-1964) δημοπρατήθηκε, σε μία 16λεπτη διαδικασία που "έσπασε καρδιές", από τον οίκο Christies έναντι 38,4 εκατ. δολαρίων, πόλυ πάνω από τις εκτιμήσεις που τοποθετούσαν την αξία της μεταξύ 20 και 30 εκατ. δολαρίων.

Οι επενδύσεις σε έργα τέχνης όμως, όπως είναι κατανοητό, δεν είναι για όλους.. Για τους αρχάριους, ή απογοητευμένους από την κεφαλαιαγορά επενδυτές, ιδού οι σημαντικότερες συμβουλές που αφορούν το χρηματιστήριο της τέχνης...

Τα πράγματα είναι απλά: Καταξιωμένοι καλλιτέχνες συνεπάγονται μικρότερο ρίσκο και εξασφαλισμένα κέρδη σε μικρές όμως αποδόσεις, ενώ οι ανερχόμενοι καλλιτέχνες συνεπάγονται μεγάλο ρίσκο, το οποίο ανταμείβεται με πολύ μεγαλύτερες αποδόσεις.

Ένα συχνό λάθος που κάνουν οι νεόκοποι επενδυτές είναι να επενδύουν σε ένα έργο τέχνης μόνο βάσει του ονόματος του καλλιτέχνη.. Το "brand name" σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι αρκετό, καθώς δεν έχουν όλα τα έργα ενός καλλιτέχνη αντίστοιχη αξία. Ο επενδυτής θα πρέπει να αναπτύξει δηλαδή ένα προσωπικό αισθητήριο που θα καθορίζει τις επιλογές του.

Το τελευταίο στοιχείο, αυτό του αισθητηρίου, είναι μεν έμφυτο αλλά και καλλιεργήσιμο, και αυτό μας φέρνει μπροστά στο επόμενο σημαντικό στοιχείο: Την επιμόρφωση πάνω στην τέχνη, ή ακόμα καλύτερα πάνω σε ένα συγκεκριμένο υπο-είδος.

Σεμινάρια, βιβλία, ή τακτικές επισκέψεις σε γκαλερί μπορούν να βοηθήσουν προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Οι πλέον αποδοτικές επενδύσεις αφορούν σήμερα έργα τέχνης που προέρχονται από τις αναδυόμενες αγορές της Κίνας και της Ινδίας. Όπως άλλωστε συμβαίνει και με τις μετοχής, έτσι και στο χρηματιστήριο της τέχνης τα καυτά χαρτία εναλλάσσονται από καιρό εις καιρόν...
Αν δεν νιώθετε έτοιμοι να ριχτείτε στα βαθιά της αγοραπωλησίας έργων τέχνης, ή θέλετε να αφήσετε την τύχη των επενδύσεων σας στα χέρια των ειδικών, τα art fund που αποτελούν μία μέση λύση.

Μέσω επενδύσεων στα συγκεκριμένα fund ο επενδυτής παραχωρεί το κεφάλαιο του και το fund επιλέγει έργα, τα οποία συνήθως μεταπωλεί μετά από πέντε με δέκα χρόνια. Οι επενδυτές έχουν παράλληλα τη δυνατότητα να δανειστούν τα συγκεκριμένα έργα για προσωπική χρήση.

Παρόλο που τα συγκεκριμένα fund χαρακτηρίζονται ακόμη από δυσλειτουργίες, υπάρχουν και «αλμυρά» fund όπως το Fine Art Fund Group (με ελάχιστη επένδυση τα 250.000 δολάρια) που έχει να επιδείξει ετήσιες επιστροφές έως και 25%.

Αν πάλι ένας επενδυτής επιθυμεί να μεγιστοποιήσει το κέρδος του, μπορεί να προβεί στην επίφοβη, όπως πολλοί αναλυτές σχολιάζουν , ενοικίαση έργων τέχνης.

Περαιτέρω αναλύσεις για το «χρηματιστήριο» της τέχνης θα ακολουθήσουν από το "R"...

Δημήτρης Κώτσος