Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθούν αυτοί οι πόλεμοι, αλλά αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι θα επηρεάσουν την παγκόσμια οικονομία και θα επιβαρύνουν πολύ την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε κάθε περίπτωση.
Ο πόλεμος της Ουκρανίας, σε συνδυασμό με τις εξαγγελίες Τραμπ περί περιορισμού της στρατιωτικής παρέμβασης των ΗΠΑ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δημιουργεί στην Ευρώπη την ανάγκη ενίσχυσης της στρατιωτικής της δύναμης και αυτό αναμένεται να κοστίσει πάνω από 100 δισ Ευρώ το χρόνο για τουλάχιστον πέντε χρόνια, ξεκινώντας από φέτος. Οι ΗΠΑ ζητούν από τις ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες σε 5% του ΑΕΠ τους ετησίως, δηλαδή να τις υπερδιπλασιάσουν σε σχέση με αυτά που δαπανούν σήμερα. Ο Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι κλείνει την κάνουλα παροχής ρώσικου αερίου στην Ευρώπη και αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα αγοράζει φυσικό αέριο από άλλες πηγές και κυρίως υγροποιημένο (LNG) από τις ΗΠΑ. Από αυτό το φυσικό α΄έριο ένα μεγάλο μέρος θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή ρεύματος, το κόστος του οποίου είναι 2,5 φορές περισσότερο από την αξία του φυσικού αερίου. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το φυσικού αερίου και ρεύματος κόστος για την ΕΕ ετησίως θα αυξηθεί σε 140 δισ Ευρώ. Η τάση για την τιμή του φυσικού αερίου είναι αυτή τη στιγμή βραχυπρόθεσμα ανοδική και μακροπρόθεσμα ελαφρώς πτωτική.
Η Ευρώπη λοιπόν φέτος καλείται να πληρώσει την στρατιωτική της εξάρτηση από τις ΗΠΑ και την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία πάρα πολύ ακριβά. Όλα αυτά χωρίς να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις από τους δασμούς που έχει πει ότι θα βάλει ο Τράμπ στα ευρωπαϊκά προϊόντα (ύψος 10%).
Που θα βρεθούν τα χρήματα;
Πού θα βρεί τα χρήματα η Ευρώπη για να τα πληρώσει όλα αυτά; Προς το παρόν οι ευρωπαίοι συνεχίζουν να διαφωνούν με την έκδοση Ευρωομολόγων. Ίσως αλλάξουν γνώμη όταν αρχίσουν να βλέπουν το κόστος για τους προϋπολογισμούς τους, αλλά ούτε αυτό είναι βέβαιο. Προς το παρόν κάθε χώρα καλείται να χρηματοδοτήσει τις δικές της ανάγκες. Οι κυβερνήσεις αναγκαστικά θα χρειαστεί να αυξήσουν τα φορολογικά τους έσοδα πράγμα που σημαίνει ότι θα έχουμε αύξηση των φόρων. Αυτό θα πλήξει όμως την ευρωπαϊκή βιομηχανία η οποία ήδη πλήττεται από τα υψηλά επιτόκια και από το κόστος της ενέργειας. Καλείται λοιπόν η ΕΕ να βρεί τα λεφτά για ενέργεια και άμυνα και παράλληλα να σταθεροποιήσει το κόστος της βιομηχανίας. Δύσκολος ο συνδυασμός ιδίως καθώς η ηγεσία της Κομισιόν επιμένει στην ιδιαίτερα βαριά για τις οικονομίες πολιτική της πράσινης ενέργειας, δηλαδή στην υποκατάσταση όλων των καυσίμων από ενεργειακές πηγές χωρίς περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δηλαδή χωρίς ρύπους.
Η Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα μπορεί να παίξει κάποιο σημαντικό ρόλο στην υπόθεση αν επιταχύνει τις μειώσεις των επιτοκίων ανακουφίζοντας τους δανειολήπτες, επιχειρήσεις και ιδιώτες. Και αυτό όμως θα εξαρτηθεί από τις εκτιμήσεις της για την πορεία του πληθωρισμού.
Ελληνική οικονομία
Όσον αφορά στην ελληνική οικονομία, βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο δημοσιονομικά με πλεόνασμα στον προϋπολογισμό και 47 δισ στο λογαριασμό του δημοσίου διαθέσιμα, από την άλλη όμως το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών εξασφαλίζει ότι το χρήμα φεύγει στο εξωτερικό και δεν μένει εδώ. Ελλείψει χ΄ρηματος επενδύσεις ελληνικές δεν γίνονται και όσες ξένες γίνονται δεν είναι παραγωγικές, δηλαδή δεν αυξάνουν την παραγωγή και τις θέσεις εργασίας. Το επιχειρηματικό περιβάλλον την Ελλάδα παραμένει ιδιαίτερα κακό, λόγω γραφειοκρατίας, υπερβολικής κρυφής φορολόγησης, υπερβολικών ασφαλιστικών εισφορών, πολύ αργής δικαιοσύνης, κακών υποδομών, διαφθοράς του δημοσίου. Τα ολιγοπώλια και τα καρτέλ δρουν ανενόχλητα στρεβλώνοντας τον ανταγωνισμό και πνίγοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων είναι η χαμηλότερη μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ και παρά τη δημοσιονομική επιτυχία της κυβέρνησης η οικονομία δεν διανέμει σωστά τα κέρδη της και η ανάπτυξη της δεν είναι βιώσιμη.
Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση εδώ, χρειάζεται πολύ γενναίες μεταρρυθμίσεις από την κυβέρνηση, τις οποίες δεν είναι διατεθειμένη να κάνει. Η μεταρρυθμιστική της παρέμβαση αφορούσε τελικά τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια και το δίπλωμα ΙΒ και όσα έκανε ο Πιερρακάκης λέω κόβιντ στην ψηφιοποίηση του δημοσίου. Εκεί μείναμε και τέλος, όπως δυστυχώς φαίνεται. Η οικονομική πολιτική από την αρχή της διακυβέρνησης μέχρι σήμερα είναι προσαρμοσμένη μόνο στο όφελος των μεγάλων επιχειρήσεων, των τραπεζών και των ολιγοπωλίων και λειτουργεί εις βάρος της μικρομεσαίας ελληνικής επιχείρησης και του καταναλωτή.
Τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα αν δεν βρεθούν λύσεις για την ειρήνης όσο στην Ουκρανία, όσο και στη Μέση Ανατολή. Οι οικονομικές επιπτώσεις αυτών των δυο πολέμων θα εξαρτηθούν από την διάρκεια, την εμπλοκή και άλλων δυνάμεων και την ένταση τους. Άγνωστες παράμετροι.
Το ζητούμενο είναι η προετοιμασία και αυτό είναι και το καθήκον της κυβέρνησης, να αλλάξει αφενός οικονομική πολιτική ώστε να πετύχει βιώσιμη ανάπτυξη μέσω των επενδύσεων και της αύξησης της παραγωγής των ελληνικών επιχειρήσεων. Όσον αφορά στις γεωπολιτικές εξελίξεις, η χώρα οφείλει να είναι διαρκώς σε επιφυλακή διότι τα πράγματα αλλάζουν ξαφνικά και με απρόβλεπτες κινήσεις.
Και αυτό σημαίνει ότι αν όλα πάνε καλά θα έχουμε μια δύσκολη για όλη την Ευρώπη οικονομική χρονιά, αν πάνε άσχημα, δεν ξέρουμε που μπορεί να καταλήξουν.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr