Ο φλανέρ περιγράφεται το 1872 σε ένα εκτενές άρθρο στο Grand dictionnaire universel du XIXe siècle του Pierre Larousse. Οι χαρακτηρισμοί που αποδίδονται στον όρο είναι αμφίθυμοι. Περιλαμβάνουν τον αστικό εξερευνητή, τον περιπλανώμενο και τον πλάνη, τον δανδή, αλλά τον ποιητή και γενικότερα τον καλλιτέχνη που εμπνέονται από την πόλη, και επίσης τον αδρανή που διεκδικεί με πείσμα ανίκητο το επιτήδευμα των επιδρόμιων εξόδων του, τέλος εκείνος που κινηματογραφεί με την όραση του τους παφλασμούς της πόλης αναζητώντας έτσι να συμπληρώσει τα ποιητικά του ερανισματα. Ή όπως έγραφε ο Μπωντλαίρ «Είναι εκείνος που βρίσκεται στην άμπωτη και τη ροή της κίνησης, μεταξύ φυγής και άπειρου. Εκείνος ο οποίος βρίσκεσαι στο κέντρο του κόσμου και όμως παραμένει κρυμμένος από τον κόσμο. Θεατής, αλλά και πρίγκιπας πάντα με το ινκόγκνιτο του. Φλανέρ είναι ο λάτρης της ζωής που κάνει ολόκληρο τον κόσμο οικογένειά του, ακριβώς όπως ο εραστής του ωραίου φύλου που χτίζει την οικογένειά του με όλες τις όμορφες γυναίκες, ή ο λάτρης των εικόνων που ζει σε μια μαγική κοινωνία ονείρων ζωγραφισμένων επάνω στον καμβά. O φλανέρ είναι μια τεράστια δεξαμενή ηλεκτρικής ενέργειας. Ακόμη θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένας καθρέφτη απέραντος που γεμίζει από την εικόνα του πλήθους. Ένα καλειδοσκόπιο προικισμένο με συνείδηση, που ανταποκρίνεται σε κάθε μία από τις κινήσεις του και αναπαράγει την πολλαπλότητα της ζωής.»

Ο Σαρλ-Ωγκυστέν Σαιντ-Μπεβ, έγραψε ότι ο φλανέρ «είναι το αντίθετο του να μην κάνεις τίποτα, το αντίθετο της απραξίας, η χορογραφία των επαφών». Ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ περιέγραψε τον φλανέρ ως «τη γαστρονομία του ματιού». Ο Βικτόρ Φουρνέλ, στο «Ce qu'on voit dans les rues de Paris» (Τι βλέπει κανείς στους δρόμους του Παρισιού, 1867), αφιερώνει ένα κεφάλαιο στην «τέχνη του φλανέρ». Για τον Φουρνέλ, δε βρίσκει τίποτα τεμπέλικο στον φλανέρ αλλά μια ένταση μέχρι θανάτου. Ο φλανέρ προσπαθεί να κατανοήσει την πλούσια ποικιλία του τοπίου της πόλης, αποτελεί σαν «μια κινητή και παθιασμένη φωτογραφία» ( un daguerréotype mobile et passioné). Με το διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε «The Man of the Crowd», ο φλανέρ εισέρχεται και επισήμως στη λογοτεχνική σκηνή. Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ο οποίο θεωρητικοποιεί τον ρόλο του πλήθους στη νεωτερικότητα, έβλεπε τον φλανέρ, «ως άνθρωπο του ελεύθερου χρόνου, ως κυρίαρχη μορφή της περιπλάνησης των μεγαλουπόλεων» θα λέγαμε ότι είναι εκείνος που εκδικείται τον χρόνο, είναι ο πλάνης και ο πλάνητας του πλήθους.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο τελευταίος καλλιτέχνης φλανέρ ευρωπαϊκά είναι ο Ιταλός σκηνοθέτης Μικελάντζελο Αντονιόνι. Ο Αντόνιο Κόστα ιστορικός του σινεμά και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια χαρακτηρίζει τον Αντονιόνι ως φλανέρ, με την έννοια ότι κινηματογραφεί με το μάτι της περιπέτειας που διέθετε ο φλανέρ τον 16^ου  και 17^ου αιώνα. Γράφει λοιπόν ο Αντόνιο Κόστα: «Το κινηματογραφικό βλέμμα του Αντονιόνι είναι το βλέμμα του φλανέρ. Και αυτό γιατί ο  Αντονιόνι σχεδόν πάντα κινηματογραφεί  τον αστικό χώρο οργανώνοντας τον, ως  υποψιασμένο όραμα. Ο κινηματογραφικός  φακός του, αποτελεί  προέκταση της όρασης του φλανέρ». Ο ίδιος ο σκηνοθέτης το επιβεβαίωνε στις συνεντεύξεις του λέγοντας: «Να μια ασχολία που δεν με κουράζει ποτέ: η παρακολούθηση. Μου αρέσει να κινηματογραφώ, τοπία, χαρακτήρες, καταστάσεις, τη στρατηγική της κίνησης».

Διαβάστε περισσότερα στο penna.gr

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr