Στο άρθρο του οικονομικού συμβούλου του ομίλου, Καθηγητή κ. Γκίκα Χαρδούβελη, του οικονομικού αναλυτή κ. Θεοδόσιου Σαμπανιώτη και του οικονομολόγου Δρ. Εμμανουήλ Δαβραδάκη διαπιστώνεται πως οι προϋπολογισμοί της περιόδου 1982-2005 προέβλεπαν πάντοτε έλλειμμα για την Κεντρική Κυβέρνηση. Μάλιστα, το έλλειμμα μετά την εκτέλεση του προϋπολογισμού το επόμενο έτος ήταν, με εξαίρεση το 1999 (έτος ελέγχου από ΕΕ για είσοδο στην Ευρωζώνη), πάντα μεγαλύτερο από αυτό που αρχικά προέβλεπε ο επίσημος προϋπολογισμός. Ο μέσος όρος της απόκλισης την περίοδο αυτή ήταν 6,3% του μεγέθους του προϋπολογισμού δαπανών και εσόδων.

Ο μέσος όρος της απόκλισης της περιόδου 1994-2005 έπεσε στο 3,9%, δηλαδή η απόκλιση έγινε λιγότερη από το μισό της πρώτης περιόδου 1982-1993, που ήταν 8,2%.

Οι αποκλίσεις στο έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού συνέβαλλαν περισσότερο στην απόκλιση του ελλείμματος της Κεντρικής Κυβέρνησης συγκριτικά με τις αποκλίσεις στο έλλειμμα του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Συγκεκριμένα, η μέση απόκλιση στον ΤΠ ήταν 5,8% του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ στον ΠΔΕ μόνον 0,2%.

Στον τακτικό προϋπολογισμό τα έσοδα υπερεκτιμούνται (η απόκλιση είναι στο -3,3% του συνολικού προϋπολογισμού) και οι δαπάνες υποεκτιμούνται (η απόκλιση είναι στο 2,6%), με αποτέλεσμα και οι δύο πλευρές του ισοζυγίου να συμβάλλουν στην αύξηση του πραγματοποιηθέντος ελλείμματος σε σχέση με τον προϋπολογισμό. Έως το 1993, και οι δύο πλευρές συνέβαλαν στην απόκλιση του ελλείμματος, με τα έσοδα να δείχνουν πολύ μεγάλες αποκλίσεις (-5,9%) έναντι των δαπανών (2,4%). Από το 1994 και ύστερα, τα έσοδα εκτιμώνται με σχετική ακρίβεια (-0,6%), ενώ οι αποκλίσεις στις δαπάνες συνεχίζουν να είναι μεγάλες (2,8%).

Μια πιο λεπτομερής οικονομετρική ανάλυση με τη χρήση σύγχρονων τεχνικών και εργαλείων, έφερε στην επιφάνεια σχέσεις που δεν είναι ορατές από τους απλούς μέσους όρους των αποκλίσεων. Όταν οι ελληνικές κυβερνήσεις καταρτίζουν τον προϋπολογισμό, πρώτα προϋπολογίζουν τα έσοδα και στη συνέχεια τις δαπάνες. Με άλλα λόγια, το ύψος των προβλεπόμενων εσόδων καθορίζει το ύψος των δαπανών και όχι το αντίστροφο. Οι κυβερνήσεις περιορίζονται από τα έσοδα. Δεν στοχεύουν πρώτα σε δαπάνες που θα ικανοποιούσαν την εκλογική τους πελατεία ή τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις και κατόπιν να ψάχνουν να βρουν τα έσοδα. Σκέπτονται και προγραμματίζουν «νοικοκυρεμένα», διαπιστώνουν οι οικονομολόγοι.

Επιπλέον, στο έτος εκτέλεσης του προϋπολογισμού, παρατηρείται μια ανάλογη σχέση μεταξύ εσόδων και δαπανών: Η απόκλιση στα έσοδα προηγείται της απόκλισης στις δαπάνες. Δηλαδή μια μη αναμενόμενη απώλεια (αύξηση) στα έσοδα περιορίζει (επεκτείνει) τις δαπάνες περισσότερο από την πρόβλεψη.  Το αντίστροφο δεν ισχύει, δηλαδή μια μη αναμενόμενη δαπάνη να ωθεί τις κυβερνήσεις σε προσπάθεια ανεύρεσης νέων πόρων.

Συνεπώς, οι κυβερνήσεις όχι μόνον προγραμματίζουν, αλλά δρουν και νοικοκυρεμένα. Τόσο σε επίπεδο προϋπολογισμού όσο και σε επίπεδο αποκλίσεων από τον προϋπολογισμό τα έσοδα σέρνουν τις δαπάνες και όχι το αντίστροφο. Αυτό είναι ένα ενθαρρυντικό αποτέλεσμα όσον αφορά τη δημοσιονομική σταθερότητα, αφού οι δίοδοι αύξησης των εσόδων για την εκάστοτε κυβέρνηση έχουν πολιτικό κόστος, ενώ οι δίοδοι αύξησης των δαπανών έχουν βραχυχρόνιο πολιτικό όφελος.

Εξετάζοντας το σφάλμα πρόβλεψης των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού, διαπιστώνεται ότι τα συνολικά φορολογικά έσοδα υπερεκτιμούνται συνεχώς, με εξαίρεση την περίοδο πριν την ένταξη στην ΟΝΕ 1998 – 2000. Η αδυναμία επίτευξης των στόχων για τα φορολογικά έσοδα οφείλεται στις αποκλίσεις των έμμεσων φόρων σε ποσοστό διπλάσιο απ’ ότι στις αποκλίσεις των άμεσων φόρων.

Όσον αφορά τον λόγο των έμμεσων προς τους άμεσους φόρους, που χρησιμοποιείται και ως δείκτης για το πόσο κοινωνικά δίκαιη μπορεί να χαρακτηριστεί η φορολογία, οι αποκλίσεις στην πρόβλεψή του παίρνουν αρνητικές τιμές μετά το 1994. Αυτό σημαίνει ότι μετά το 1994, δεν γίνεται προσπάθεια παρουσίασης δικαιότερου φορολογικά προσώπου της κυβέρνησης μέσω των προϋπολογισμών που συζητούνται τον Δεκέμβριο στη Βουλή τ

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr