Τα 151 από τα 154 αφορούν μετανάστες ή πρόσφυγες ενώ σε 3 τα θύματα ήταν ευρωπαίοι πολίτες (1 Ρουμάνος, 1 Βούλγαρος και 1 Έλληνας).Ουσιαστικά κάθε Τρίτη ημέρα καταγράφεται, αλλά μόνο σε επίσημα στοιχεία ένα περιστατικό ανά την επικράτεια.

 

Γεωγραφική διασπορά        

 

107 περιστατικά έλαβαν χώρα στο δήμο Αθηναίων, κυρίως σε περιοχές του κέντρου όπως ο Άγιος Παντελεήμονας, η Αττική, η πλατεία Αμερικής και άλλες περιοχές γύρω από την Ομόνοια, ενώ άλλα 23 καταγράφηκαν στο νομό Αττικής πέραν του δήμου Αθηναίων. Επίσης, 13 περιστατικά καταγράφηκαν στην Πάτρα, 3 στην Κόρινθο, ενώ 3 περιστατικά που καταγράφηκαν σε Ηγουμενίτσα και Έβρο αφορούν σε χώρους κράτησης. Τέλος, υπάρχουν καταγραφές σε: Ρόδο, Χίο, Κόνιτσα και Νέα Μανωλάδα Ηλείας.

 

Η πλειονότητα των περιστατικών έλαβε χώρα σε δημόσιους χώρους, ενώ 6 καταγράφονται πιο συγκεκριμένα σε μέσα μαζικής μεταφοράς. Υπάρχουν επίσης 7 περιστατικά από χώρους κράτησης (αστυνομικά τμήματα ή κέντρα κράτησης μεταναστών) και 16 μέσα σε ιδιωτικούς χώρους. Στους ιδιωτικούς χώρους περιλαμβάνονται: οικίες μεταναστών, καταστήματα, και χώροι που χρησιμοποιούνται ως καταλύματα.  

 

Σημειώνεται επίσης ότι το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε, κατόπιν επικοινωνίας με την οικογένεια του θύματος, ένα περιστατικό ανθρωποκτονίας εντός του 2012: πρόκειται για ένα 31χρονο Αιγύπτιο που απεβίωσε μετά από 17 μέρες σε εγκεφαλικό κώμα κατόπιν άγριου ξυλοδαρμού. Το περιστατικό αυτό, όπως και οι γνωστές από τον τύπο άγριες δολοφονίες του 19χρονου Ιρακινού στο κέντρο της Αθήνας τον περασμένο Αύγουστο και του 26χρονου Πακιστανού που απεβίωσε μετά από δολοφονική επίθεση από δύο άτομα που επέβαιναν σε μηχανή στην περιοχή των Πετραλώνων στις αρχές του 2013, αποτελούν δραματική υπενθύμιση ότι η βία με ρατσιστικό κίνητρο, εκτός από φαινόμενο συνεχές, είναι και φαινόμενο ολοένα κλιμακούμενο σε ένταση βίας στην ελληνική κοινωνία.

 

Κόκκινο πανί η μαντίλα

 

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών τα θύματα αναφέρουν ως λόγο της επίθεσης το γεγονός ότι ήταν αλλοδαποί, και ότι στοχοποιήθηκαν λόγω της αλλοδαπότητάς τους ή/και κάποιου άλλου συναφούς χαρακτηριστικού όπως το χρώμα, η εθνοτική προέλευση ή η θρησκεία (η πλειοψηφία των αλλοδαπών θυμάτων ήταν μουσουλμανικής θρησκείας). Αξίζει να αναφερθεί ότι στις 2 από τις 5 περιπτώσεις επίθεσης κατά γυναικών τα θύματα πιστεύουν ότι στοχοποιήθηκαν επειδή φορούσαν μαντίλα.

 

 

Δράστες

 

Οι δράστες των επιθέσεων που καταγράφηκαν ήταν πάντα άνδρες, εκτός από 8 περιπτώσεις επιθέσεων από πολυμελείς ομάδες όπου καταγράφεται και συμμετοχή γυναικών. Ο μέσος όρος ηλικίας των δραστών, στις περιπτώσεις που τα θύματα ήταν σε θέση να υπολογίσουν κατά προσέγγιση, κυμαίνεται στα 27 χρόνια. Οι δράστες είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία Έλληνες. Καταγράφονται επίσης επιθέσεις από μεικτές εθνοτικά ομάδες, όπως π.χ.  επίθεση ομάδας με τη συμμετοχή αλβανικής καταγωγής δραστών στο κέντρο της Αθήνας. Σε 6 μόνο από τις 154 επιθέσεις αναφέρεται ένας μόνο θύτης.

 

Σε 91 περιπτώσεις, τα θύματα των επιθέσεων πιστεύουν ότι οι δράστες συνδέονται με εξτρεμιστικές ομάδες, γεγονός που προκύπτει και από τα ποιοτικά στοιχεία που καταγράφονται για τις επιθέσεις: οι δράστες σε αυτές τις περιπτώσεις δρουν σε οργανωμένες ομάδες, που κυκλοφορούν είτε με μηχανές είτε πεζή, πολλές φορές με τη συνοδεία μεγαλόσωμων σκυλιών. Είναι ντυμένοι με μαύρα ρούχα και ενίοτε με στρατιωτικά παντελόνια, φορώντας κράνη ή έχοντας καλυμμένα τα πρόσωπά τους.  Σε σχετικές επιθέσεις έχει καταγραφεί και η συμμετοχή ανηλίκων. Οι περισσότερες επιθέσεις γίνονται μετά τη δύση του ηλίου ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Πιο συνηθισμένη πρακτική είναι η «περιπολία» από μαυροφορεμένους, πεζούς ή μοτοσικλετιστές, ως αυτόκλητες ομάδες πολιτοφυλακής, οι οποίοι επιτίθενται σε πρόσφυγες και μετανάστες στο δρόμο, σε πλατείες ή σε στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς.  

 

Τα θύματα μιλούν για περιοχές στην Αθήνα που αποτελούν πραγματικό άβατο λόγω του φόβου των επιθέσεων. Σημειώνεται ότι σε 8 περιπτώσεις τα θύματα των επιθέσεων ή οι μάρτυρες ανέφεραν ότι ανάμεσα στους δράστες των επιθέσεων αναγνώρισαν άτομα που συνδέονται με τη Χρυσή Αυγή, είτε επειδή φόραγαν διακριτικά της οργάνωσης, είτε επειδή τα πρόσωπά τους συνδέονται με δημόσιες εκδηλώσεις της οργάνωσης στην περιοχή, είτε επειδή γνωρίζουν ότι είναι μέλη τοπικών οργανώσεων του κόμματος.

 

 

Εμπλοκή ένστολων και δημόσιων λειτουργών στις επιθέσεις

 

Ειδική κατηγορία αποτελούν τα 25 περιστατικά όπου συνδέεται η αστυνομική με τη ρατσιστική βία. Τα 7 εκτυλίχθησαν σε χώρους κράτησης (ΑΤ Ηγουμενίτσας, Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής [Πέτρου Ράλλη], ΑΤ Αγίου Παντελεήμονα, ΑΤ Χειμωνίου Ορεστιάδας, ΑΤ Βραχατίου). Σε άλλα 17 περιστατικά που καταγράφηκαν εντός του 2012 οι θύτες είναι ένστολοι. Πρόκειται για περιστατικά στα οποία ένστολοι, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και σε επιχειρήσεις ρουτίνας, καταφεύγουν σε έκνομες ενέργειες και πρακτικές άσκησης βίας. Καταγράφηκαν επίσης περιπτώσεις προσαγωγών στα αστυνομικά τμήματα, κράτησης και κακομεταχείρισης για ορισμένο χρονικό διάστημα κάποιων ωρών, καθώς και η καταστροφή νομιμοποιητικών εγγράφων. Σε 1 περιστατικό αναφέρεται συνέργεια ένστολων με πολίτες-μέλη εξτρεμιστικών ομάδων κατά την έφοδο σε σπίτι μετανάστη στη Χίο.

 

Τέλος, από τα 6 περιστατικά που σημειώνονται σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στα 2 αναφέρονται ως θύτες δημόσιοι λειτουργοί, και συγκεκριμένα: 1 περιστατικό όπου γυναίκα αιγυπτιακής καταγωγής δέχτηκε λεκτική επίθεση από οδηγό λεωφορείου, ο οποίος έκλεισε την πόρτα πάνω στο καρότσι του παιδιού της, και 1 περιστατικό όπου νεαρός Αφγανός αναφέρει ότι ξυλοκοπήθηκε από ελεγκτές του ΟΑΣΑ επειδή δεν επέδειξε εισιτήριο κατά τη διάρκεια ελέγχου.

 

Ένταση των επιθέσεων και οπλισμός

 

      Άλλα ποιοτικά στοιχεία σχετικά με τη φύση των επιθέσεων που προκύπτουν από την καταγραφή των περιστατικών αναδεικνύουν τη συνεχώς κλιμακούμενη βιαιότητα των επιθέσεων, ενώ παράλληλα παρατηρείται μεγαλύτερη ανοχή ή φόβος από μάρτυρες που ενώ βρίσκονται παρόντες κατά τη διάρκεια επιθέσεων δεν παρεμβαίνουν να βοηθήσουν τα θύματα. Σε πολλά περιστατικά τα θύματα αναφέρουν τη χρήση όπλων κατά τη διάρκεια των επιθέσεων, όπως ρόπαλα, σιδηρολοστοί, πτυσσόμενα γκλομπ, σπρέι, αλυσίδες, σιδηρογροθιές, μαχαίρια και σπασμένα μπουκάλια, ενώ έχει καταγραφεί η πανομοιότυπη χρήση μεγαλόσωμων σκύλων σε ομάδα που δρα στην περιοχή του Αγ. Παντελεήμονα και της πλατείας Αττικής. Τα θύματα συχνά υποφέρουν από πολλαπλά τραύματα όπως κατάγματα, θλάσεις, κακώσεις, εκδορές, βλάβες όρασης και ακοής,  συμπτώματα μετατραυματικού στρες κ.α.