Τρεις βασικές επιλογές φαίνεται ότι επεξεργάζεται η ΕΚΤ για το επερχόμενο QE

Το ερώτημα για το κατά πόσο το «τελευταίο νομισματικό καταφύγιο», αυτό της ποσοτικής χαλάρωσης χρειάζεται, έχει ήδη απαντηθεί καταφατικά από την Fed και την BoJ, και τώρα φαίνεται ότι και η ΕΚΤ σύντομα θα γίνει «μέλος του κλαμπ». Η ισοτιμία του ευρώ έχει σπάσει το χαμηλό του 1,2000, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2006, με την αυξανόμενη προσδοκία ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε ένα QE και με τις αναφορές ότι μία έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα μπορούσε να αποτελέσει πλέον μία εφικτή εναλλακτική λύση.

Η ΕΚΤ έχει αφιερώσει χρόνο ώστε να βάλει τα θεμέλια για ένα πλήρες πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ανακοινώνοντας το περασμένο φθινόπωρο ότι έχει αρχίσει την τεχνική προετοιμασία για ένα πιθανό πρόγραμμα, ακόμα και δεδομένου ότι είχε λάβει και κάποια άλλα μέτρα με τη μορφή του προγράμματος αγοράς ABS (το οποίο χαρακτηρίστηκε ως ένα light QE), ανανεώνοντας το πρόγραμμα με τα repos και μειώνοντας τα επιτόκια στο όριο του μηδενός. Στη συνάντηση του Δεκεμβρίου, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι είπε ότι ακόμα αξιολογούσαν την επιτυχία αυτών των προγραμμάτων ενώ υπονόησε ότι η απόφαση για ένα QE πιθανόν θα ερχόταν το πρώτο τρίμηνο του έτους αν και όχι νωρίτερα από τη δεύτερη συνάντηση σύμφωνα με το πρόγραμμα της ΕΚΤ για το νέο έτος, που σημαίνει αρχές Μαρτίου.

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό που δημοσιεύθηκαν χθες ενδεχομένως όμως να τον αναγκάσουν να επισπεύσει την απόφαση για ένα QE για τη συνάντηση στις 22 Ιανουαρίου, καθώς οι φόβοι για τον αποπληθωρισμό ίσως υπερσκιάσουν τις όποιες ανησυχίες για το κατά πόσο πρέπει να δοθεί στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών περισσότερη χαλάρωση με σκοπό να αποφευχθούν δύσκολες δημοσιονομικές αποφάσεις. Τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα εάν κάποιος προσθέσει στην εξίσωση την αδυναμία της αγοράς πετρελαίου.

Κάτι που θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πριν από οποιαδήποτε απόφαση για QE είναι εάν το Δικαστήριο των  Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δώσει το πράσινο φως, το οποίο πριν από κάποιους μήνες είπε ότι θα εκδώσει την οριστική του απόφαση σχετικά με το ΟΜΤ (Outright Monetary Transactions) πρόγραμμα της ΕΚΤ στα μέσα του Ιανουαρίου. Γερμανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Weidmann της ΕΚΤ υποστήριξαν ότι το OMT θολώνει το ρόλο της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής, αλλά μια σφραγίδα της έγκρισης από το Γενικό Δικαστήριο μπορεί να καταπνίξει τις αντιρρήσεις αυτές και κατ' επέκταση θα άνοιγε το δρόμο για την ποσοτική χαλάρωση.

Oι λεπτομέρειες εφαρμογής της ποσοτικής χαλάρωσης θα εξετασθούν προσεκτικά και οι τελευταίες εκθέσεις δείχνουν ότι τρεις κύριες επιλογές εξετάζονται. Η πρώτη και η πιο απλή λύση θα ήταν για την ΕΚΤ να αγοράσει κρατικά ομόλογα σε ποσότητες ανάλογες με τη συμμετοχή του κάθε κράτους μέλους της ζώνης του ευρώ στην κεντρική τράπεζα. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν η ΕΚΤ να επιλέξει να αγοράσει μόνο ΑΑΑ κρατικά ομόλογα, με την ελπίδα ότι θα ωθήσει τους επενδυτές να αγοράσουν στη συνέχεια πιο επικίνδυνο κρατικό και εταιρικό χρέος. Η τρίτη επιλογή είναι να δώσει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες τη δυνατότητα να αγοράσουν δικά τους ομόλογα με δική τους ευθύνη, μια κίνηση που θα μπορούσε να εξευμενίσει τις ανησυχίες της Γερμανίας για το QE.

Το πώς η ελληνική κατάσταση θα εξελιχθεί  αυτό το μήνα θα βοηθήσει στον προσδιορισμό της διαδρομής που θα πάρει τελικά ένα QΕ. Τα διάφορα δημοσιεύματα του Τύπου λένε ότι, παρόλο που κατά τη διάρκεια της πρώτης ελληνικής κρίσης το 2010 είχε γίνει σαφές ότι η ζώνη του ευρώ είναι «αμετάκλητη», αυτή τη φορά στη Γερμανία προειδοποιούν ότι είναι διατεθειμένοι να ανεχθούν μια ελληνική έξοδο από το ευρώ.