Πως η Ελλάδα θα μπορούσε να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό για το Μάρτιο;

H έγκριση των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα από τους υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης και η εξασφάλιση μιας παράτασης τεσσάρων μηνών του προγράμματος διάσωσης, έχει μειώσει βραχυπρόθεσμα την κερδοσκοπία αναφορικά με την ελληνική έξοδο από την ευρωζώνη.

Αυτό, όμως, αποτελεί μόνο ένα πρώτο βήμα στην πρόσφατη αναδιευθέτηση των οικονομικών της Ελλάδας. Υπάρχουν ακόμη πιο πιεστικά ζητήματα για τη χώρα στο πολύ άμεσο μέλλον. Δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της στο πλαίσιο της συμφωνίας διάσωσης μέχρι σήμερα, η επίσημη αναθεώρηση του προγράμματος δεν έχει ολοκληρωθεί, έτσι ώστε να μην μπορεί να λάβει τα €7,2 δισ. των διαθέσιμων πόρων (€1,8 δισ. από το EFSF, €3,5 δισ. από το ΔΝΤ και €1,9 δισ. από τα κέρδη της ΕΚΤ). Τα διάφορα σχόλια από τα μέλη του Eurogroup υποδηλώνουν ότι αυτό θα πρέπει να γίνει μέχρι το τέλος του Απριλίου το αργότερο. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να βρεθούν προσωρινές λύσεις για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων αναγκών χρηματοδότησης στην Ελλάδα.

Μόνο τον Μάρτιο, η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει  €5,9 δισ. (€4,4 δισ. αφορούν σε λήξεις εντόκων γραμματίων και €1,5 δισ. σε αποπληρωμές προς το ΔΝΤ). Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση εκτιμά συνολικές υποχρεώσεις ύψους €7,3 δισ. για τον Μάρτιο, καθώς η χρονιά ξεκίνησε ισχνή ανάπτυξη και δημοσιονομικά ισοζύγια. Το ποσό αυτό θα μπορούσε ακόμα και αυξηθεί αν λάβουμε υπόψη μας τη χαμηλότερη από ότι αναμενόταν απόδοση των εσόδων για τον Ιανουάριο (τα καθαρά έσοδα ήταν περίπου €1 δισ.  χαμηλότερα από τα αντίστοιχα κατά τον Ιανουάριο του 2014).

Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι τα έντοκα γραμμάτια θα μπορούσαν να αναχρηματοδοτηθούν  από τις ελληνικές τράπεζες, η Ελλάδα είναι πιθανό να αντιμετωπίσει προβλήματα να καλύψει το υπόλοιπο των χρηματοδοτικών της αναγκών, με τα ταμειακά αποθέματα να εξαντλούνται. Η Ελλάδα και οι έταιροί της στην Ευρωζώνη, ως εκ τούτου, θα πρέπει να αρχίσουν σύντομα τις διαπραγματεύσεις σχετικά με το πώς θα γεφυρωθεί αυτό το χάσμα. Υπάρχουν μια σειρά από επιλογές οι οποίες εξετάζονται παρακάτω:

• Επιτρέποντας στην Ελλάδα να εκδώσει περισσότερα έντοκα γραμμάτια, πέρα από το όριο των 15 δισ ευρώ όπως καθορίζεται στο πρόγραμμα διάσωσης. Η ΕΚΤ έχει αφήσει να εννοηθεί στο παρελθόν ότι δεν είναι υπέρ αυτής της επιλογής. Αν και η αρχική συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Ευρωπαίους εταίρους της θα πρέπει να μειώσει τον κίνδυνο φυγής καταθέσεων για τις ελληνικές τράπεζες, η Ελλάδα εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να εξαρτάται από την ΕΚΤ για ρευστότητα. Η αγορά έντοκων γραμματιών από τις  ελληνικές τράπεζες χρησιμοποιώντας τη ρευστότητα από την ΕΚΤ είναι αντίστοιχη με τη νομισματική χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους. Ως εκ τούτου, αυτή η επιλογή είναι μια λιγότερο πιθανή λύση, αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί.
• Επιτρέποντας στην Ελλάδα να λάβει κάποιο μέρος της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ του δανείου εκ των προτέρων. Η εκταμίευση της δόσης του προγράμματος συνδέεται με την επιτυχή ολοκλήρωση του ελέγχου, δηλαδή η Ελλάδα πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, πριν λάβει οποιαδήποτε χρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει μέρος της δόσης εφόσον πληροί ορισμένα κριτήρια. Τα €1,9 δισ. κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα που έχει αγοράσει υπό το πρόγραμμα SMP θα ήταν πιο εύκολο ενδεχομένως να διανεμηθούν. Ωστόσο, δεδομένου του σκεπτικισμού της ΕΚΤ επί των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, οποιαδήποτε πληρωμή πριν από την ολοκλήρωση της επανεξέτασης φαίνεται σχετικά απίθανη.
• Αγγίζοντας μερικά από τα εναπομείναντα ταμειακά αποθέματα των κρατικών φορέων, ζητώντας από τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης να μετατρέψουν τις καταθέσεις μετρητών σε repos με την κυβέρνηση ή / και την καθυστέρηση των πληρωμών προς τους προμηθευτές. Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει δώσει ακριβή στοιχεία σχετικά με την ταμειακή θέση της σε αυτό το στάδιο. Ωστόσο, η χρήση μετρητών από διάφορους κρατικούς φορείς φαίνεται να αποτελεί την πιο πιθανή, και τη λιγότερο αμφιλεγόμενη, επιλογή για την κάλυψη των άμεσων αναγκών χρηματοδότησης της κυβέρνησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι καταθέσεις σε μετρητά των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης ανέρχονται σήμερα σε περίπου €3 δισ. , τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν τις αποπλήρωμες προς το ΔΝΤ για τον Μάρτιο και Απρίλιο. Η καθυστέρηση των πληρωμών των προμηθευτών θα μπορούσε επίσης να μετριάσει την πίεση βραχυπρόθεσμα, αλλά στην πράξη απλά θα προστίθετο στο χρέος.

Συνολικά, μετά τη συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους Ευρωπαίους εταίρους της, για επέκταση του υφιστάμενου προγράμματος διάσωσης, εκτιμάται ότι μια προσωρινή λύση για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων αναγκών χρηματοδότησης στην Ελλάδα είναι πιθανό να βρεθεί. Μια πρώτη λύση, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει τα διαθέσιμα των κρατικών φορέων, όπως είναι το ταμείο κοινωνικής ασφάλισης, είναι ενδεχομένως η πιο πιθανή καθώς θα ήταν η λιγότερο αμφιλεγόμενη επιλογή από μια ευρωπαϊκή προοπτική.

Ωστόσο, αν και αυτό είναι το αμέσως επόμενο θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, τα προβλήματα στην Ελλάδα δεν θα τελειώσουν εκεί. Τα συμπεράσματα της τελευταίας αναθεώρησης του προγράμματος του EFSF στα τέλη Απριλίου και οι επόμενες συζητήσεις για ένα πιθανό νέο πρόγραμμα μέχρι το τέλος του Ιουνίου θα αποτελέσουν βασικά σημεία τόσο για τη σταθερότητα της ελληνικής κυβέρνησης όσο και για την «καλή θέληση» της ευρωζώνης.