Πολιτική παρέμβαση ενόψει των εκλογικών αναμετρήσεων το 2014 από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ανησυχία για την όξυνση του πολιτικού κλίματος εκφράζει ο διοικητής της ΤτΕ Γ. Προβόπουλος στην Εκθεση του για τη νομισματική πολιτική. Προβλέπει ότι η οικονομία το 2014 εισέρχεται σε τροχιά ανάπτυξης, με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 0,5% και η ανεργία να μειώνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Διαβλέπει ωστόσο σημαντικούς κινδύνους και αβεβαιότητες οι οποίες προκαλούνται από την πόλωση του πολιτικού κλίματος. Ο διοικητής της ΤτΕ  εκφράζει την ανησυχία του, καθώς εντός της επομένης χρονιάς θα πραγματοποιηθούν δύο εκλογικές αναμετρήσεις, και συστήνει η οικονομική πολιτική να παραμείνει προσηλωμένη στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής.

 Ωστόσο η τελευταία δεν μπορέι πλέον, όπως υποστηρίζει να στηρίζεται στην αύξηση των  φόρων. Ο κ. Προβόπουλος εκτιμά ότι  πρέπει να δημιουργηθούν προυποθέσεις για τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των ήδη φορολογουμένων. Και τουτο διότι η δημοσιονομική προσαρμογή, όπως υποστηρίζει η ΤτΕ, βασίστηκε σε μεγαλύτερο βαθμό απ΄ότι θα έπρεπε στην αύξνηση της φορολογίας, η οποία οδήγησε σε σημαντική επιβάρυνση των φορολογουμένων και σε μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος.
 

Παράλληλα η ΤτΕ  συστήνει να ενταθεί η προσπάθεια για τον εξορθολογισμό του Δημόσιου Τομέα με καταργήσεις και συγχωνεύσεις δημοσίων οργανισμών και επιχειρήσεων, τον καλύτερο έλεγχο των δαπανών του  και των ασφαλιστικών ταμείων με στόχο τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος.
 

Για τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα ο κ. Προβόπουλος διαπιστώνει ότι μετά την ανακεφαλαιοποίηση δημιουργήθηκε ένα νέο τοπίο. Προβλέπει ότι οι τράπεζες μεσοπρόθεσμα θα έχουν ενισχυμένη δυνατότητα χορήγησης πιστώσεων στην οικονομία. Αναγνωρίζει ωστόσο,  ότι η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων , τα οποία σε ποσοστό έφθασαν το 29,2% του συνόλου των χορηγήσεων στο τέλος Ιουνίου 2013, προκαλεί προσκόμματα στη χορήγηση νέων δανείων.  Ετκιμά δε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης του συστήματος διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από την πλευρά των τραπεζών, γεγονός που θα συμβάλλει στην εξομάλυνση της πιστωτικής επέκτασης.  Εναλλακτικά, όμως η χρηματοδότηση προς την οικονομία θα μπορούσε να γίνει Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ, τις αγορές ομολόγων, το χρηματιστήριο και την ΕΤΕπ.   Αναφορικά με τα αποτελέσματα των stress tests  σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα του διαγνωστικού ελέγχου των δανειακών τους χαρτοφυλακίων που πραγματοποίησε η Black Rock., ο διοικητής της ΤτΕ διαβεβαιώνει σε περίπτωση που θα απαιτηθεί κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών  βάσει των αποτελεσμάτων της άσκησης, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας διαθέτει ήδη ένα ικανοποιητικό απόθεμα μεγαλύτερο των 8 δισεκ. Ευρώ.

Έκθεση

Aναλυτικότερα, στην έκθεση εμπεριέχεται πρόβλεψη για ανάπτυξη 0,5% το 2014, έναντι εκτίμησης 0,6% του ΑΕΠ στον Προϋπολογισμό, ενώ αναμένεται και  μείωση της ανεργίας κατά  1% περίπου.

Χαρακτηριστικά σημειώνεται πως το 2013 συμπληρώνεται ο τέταρτος χρόνος της προσπάθειας για την αποτροπή ανοικτής κρίσης στην ελληνική οικονομία και για τη δημιουργία συνθηκών που θα επιτρέψουν την επανέναρξη της αναπτυξιακής διαδικασίας.

