Οι εξελίξεις στην Ιαπωνία έρχονται να προστεθούν σε μία ήδη υπάρχουσα επιτακτική ανάγκη για ένα QE στην Ευρωζώνη.

Μια συχνή ερώτηση που ακολούθησε τις πολιτικές ανακοινώσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας στο τέλος Οκτωβρίου είναι κατά πόσο θα επηρεάσει (η BoJ), κι αν ναι σε ποιο βαθμό, τη μελλοντική πολιτική της ΕΚΤ. Για τους λόγους που αναλύονται παρακάτω, θεωρούμε ότι οι εξελίξεις στην Ιαπωνία έρχονται να προστεθούν σε μία ήδη υπάρχουσα επιτακτική ανάγκη για ένα QE στην Ευρωζώνη.  

Πρώτον, σε ονομαστική αξία, η Ιαπωνική οικονομία δε φαίνεται να είναι σημαντική στην Ευρωζώνη από πλευράς εμπορίου. Αποτελεί μόλις το 2% των συνολικών εξαγωγών της Ευρωζώνης, ένα μερίδιο που επισκιάζεται από αυτό των ΗΠΑ και του ΗΒ και σε μικρότερο βαθμό της Κίνας.

Παρόλα αυτά, η βαρύτητα της Ιαπωνίας στο στενό ορισμό της ονομαστικής αποτελεσματικής ισοτιμίας για την Ευρωζώνη (με βάση τους 20 πιο σημαντικούς εμπορικούς εταίρους) είναι πολύ υψηλότερη από ότι το μερίδιο των εξαγωγών της, περίπου 7% κατατάσσοντας την τέταρτη (ενώ ακολουθεί η Κίνα και μετά οι ΗΠΑ και το ΗΒ).

Για την Ιαπωνία και τις υπόλοιπες χώρες της Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην Ευρωζώνη και τους Ασιάτες εξαγωγείς για τις τρίτες αγορές οδηγεί σε μία σημαντική αύξηση στη συνολική βαρύτητα που δίνεται σε αυτές τις χώρες στο καλάθι του συνολικού εμπορίου.

Μετά τις ανακοινώσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας για επιπλέον χαλάρωση στις 31 Οκτωβρίου, το ευρώ ανατιμήθηκε περίπου 4% σε σχέση με το γιεν. Αυτό έχει αντισταθμίσει σε μεγάλο βαθμό την πτώση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο κατά την ίδια χρονική περίοδο, κρατώντας την αποτελεσματική (effective) ισοτιμία του ευρώ σε γενικές γραμμές σταθερή.

Δεύτερον, ένα από τα επιχειρήματα που συνήθως προβάλλονται ενάντια σε ένα QE από την ΕΚΤ είναι ότι δε θα δουλέψει καθώς οι κυρίαρχες αποδόσεις και τα spreads στην Ευρωζώνη είναι ήδη πολύ χαμηλά. Σε σχέση με το 2011/12 είναι όντως πολύ μειωμένα. Όμως, αυτό μπορεί να είναι από μόνο του το αποτέλεσμα του QE, καθώς οι αγορές προεξοφλούν αγορές περιουσιακών στοιχείων από την κεντρική τράπεζα. Επιπλέον, οι αποδόσεις στην περιφέρεια, κυρίως σε μεγαλύτερες διάρκειες, θα μπορούσαν να μειωθούν περαιτέρω.

Τέλος, μεγάλου εύρους αγορές από την ΕΚΤ θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε μία τάση προς χαμηλότερα επιτόκια σε ένα φάσμα άλλων αγορών μέσω της εξισορρόπησης του χαρτοφυλακίου καθώς η αναζήτηση για αποδόσεις θα μπορούσε να οδηγήσει τους επενδυτές να μετακινηθούν σε περιουσιακά στοιχεία υψηλότερου κινδύνου. Οι δράσεις της Τράπεζας της Ιαπωνίας τα τελευταία χρόνια υπογραμμίζουν το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες μπορούν μέσω των αποφάσεων τους τόσο να οδηγήσουν τα επιτόκια σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα όσο και να τα διατηρήσουν εκεί.

Το πιο σημαντικό μάθημα που θα πρέπει να πάρει η ΕΚΤ από την Ιαπωνική εμπειρία είναι ότι «μη γραμμικές» εξελίξεις στη συμπεριφορά απέναντι στις τιμές και στις πληθωριστικές προσδοκίες μπορούν να συμβούν απλά ξαφνικά. Δεν υπήρχε κανένα σημάδι από τις πληθωριστικές προσδοκίες στην Ιαπωνία για μία επικείμενη περίοδο αποπληθωρισμού.