Μια βιομηχανία στην οποία στηρίζονται τα εισοδήματα χιλιάδων καλλιεργητών και εργαζομένων. Η σημερινή διοίκηση της εταιρίας υπο τον κ. Χρυσόστομο Γερούκη, κατάφερε μέσω του περιορισμού του κόστους, της αύξησης του μεριδίου αγοράς,  αλλά και της καλής διεθνούς συγκυρίας να βγάλει κέρδη για πρώτη φορά μετά απο 6 χρόνια. Για την πώληση της εταιρίας, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον αρκετοί μεγάλοι ξένοι όμιλοι και θα συμβάλει αποφασιστικά στην εξυγίανση της Αγροτικής Τράπεζας που είναι και ο μοναδικός μέτοχος της εταιρίας.

Έχει ενδιαφέρον όμως να δούμε πως η κρατική παρέμβαση και συγκεκριμένα η απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή το 2006 να κλείσει το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο εργοστάσιο της ΕΒΖ στη Λάρισα και μάλιστα να χάσει λόγω αδράνειας και τις αποζημιώσεις που δικαιούτο απο την ΕΕ για το κλείσιμο του εργοστασίου αυτού, οδήγησε μια κερδοφόρο εταιρία σε τεράστιες ζημιές. Η απόφαση κλεισίματος του εργοστασίου της Λάρισας και όχι κάποιου άλλου, όπως πχ των Σερρών που είναι ο τόπος καταγωγής του τότε Πρωθυπουργού, ελήφθη παρόλο που ήταν λανθασμένη για την εταιρία, με καθαρά «πολιτικά» κριτήρια.

Ας δούμε ένα σύντομο ιστορικό αυτής της καταστροφικής πορείας:

Η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης Α.Ε. (Ε.Β.Ζ. Α.Ε.) ιδρύθηκε το 1960 και μέχρι σήμερα είναι η μοναδική βιομηχανία παραγωγής ζάχαρης στη χώρα. Η Εταιρεία θεωρείται «ευρύτερου δημόσιου ενδιαφέροντος» αφού οι μετοχές της ανήκουν στην ATEbank, και η δραστηριότητά της είναι πολύ σημαντική για την Ελληνική γεωργική οικονομία.

Επί σειρά ετών η Ε.Β.Ζ. Α.Ε. παρήγαγε στα 5 εργοστάσιά της όλη την ποσότητα ζάχαρης που ήταν απαραίτητη για την κάλυψη του συνόλου των εγχώριων αναγκών (320.000 τόνους / έτος). Για την παραγωγή αυτή η εταιρεία υποστήριζε (ασκώντας μια πρωτοποριακή συμβολαιακή γεωργία) την καλλιέργεια εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων (περίπου 450.000) με συμβόλαια με πάνω από 6.000 παραγωγούς, για την παραγωγή ζαχαροτεύτλων των οποίων άλλωστε ήταν και ο μοναδικός αποδέκτης. Το 2003 η Ε.Β.Ζ. Α.Ε. συμμετείχε στον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης των ζαχαρουργείων της Σερβίας, αποκτώντας δύο Εταιρείες με ένα ζαχαρουργείο η κάθε μια, στρατηγική κίνηση η οποία αποδείχθηκε πολύ σημαντική για τα συμφέροντα της Εταιρείας.

Το 2006 η Ελληνική Κυβέρνηση δέχθηκε την υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς «μέγιστης ποσόστωσης» στην παραγωγή ζάχαρης σύμφωνα με τον Κανονισμό 320/2006.

Όλες οι χώρες Ε.Ε. υποχρεώθηκαν να μειώσουν την παραγωγή ζάχαρης κατά τουλάχιστον 50% . Για την Ελλάδα το νέο πλαφόν ανέρχεται σε 158.000 τόνους/έτος.  Στο πλαίσιο της εφαρμογής του Κανονισμού, οι αγρότες έλαβαν αποζημίωση για να μην ξανακαλλιεργήσουν τεύτλα, και οι βιομηχανίες έλαβαν αποζημίωση εφόσον σταματούσαν την λειτουργία και αποσυναρμολογούσαν παραγωγικά ζαχαρουργεία.

Η Κυβέρνηση χωρίς κάποια μελέτη, έλαβε απόφαση για το κλείσιμο των εργοστασίων της Λάρισας και της Ξάνθης. Σημειώνεται ότι το εργοστάσιο της Λάρισας ήταν το μεγαλύτερο από τα 5 της Ε.Β.Ζ. Α.Ε., εγκατεστημένο στο κέντρο του πιο παραγωγικού γεωργικά τμήματος της χώρας (Θεσσαλικός κάμπος) με εύκολη πρόσβαση στο λεκανοπέδιο της Αττικής και στην Θεσσαλονίκη, και το σημαντικότερο, εργοστάσιο στο οποίο μόλις πριν από δύο χρόνια (2003-2004) είχαν γίνει σημαντικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού, με εγκατάσταση του πιο σύγχρονου εξοπλισμού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Η υπόθεση όμως δεν τελειώνει εδώ. Μπροστά στο ενδεχόμενο αντιδράσεων από αγρότες, εργαζόμενους, τοπικής κοινωνίας και πολιτικών παραγόντων η Κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τα δύο εργοστάσια θα μετατραπούν σε εργοστάσια παραγωγής Βιοαιθανόλης (χωρίς επίσης καμία μελέτη) υποσχόμενη ένα «λαμπρό μέλλον» για τα δύο εργοστάσια, τους εργαζόμενους σε αυτά και τους αγρότες.

Τα αποτελέσματα των τραγικών αυτών αποφάσεων έγιναν ορατά σε 2-3 χρόνια μετά την εφαρμογή τους.

Η Ε.Β.Ζ. Α.Ε. αδικαιολόγητα έχασε τις μισές πωλήσεις της, επιτρέποντας αθρόες εισαγωγές από μεγάλες Εταιρείες ζάχαρης της Δυτικής Ευρώπης (που ιδρύσαν θυγατρικές Εταιρείες στην Ελλάδα) ή από μεμονωμένους εμπόρους, ύψους 160.000 τόνων το έτος.

Η μείωση των πωλήσεων της Ε.Β.Ζ. Α.Ε. χωρίς αντίστοιχη μείωση των λειτουργικών εξόδων (ιδιαίτερα το κόστος προσωπικού παρέμεινε το ίδιο) οδήγησαν στην καταγραφή συνεχών ζημιών οι οποίες τον Ιούνιο του 2009 έφτασαν τα 50 εκ. ευρώ (με κύκλο εργασιών 147 εκ. ευρώ).

Παράλληλα ουδέποτε εφαρμόσθηκε το πρόγραμμα Βιοαιθανόλης και η Ε.Β.Ζ. Α.Ε. έχασε μεγάλο μέρος της αποζημίωσης την οποία εδικαιούτο εάν δήλωνε το οριστικό κλείσιμο των εργοστασίων, πράγμα το οποίο έγινε στην πράξη.

Από το 2010 η Ε.Β.Ζ. Α.Ε. άρχισε να βελτιώνει τα οικονομικά της μεγέθη σταδιακά. Αιτία γι΄ αυτό υπήρξε η ευνοϊκή συγκυρία στην παγκόσμια αγορά ζάχαρης (αύξηση τιμών) η σημαντικότατη  μείωση του προσωπικού 290 άτομα σήμερα έναντι 610 στο τέλος του 2009 και η ανάκτηση σημαντικού μεριδίου της εγχώριας αγοράς μέσω εισαγωγών από χώρες της Ε.Ε. και τρίτες χώρες οι οποίες αυξήσανε τόσο τον όγκο πωλήσεων όσο και τον κύκλο εργασιών της Εταιρείας.

Η ανάπτυξη της τευτλοκαλλιέργειας στη χώρα βαίνει φθίνουσα λόγω του γεγονότος ότι οι αγρότες προτιμούν άλλες εντατικές καλλιέργειες (βαμβάκι, καλαμπόκι, ηλίανθο κ.λ.π.), οι οποίες (κυρίως το βαμβάκι) απολαμβάνουν μεγαλύτερες επιδοτήσεις από την τευτλοκαλλιέργεια. Η κατάσταση αυτή είναι αναστρέψιμη εφόσον η τευτλοκαλλιέργεια ενταχθεί σε καθεστώς «Ολοκληρωμένης Διαχείρισης», απόφαση, η οποία έχει ανακοινωθεί επίσημα από το ΥΠΑΑΤ, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ.

Εάν συνεχιστεί αυτή η τάση αναμένεται ότι τον Ιούνιο του 2012 η Εταιρεία και ο ΄Ομιλος (ενοποιημένα οικονομικά στοιχεία με τις δύο Εταιρείες της Σερβίας) θα παρουσιάσει θετικά οικονομικά αποτελέσματα για πρώτη φορά μετά από 6 χρόνια.

Από το καλοκαίρι του 2011 η Ε.Β.Ζ. Α.Ε. βρίσκεται σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης (μέσω διεθνούς διαγωνισμού) ύστερα από απόφαση του μετόχου της ATEbank.

Η απόφαση αυτή εκτός ότι αποτελεί «μονόδρομο» για την εξυγίανση της ATEbank (άλλωστε και οι υπόλοιπες θυγατρικές βιομηχανίες της Τράπεζας βρίσκονται σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης) αποτελεί και μία διέξοδο για την βιωσιμότητα και την περαιτέρω ανάπτυξη της Ε.Β.Ζ. Α.Ε., ειδικά όταν το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών προέρχεται από μεγάλες Εταιρείες παραγωγής και εμπορίας ζάχαρης της Ε.Ε..

Παρόλα αυτά (τα σχεδόν προφανή) πολλοί κύκλοι εγείρουν αντιρρήσεις για την πώληση της Ε.Β.Ζ. Α.Ε. χωρίς κανείς να τεκμηριώνει τις αντιρρήσεις αυτές, και να λαμβάνει υπόψη τη γενικότερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα στη χώρα σε πολιτικοοικονομικό επίπεδο.

Ίσως η ιστορία της Ε.Β.Ζ. Α.Ε. (ειδικά εάν η υπόθεση της ιδιωτικοποίησης έχει αίσιο τέλος) αποτελεί μία χαρακτηριστική περίπτωση για την παραπέουσα βιομηχανία της χώρας, περίπτωση από την οποία όλοι πρέπει να βγάλουν τα σωστά συμπεράσματα.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr