Προτάσεις για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων κατέθεσε ο υπουργός Εσωτερικών κ. Τάσος Γιαννίτσης στη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.

Σύμφωνα με το υπόμνημα του υπουργού Εσωτερικών για το ζήτημα της τραπεζικής δανειοδότησης των κομμάτων που έχει λάβει σοβαρές διαστάσεις προτείνεται το 60% των εκάστοτε επιχορηγήσεων να παρακρατείται και να καταβάλλεται από το Δημόσιο στις τράπεζες μέχρι την πλήρη αποπληρωμή του υπολοίπου του δανείου, η δε συμφωνία αυτή επ' ουδενί δεν θα αποτελεί εγγύηση ανάληψης του δανείου από το Δημόσιο και δεν θα μπορεί να επηρεάσει με οποιονδήποτε τρόπο μελλοντικές κυβερνητικές αποφάσεις σχετικές με τη χρηματοδότηση των κομμάτων.

Ταυτόχρονα ο υπουργός Εσωτερικών προτείνει να υπάρχει απαγόρευση της σύναψης νέων δανείων με εγγύηση την κρατική χρηματοδότηση έως ότου τα κόμματα που υπαχθούν στην εν λόγω ρύθμιση αποπληρώσουν τα χρέη τους. Πέραν αυτών, τα κόμματα δεν θα μπορούν να εκχωρούν ως εγγύηση στις τράπεζες για πρόσθετο δανεισμό την κρατική επιχορήγηση πέραν του τρέχοντος ημερολογιακού έτους.

Σύμφωνα με τον κ. Γιαννίτση η κρατική χρηματοδότηση οφείλει να παραμείνει βασική πηγή χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, καθώς αυτό συνάδει με την παγιωθείσα και μη αμφισβητούμενη σχετική πρακτική στις περισσότερες χώρες του κόσμου στις οποίες λειτουργεί δημοκρατικό κοινοβουλευτικό πολίτευμα και πάντως σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Η διατήρηση ωστόσο της κρατικής χρηματοδότησης ως βασικής πηγής εσόδων για τα πολιτικά κόμματα πρέπει σήμερα να λάβει σοβαρά υπόψη της τη διαμορφωθείσα κοινωνικοοικονομική κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η διαμόρφωση της κρατικής χρηματοδότησης όχι ως ποσοστό επί των τακτικών εσόδων του προϋπολογισμού, όπως ισχύει σήμερα, αλλά ως συγκεκριμένο ποσό που καθορίζεται ονομαστικά στο νόμο.

Το ποσό θα παραμένει σταθερό για μια πενταετία και σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορεί να ξεπερνά το ύψος της χρηματοδότησης που θα ελάμβαναν τα κόμματα εάν διατηρούνταν η υφιστάμενη σήμερα ρύθμιση. Ακόμη, το ύψος του ποσού της επιχορήγησης θα πρέπει να διαμορφωθεί με βάση τα έσοδα που θα εισέπρατταν τα κόμματα εάν η υφιστάμενη ρύθμιση εφαρμοζόταν απολογιστικά για τα έτη 2010 και 2011 μειούμενο κατά ένα ποσοστό που θα μπορούσε να συμφωνηθεί μεταξύ των κομμάτων.

«Κατά την άποψή μου η μείωση αυτή θα μπορούσε να προσεγγίζει το 20%. Κάνοντας ένα πρόχειρο υπολογισμό το ποσό που θα προέκυπτε θα ανερχόταν σε περίπου 40 εκ ευρώ τακτικής κρατικής χρηματοδότησης ετησίως», σημειώνεται στο υπόμνημα.

Ακόμη, ο κ. Γιαννίτσης προτείνει να μειωθεί η χρηματοδότηση των κομμάτων για έρευνα και επιμόρφωση κατά ποσοστό 30% για όσο διάστημα ο κρατικός προϋπολογισμός είναι ελλειμματικός και σε ότι αφορά στην έκτακτη προεκλογική χρηματοδότηση των κομμάτων προτείνεται αυτή να χορηγείται άπαξ κάθε τέσσερα χρόνια, που αποτελεί τον συνταγματικά προβλεπόμενο χρόνο διενέργειας εκλογών, με αφετηρία τις προσεχείς εκλογές, και να μην παρακολουθεί τον ασταθή πολιτικό κύκλο της χώρας.

Ο ίδιος τονίζει πως υπό διαφορετικές συνθήκες θα μπορούσε να εξεταστεί αν ένα τμήμα (π.χ. το ¼) της κρατικής χρηματοδότησης θα μπορούσε να είναι συνάρτηση της συμμετοχής του εκλογικού σώματος στις εκλογές (με κριτήριο το ποσοστό των έγκυρων ψηφοδελτίων). Πιο συγκεκριμένα, θα καθοριζόταν ένα ποσοστό έγκυρων ψηφοδελτίων ως όριο για τη χορήγηση του συνόλου της κρατικής χρηματοδότησης. Εφόσον τα έγκυρα ψηφοδέλτια υπολείπονται του ορίου αυτού κατά 5%, 10%, 15% κ.ο.κ., θα μπορούσε να μειώνεται αναλόγως και το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης. Αντιστρόφως θα μπορούσε να αυξάνεται το ποσό της κρατικής χρηματοδότησης εφόσον τα έγκυρα ψηφοδέλτια υπερβαίνουν το τιθέμενο όριο. «Λόγω της συγκυρίας, η πρόταση αυτή μπορεί να αφεθεί για εύθετο χρόνο», σημειώνεται στο υπόμνημα.

.Ο κ. Γιαννίτσης εξέφρασε την επιφύλαξή του για το ζήτημα των δημόσιων παροχών σε είδος και εδικά για την υποχρεωτική δέσμευση χρόνου προβολής στα ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα πέραν της προεκλογικής περιόδου, καθώς ανακύπτουν ζητήματα ελευθερίας του τύπου. Επίσης, τόνισε ότι η όποια δημόσια παροχή σε είδος προς τα κόμματα θα πρέπει να συνυπολογίζεται ως ποσό στο ύψος της χορηγούμενης κρατικής χρηματοδότησης (π.χ. αποσπασμένοι δημόσιοι υπάλληλοι, τηλεπικοινωνιακές ή άλλες υπηρεσίες).

Στο βαθμό που η κρατική χρηματοδότηση ήθελε περιοριστεί ο υπουργός Εσωτερικών θεωρεί σημαντικό να υπάρξει ευελιξία στην ιδιωτική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η αναγνώριση της δυνατότητας χρηματοδότησης των κομμάτων από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με την προϋπόθεση ότι η χρηματοδότηση αυτή είναι οπωσδήποτε ονομαστικοποιημένη και δημοσιοποιείται στο διαδίκτυο εφόσον ξεπερνά ένα ορισμένο όριο.

Ο κ. Γιαννίτσης τονίζει πως θα μπορούσαν να διερευνηθούν οι προϋποθέσεις αξιοποίησης σύγχρονων μορφών οικονομικής εξόρμησης όπως μέσω τηλεφώνου ή του διαδικτύου, ενώ θα μπορούσε να αναγνωρίζεται η δυνατότητα λήψης από τα κόμματα παροχών σε είδος από ιδιώτες, όπως λ.χ. η παραχώρηση της χρήσης ακινήτου. Σε κάθε περίπτωση η παροχή σε είδος πρέπει να είναι ονομαστικοποιημένη, ώστε να υπάρχει διαφάνεια.