Υπενθυμίζεται ότι προς ώρας υπάρχει νομοθετικό κενό για το προσδιορισμό και τη φορολόγηση των κερδών που αποκτούν οι φορολογούμενοι από κρυπτονομίσματα, αλλά και την φορολογική μεταχείριση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.

Έτσι, βέβαια, πολλοί επενδυτές “αξιοποιούν” το κενό αυτό ώστε να αποφύγουν τη φορολογία, την ώρα που ελάχιστοι δηλώνουν τα κέρδη από συναλλαγές τέτοιων νομισμάτων στο Ε1 της δήλωσης. Με βάση, δε, τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, όσοι και όσες το κάνουν είναι κυρίως άνεργοι ή φορολογούμενοι χωρίς εισοδήματα αλλά με σημαντική ακίνητη περιουσία κι έτσι με δήλωση κερδών από διαχείριση κρυπτονομισμάτων επιδιώκουν να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης.

Μία από τις παραδοχές είναι ότι τα εισοδήματα από κρυπτονομίσματα είναι κέρδη από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και συνεπώς θα πρέπει να φορολογούνται σύμφωνα με το άρθρο 43 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος δηλαδή με συντελεστή  15%. Ωστόσο, κομβικό σημείο αποτελεί η δήλωση της πραγματικής αξίας κτήσης ή πώλησης και όχι η πλασματική και για το λόγο αυτό θα επιδιωχθεί συνεργασία με τις ψηφιακές πλατφόρμες για την άντληση των στοιχείων με τις πραγματικές συναλλαγές. 

Πάντως, με βάση, τα όσα αναφέρουν φοροτεχνικοί, όσοι και όσες έχουν κρυπτονομίσματα θα πρέπει να δηλώνουν την αξία αγοράς και πώλησης στους κωδικούς 742 και 781 αντίστοιχα και εν  συνεχεία την υπεραξία στον κωδικό 856 καταβάλλοντας φόρο 15%.

Διασυνοριακή συνεργασία

Πάντως καθώς τα κρυπτονομίσματα συχνά αποτελούν “μονοπάτια” διακίνησης ύποπτων πόρων και δρόμους διαφυγής μαύρου χρήματος εντείνεται η διασυνοριακή συνεργασία. Έτσι, η ΑΑΔΕ, ήδη, συνεργάζεται με τις φορολογικές διοικήσεις άλλων κρατών  και ειδικά με την αμερικανική φορολογική διοίκηση, το περίφημο IRS με σκοπό να μπει “φραγή” στη διακίνηση μαύρου χρήματος μέσω των crypto αλλά και την ανάπτυξη τακτικών και “εργαλείων” είτε φορολόγησης, είτε παρακολούθησης της φοροδιαφυγής. Άλλωστε, η αμερικανική φορολογική διοίκηση κατέχει σημαντική τεχνογνωσία στον έλεγχο κρυπτονομισμάτων και δραστηριοτήτων στο dark web, αλλά και εργαλεία εντοπισμού συναλλαγών και κατόχων digital assets.

Την ίδια ώρα η ΕΕ επιχειρεί να αυστηροποιήσει τη νομοθεσία με την ονομαστικοποίηση των επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα καθώς σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ως μέσα ξεπλύματος χρήματος, φοροδιαφυγής και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η έκθεση της Chainanalysis, εκτιμάται ότι κρυπτονομίσματα αξίας 8,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων «ξεπλύθηκαν» κατά το 2021.

Επίσης η ΕΕ σχεδιάζει να επιβάλει στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις αγορές κρυπτονομισμάτων και έχουν Ευρωπαίους χρήστες να κοινοποιούν τα φορολογικά στοιχεία των πελατών τους στις εθνικές φορολογικές αρχές των κρατών μελών. Πρόκειται για τον κανονισμό  MiCA ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από 1-1-2026 και θα απαιτεί από κάθε εταιρεία με πελάτες στην ΕΕ να εγγραφεί και να αναφέρει τις συναλλαγές στις εθνικές αρχές.