Ειδικότερα, στην Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2019-2020 αναφέρεται ότι σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η οικονομική δραστηριότητα εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει σημαντικά το 2020, καταγράφοντας ρυθμό μεταβολής -5,8%. Το 2021 η οικονομική δραστηριότητα εκτιμάται ότι θα ανακάμψει και θα αυξηθεί με ρυθμό 5,6%, ενώ το 2022 θα σημειώσει αύξηση 3,7%.

Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο, το οποίο συνδέεται με μια ενδεχόμενη αναζωπύρωση του κορωνοϊού, οι συνέπειες της πανδημίας αναμένεται να είναι πιο έντονες και με μεγαλύτερη διάρκεια και η ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι βραδύτερη: το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 9,4% το 2020, ενώ θα αυξηθεί κατά 5,7% το 2021 και 4,5% το 2022.

Σύμφωνα με την ΤτΕ η  ιδιωτική κατανάλωση, στο βασικό σενάριο, αναμένεται να μειωθεί το 2020, εξαιτίας της αύξησης του ποσοστού της ανεργίας και της επιδείνωσης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος. Μεσοπρόθεσμα, και καθώς οι συνθήκες στην αγορά εργασίας θα βελτιώνονται, η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται ότι θα συμβάλει θετικά στην οικονομική δραστηριότητα. Οι επενδύσεις εκτιμάται ότι θα επηρεαστούν αρνητικά από την πανδημία, την αύξηση της αβεβαιότητας και την προσωρινή αναβολή επενδυτικών αποφάσεων, ενώ θα ενισχυθούν σημαντικά κατά την περίοδο 2021-2022, στηριζόμενες τόσο στις ιδιωτικές πρωτοβουλίες όσο και στις δημόσιες επενδύσεις.

Ο τουρισμός

Σε σχέση με τον τουρισμό η πτώση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2020 αναμένεται να επηρεάσει κυρίως τους κλάδους των καταλυμάτων, της εστίασης και των μεταφορών, οι οποίοι σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Συνόρων αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% της δαπάνης των ξένων επισκεπτών στην Ελλάδα, αλλά και άλλους κλάδους άμεσα. Ενδεικτικά, μια μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων των ξένων επισκεπτών κατά 60% σε σχέση με τις εισπράξεις του2019 (ήτοι μείωση κατά περίπου 10,8 δισεκ.υρώ) θα οδηγούσε σε μια μείωση του ΑΕΠ κατά 5,3% και των εισοδημάτων των εργαζομένων κατά 4,1%.

Βέβαια όλα αυτά τελούν υπό αίρεση των εξελίξεων στο υγιεινομικό πεδίο. Ήδη λόγω της απαγόρευσης πτήσεων από το Ηνωμένο Βασίλειο και της Σουηδία μέχρι τις 15/7 ανατρέπονται έστω και οι αυτές οι πρώτοι επισφαλείς σχεδιασμοί σε προορισμούς όπως τα Χανιά, ή η Ελούντα. Σημειώνεται ότι τα Χανιά περίμεναν … μετά φόβου, από 4/7 πτήσεις της Apollo αλλά εις μάτην. Καθώς μάλιστα οθ Βρετανοί και Σκανδιναβοί αντιπροσωπεύουν τα 2/3 της ταξιδιωτικής κίνησης στα Χανιά εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το πόσο δύσκολη είναι η εκκίνηση της σεζόν.

Μάλιστα όπως αναφέρεται από την ΤτΕ σε περίπτωση που οι αεροπορικές μεταφορές και η εξωτερική ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών αποκατασταθούν σε βαθμό χαμηλότερο από τον αναμενόμενο ή προκύψουν δυσμενείς εξελίξεις σε σχέση με την πανδημία παγκοσμίως, τότε οι συνδεδεμένοι κλάδοι της εστίασης και των καταλυμάτων αναμένεται να επηρεαστούν ακόμη εντονότερα.

Η προβολή στο ΑΕΠ

Στο φόντο αυτό οι όποιες εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου για την πορεία του ΑΕΠ έχουν μεγάλα ποσοστά επισφάλειας καθώς μάλιστα και οι μετρήσεις της ΤτΕ για τις επιπτώσεις της καραντίνας είναι άκρως δυσμενείς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το  οικονομικό κόστος των περιοριστικών μέτρων, σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, για το σύνολο της οικονομίας εκτιμάται σε 7,7% το 2020. Οι μεγαλύτερες απώλειες συγκεντρώνονται πρωτίστως σε κλάδους των υπηρεσιών και συγκεκριμένα στον κλάδο  καταλυμάτων  και  υπηρεσιών  εστίασης  (-3,9%), καθώς  επίσης  και  στους  κλάδους  χονδρικού  και  λιανικού  εμπορίου,  μεταφορών-αποθήκευσης  και τεχνών  και  διασκέδασης.

«Διαβάζω την έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και δεν μπορώ να μην παρατηρήσω ότι παρά τις εμφανείς περί του αντιθέτου προσπάθειες, οι προβλέψεις του δεν ταυτίζονται ακριβώς με αυτές της κυβέρνησης», σημειώνει με ανάρτησή του στο facebook ο τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Ο ίδιος προσθέτει ότι «για παράδειγμα, στο δυσμενές σενάριο ο κ. Στουρνάρας δεν προβλέπει απλώς βαθύτερη ύφεση αλλά και ανάκαμψη που δεν είναι τύπου V αλλά πιο αργή. Ούτε περνάν απαρατήρητες οι παραινέσεις του κ. Στουρνάρα για δημοσιονομική προσαρμογή και αναρωτιέμαι αν ο ίδιος αντιλαμβάνεται τους κινδύνους που εμπεριέχει μια γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή».

«Με βάση αυτά, το υπουργείο Οικονομικών έχει κάποιο σχέδιο; Ο κ. Σταϊκούρας καταλαβαίνει αυτούς τους κινδύνους ή θεωρεί ότι το μέγεθος και ο τρόπος δημοσιονομικής προσαρμογής που επελέγησαν στο παρελθόν από κυβερνήσεις που υπηρέτησε ήταν ο ενδεδειγμένος;» σχολιάζει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Τέλος, ο Ευ.Τσακαλώτος υπογραμμίζει ότι «το γεγονός ότι σύμφωνα με τον αξιότιμο κ. Διοικητή η μεγάλη ελπίδα για την οικονομία σήμερα είναι οι περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις, τώρα μάλιστα, που οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων είναι στα τάρταρα λέω να το αφήσω ασχολίαστο».

Πάντως μέσα στην Έκθεση της ΤτΕ βλέπει κάποιος και τις αντοχές της βιομηχανίας καθώς όπως αναφέρεται μικρότερες  είναι  οι  επιπτώσεις  στο  δευτερογενή  τομέα  της οικονομίας. Βέβαια,  η  διατάραξη  της  εφοδιαστικής  αλυσίδας  και  των  μεταφορών,  οι  δυσχέρειες  στις  εισαγωγικές  και  εξαγωγικές  διαδικασίες  και  βέβαια  ο  περιορισμός  ή/και  η  αναβολή  της  ζήτησης  για  βιομηχανικά  προϊόντα  επηρέασαν  τη  μεταποίηση και  ιδιαίτερα  κλάδους  που  είναι  περισσότερο  ενσωματωμένοι  στις διεθνείς  αλυσίδες  αξίας.

Σε  μικρότερο  βαθμό  φαίνεται  ότι  επηρεάζεται  ο  κλάδος  των  τροφίμων.Αντιθέτως,  υπερδραστηριότητα  υποθέτουμε  για  τον  κλάδο  παραγωγής  φαρμακευτικών  προϊόντων.

Βέβαια με δεδομένη τη χαμηλή ζήτηση, τη «χαμηλή πτήση» του τουρισμού, την κυριαρχία Μμε στην ελληνική οικονομία,  αλλά και την αργή επαναφορά της κανονικότητας τα ρίσκα είναι μεγάλα για όλους ιδίως καθώς το  87% των επιχειρήσεων σε αναστολή λειτουργίας είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις (0-9 εργαζόμενοι) που δύσκολα αντέχουν  σε κρίσεις ρευστότητας, δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία.

Γιώργος Αλεξάκης