Αυτοί οι τέσσερις παράγοντες συνυπάρχουν σήμερα ως κλιμακούμενες κρίσεις. Ο πόλεμος μαίνεται μεταξύ Ρωσίας - Ουκρανίας, η Μέση Ανατολή βράζει, υπάρχουν μέτωπα σε πολλές άλλες περιοχές από την Ασία μέχρι την Λατινική Αμερική. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ανεξέλεγκτη, παράγει δικές της ψεύτικες ειδήσεις, ανατρέπει όλα όσα ξέραμε μέχρι σήμερα και μπορεί να εργαλειοποιηθεί από εξαιρετικά επικίνδυνες ομάδες και ηγέτες. Η κλιματική αλλαγή είναι εμφανής με την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη και καμία χώρα, εκτός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν παίρνει αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παράγει συνολικά μόνο το 7% των παγκόσμιων ρύπων, όσα μέτρα κι αν πάρει για να τους εκμηδενίσει, δεν αρκούν για να βελτιώσουν τις παγκόσμιες συνθήκες. Η οικονομία κινδυνεύει αφενός από όλες αυτές τις κρίσεις, αλλά επιπλέον κινδυνεύει από την ανεξέλεγκτη ανισότητα που συσσωρεύει όλο το χρήμα σε ελάχιστους και φτωχοποιεί όλους τους υπόλοιπους, παγκοσμίως.

Οι ηγέτες όλου του κόσμου καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτές τις τέσσερις κρίσεις. Όμως αυτή τη στιγμή διαφαίνεται ένα σοβαρότατο πρόβλημα ηγεσίας παντού. Ο Πούτιν θέλει να ξαναφτιάξει τη Μεγάλη Ρωσία και παριστάνοντας τον αμυνόμενο, επιτίθεται. Οι ΗΠΑ βιώνουν ένα πρωτοφανή διχασμό μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών με υπεύθυνο τον Τράμπ, ο οποίος είναι η ακραία εκδήλωση του αμερικανικού απομονωτισμού. Θέλει τις ΗΠΑ απομονωμένες, περιφραγμένες και χωρίς γεωπολιτική παρέμβαση στο εξωτερικό, είναι κατά του ελεύθερου διεθνούς εμπορίου, θέλει δασμούς και εμπάργκο. Ειδικά για εμάς ο Τράμπ έχει δυο πολύ αρνητικά χαρακτηριστικά. Είναι αντιευρωπαίος και έχει άριστες σχέσεις με τον Ερντογάν.

 

Η Ευρωπαϊκή ηγεσία είναι συνολικά λίγη. Η επανεκλογή της Φόν Ντερν Λάιεν στη θέση της Προέδρου της Κομισιόν, διασφαλίζει μάλλον τη διαιώνιση των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ΕΕ, παρά την επίλυση τους. Καμία χώρα της ΕΕ δεν διαθέτει κάποια εξέχουσα προσωπικότητα με όραμα για την Ευρώπη, η γηραιά ήπειρος δείχνει τα χρόνια της και ακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς να ηγείται.

Δυστυχώς, όλες οι κρίσεις της καταιγίδας πλήττουν πρωτίστως την Ευρώπη λόγω γεωπολιτικής θέσης, λόγω έλλειψης στρατιωτικής ισχύος, λόγω τεχνολογικής υστέρησης έναντι των ΗΠΑ και της Ασίας και κυρίως λόγω έλλειψης συνοχής.

Στο μεταξύ, την ύπαρξη πολύ μεγάλων κινδύνων για την παγκόσμια οικονομία, με κορυφαίο την οικονομική ανισότητα η οποία μπορεί να προκαλέσει μεγάλες εξεγέρσεις και ανθρωπιστικές κρίσεις, διαπιστώνουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, ΟΟΣΑ, ΔΝΤ κλπ αλλά και οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, πχ η Goldman Sachs, που μάλιστα προβλέπουν μεγάλη κρίση στα χρηματιστήρια στις ΗΠΑ και ισχυρές πιέσεις στα ευρωπαικά. Ενδεικτική είναι και η αναποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια, εφόσον φοβάται για αναζωπύρωση του πληθωρισμού. 

 

Όλα αυτά αφορούν φυσικά και την Ελλάδα η οποία δεν είναι μια όαση ηρεμίας, κάθε άλλο μάλιστα. Η Ελλάδα διαπιστώνει διαρκώς ότι κάθε προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία πέφτει στο κενό και ότι ανά πάσα στιγμή η τουρκική ηγεσία μπορεί να δημιουργήσει - και το επιδιώκει - μεγάλες κρίσεις. Τη στιγμή αυτή δοκιμάζονται τα όρια της ειρήνης. Στο εσωτερικό η κατάσταση δεν είναι καλή. Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης κρατάει σε ισορροπία τα δημοσιονομικά, αλλά η ακρίβεια είναι ανεξέλεγκτη, τα καρτέλ διοικούν τη χώρα χωρίς κανένα φόβο ποινών, η εγκληματικότητα είναι γενικευμένη και απροκάλυπτη, το βιοτικό επίπεδο φθίνει διαρκώς, η οικονομική ανισότητα αυξάνεται ραγδαία, η μεσαία τάξη φτωχοποιείται και οι φτωχότεροι περιθωριοποιούνται. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά και η αντιπολίτευση ασχολείται με τα εσωκομματικά της προβλήματα. Στο μεν ΣΥΡΙΖΑ η κατάσταση είναι τραγελαφική, στο δε ΠΑΣΟΚ, τέσσερις ισοδύναμοι περίπου υποψήφιοι, δίνουν μια μάχη άνευ νοήματος για τη χώρα. Κανείς δεν παράγει πολιτική, κανείς δεν προτείνει λύσεις στα προβλήματα, κανείς δεν εμπνέει περισσότερο από τους άλλους.

Χωρίς αντιπολίτευση, αλλά και χωρίς ισχύ έναντι των συμφερόντων, δεν μπορούμε να περιμένουμε και πολλά από την κυβέρνηση.

 

Χονδρικά αυτή είναι η κατάσταση σήμερα, καθώς αρχίζει ο καυτός μήνας Αύγουστος, ο μήνας των διακοπών. Τι μπορούμε να κάνουμε; Διακοπές και …βλέπουμε.