Πριν από μερικά χρόνια, την περίοδο που η Σοφοκλέους πρόσφερε πολύ υψηλές αποδόσεις, αρκετοί επενδυτές χρησιμοποιούσαν ως μοναδικό κριτήριο επιλογής των μετοχών το ύψος της τιμής.

Τίτλοι κάτω του χιλιάρικου αποτελούσαν επενδυτικές ευκαιρίες, ανεξάρτητα από το αν η εταιρεία τους ήταν χρεοκοπημένη ή δεν είχε προοπτικές ανάπτυξης. Η κατάληξη είναι γνωστή. Τα φθηνά χαρτιά «έτρεξαν», όποιος δεν πούλησε όμως εγκαίρως είναι πολύ πιθανό σήμερα να έχει χάσει ακόμη και μέρος του αρχικού του κεφαλαίου, χωρίς να έχει μάλιστα τη δυνατότητα να «ξεφορτωθεί» τις μετοχές λόγω της χαμηλής τους εμπορευσιμότητας.

Το σκηνικό σήμερα στο ελληνικό χρηματιστήριο είναι σχεδόν το ίδιο με τη μόνη διαφορά ότι απουσιάζουν οι ιδιώτες επενδυτές, που το 1999 ήταν οι πρωταγωνιστές της «περιφέρειας». Μέχρι πριν από λίγους μήνες, μόνο οι τίτλοι των εταιρειών της υψηλής κεφαλαιοποίησης και ορισμένες από τη μεσαία κεφαλαιοποίηση είχαν σημειώσει άνοδο, την ίδια ώρα που περισσότερες από 250 μετοχές διαπραγματεύονταν σε τιμή χαμηλότερη των 3 ευρώ.

Το τελευταίο διάστημα πάντως, η εικόνα της Σοφοκλέους διαφοροποιήθηκε σημαντικά, καθώς η άνοδος διαχύθηκε στο σύνολο σχεδόν της αγοράς και οι περισσότερες μετοχές, άλλες λιγότερο και άλλες πιο πολύ κατέγραψαν υπεραξίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα penny stocks που έτρεξαν τον τελευταίο χρόνο αποτελούν η μετοχή της Microland, που ανέβηκε από τα 0,40 ευρώ πάνω από τα 6 ευρώ, η Infoquest που από τα επίπεδα των 1,5 ευρώ σήμερα διαπραγματεύεται στα 5,50 ευρώ περίπου και ο τίτλος της Altec που από τα 0,30 ευρώ πήγε σε λίγους μήνες στα 2,5 ευρώ.

Οι μετοχές με πολύ χαμηλές αποτιμήσεις μπορούν διαχωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Πρώτον σε μετοχές που ανήκουν σε προβληματικές ή ζημιογόνες εταιρείες, που είτε προσπαθούν μέσα από προγράμματα εξυγίανσης να ανακάμψουν είτε είναι καταδικασμένες να κλείσουν. Δεύτερον, σε αδικημένες εταιρείες που έχουν προοπτικές ανάπτυξης, ωστόσο σχεδόν κανείς δεν ασχολούνταν μέχρι πρότινος μαζί τους, καθώς όλο το ενδιαφέρον επικεντρωνόταν στις εταιρείες του εικοσάρη και σε ορισμένες του σαραντάρη και σήμερα κάτι φαίνεται ότι αλλάζει όσον αφορά τη χρηματιστηριακή τους συμπεριφορά.

Γιατί να πάρετε penny stocks

Τίτλοι με πολύ χαμηλές τιμές, καθώς και μετοχές που βρίσκονται σε επιτήρηση, έχουν μεγάλο κίνδυνο λόγω της χαμηλής εμπορευσιμότητάς τους, αλλά και της ελλιπούς πληροφόρησης για την επιχειρηματική δραστηριότητα των εταιρειών τους. Ωστόσο, πολλοί είναι οι επενδυτές που ελκύονται από τέτοιες μετοχές.

Το σκεπτικό τους είναι το εξής: «Θέλω να επενδύσω 1.000 ευρώ. Αν τα χάσω δεν χάθηκε ο κόσμος. Αν σταθώ τυχερός όμως και η μετοχή από τα 0,20 ευρώ πάει στα 3 ευρώ;» Στις ΗΠΑ πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις τέτοιων επενδυτικών κινήσεων η τύχη δεν «χαμογελάει» στους επίδοξους κερδοσκόπους και τα 1.000 ευρώ γίνονται «καπνός». Πολλοί αναλυτές μάλιστα λένε ότι οι πιθανότητες να κερδίσεις στον ιππόδρομο ή στο καζίνο είναι περισσότερες από την επένδυση σε penny stocks. «Εκεί τουλάχιστον το διασκεδάζεις κιόλας» υποστηρίζουν οι ίδιοι.

Πάντως, οι επαγγελματίες συνιστούν η μέθοδος επιλογής των μετοχών που διαπραγματεύονται σε πολύ χαμηλές τιμές να μη διαφέρει σε σχέση με μία λιγότερο ριψοκίνδυνη επένδυση. Δηλαδή, πρέπει να εξετάζονται όπως και στα blue chips, τα θεμελιώδη μεγέθη και οι προοπτικές ανάπτυξης των εταιρειών, ενώ ένας κρίσιμος παράγοντας είναι και η εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν την επιχειρηματική πορεία της εταιρείας.