«Στα χρόνια αυτά η ύφεση ήταν βαθιά και το κόστος που κατέβαλαν οι πολίτες ιδιαίτερα υψηλό. Σήμερα όμως υπάρχει η δυνατότητα να ανακοπεί η πτωτική πορεία, καθώς, παρά τις καθυστερήσεις και τις αστοχίες, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές αλλαγές: Εξαλείφθηκαν τα δίδυμα ελλείμματα, το δημοσιονομικό και το εξωτερικό, ανακτήθηκαν οι απώλειες ανταγωνιστικότητας κόστους, αντιμετωπίστηκαν τα μεγάλα κενά του ασφαλιστικού συστήματος, ανασυντάχθηκε επιτυχώς το τραπεζικό σύστημα και αποκαταστάθηκε η εμπιστοσύνη» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με την ΤτΕ οι ευνοϊκότερες συνθήκες που διαμορφώνονται βασίζονται στα ακόλουθα:

• Η δημοσιονομική προσαρμογή, που εφαρμόζεται για τέταρτο χρόνο, έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο και αναμένεται η καταγραφή πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 μετά από μία μακρά περίοδο μεγάλων ελλειμμάτων.
• Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα παρουσιάσει για πρώτη φορά πλεόνασμα το 2013. Η εξέλιξη οφείλεται μεν και στη μείωση των εισαγωγών, υπήρξε όμως παράλληλα σημαντική ανάκαμψη των εισπράξεων από τουριστικές υπηρεσίες και άνοδος των εσόδων από εξαγωγές αγαθών.
• Το 2013 ο ρυθμός της ύφεσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί (σε 4% περίπου) σε σύγκριση τόσο με το 2012 όσο και με την πρόβλεψη στις αρχές του τρέχοντος έτους.
• Έχουν βελτιωθεί στο εσωτερικό και στο εξωτερικό οι προσδοκίες και εμπεδώνεται σταδιακά η εμπιστοσύνη. Οι ευνοϊκές εξελίξεις άρχισαν να διαφαίνονται και στην πραγματική οικονομία.
• Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων σημείωσε πρόοδο μετά από σημαντικές καθυστερήσεις τα προηγούμενα χρόνια.
• Οι τιμές ανταποκρίνονται πλέον στον περιορισμό της ζήτησης και του κόστους εργασίας και η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε βελτίωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.
• Η αναδιάρθρωση της οικονομίας από την πλευρά της προσφοράς προχωρεί με αργούς ρυθμούς. Είναι ωστόσο ενθαρρυντικό ότι οι εξελίξεις στις σχετικές τιμές δημιουργούν κίνητρα για τη μετακίνηση πόρων από την παραγωγή μη διεθνώς εμπορεύσιμων προς την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών, όπου η παραγωγικότητα είναι πολύ υψηλότερη. Η τάση αυτή, αν συνεχιστεί και ενταθεί, θα οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας, σε βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δηλαδή σε διατηρήσιμη ανάπτυξη.
• Ολοκληρώθηκε η ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων και άλλαξε ριζικά η διάρθρωση του τραπεζικού τομέα με τη δημιουργία ανθεκτικότερων τραπεζών που είναι σε θέση να εκμεταλλευθούν οικονομίες κλίμακας. Η αναδιάταξη και ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος πραγματοποιήθηκε απολύτως ομαλά χωρίς κανένας αποταμιευτής να υποστεί απομείωση των καταθέσεών του, δηλαδή χωρίς να διαταραχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η Κεντρική Τράπεζα σημειώνει πως τα μακροοικονομικά δεδομένα στηρίζουν την πρόβλεψη ανάκαμψης και συγκλίνουν στην πρόβλεψη ότι το 2014 θα είναι το πρώτο έτος θετικών ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ, μετά από μια εξαετία ύφεσης.

Όπως αναφέρει, η ανάκαμψη θα στηριχθεί στην επιβράδυνση της πτώσης της κατανάλωσης, καθώς προβλέπεται ότι θα ανακοπεί η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, στη θετική συμβολή της εξωτερικής ζήτησης, που θα ενισχυθεί από τις εξαγωγές αγαθών και τουριστικών υπηρεσιών,στη μικρή άνοδο των επιχειρηματικών επενδύσεων σε κατασκευές, πλην των κατοικιών, όπως προκύπτει από τη σχετική βελτίωση των δεικτών επενδυτικής ζήτησης, στην ταχύτερη αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων και πόρων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση αφενός των επενδύσεων στις υποδομές και αφετέρου των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και στην επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων.

Τα στελέχη της ΤτΕ σημειώνουν πως η ανάκαμψη θα επηρεάσει θετικά την απασχόληση, ενώ το μέσο ετήσιο επίπεδο της ανεργίας του 2014 αναμένεται να υποχωρήσει.

Αβεβαιότητες εξακολουθούν να υπάρχουν

Οι συντάκτες της έκθεσης ξεκαθαρίζουν πως η προσπάθεια δεν έχει ολοκληρωθεί και ότι η σταθεροποίηση που καταγράφεται είναι ακόμη εύθραυστη. Στο σημείο αυτό αναφέρουν πως είναι εθνική ανάγκη να διαφυλαχθούν όσα έχουν επιτευχθεί με τόσο μεγάλο κόστος, να αποτραπούν οπισθοδρομήσεις και να καλυφθεί η απόσταση που απομένει για να εμπεδωθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.

Η Τράπεζα της Ελλάδος ξεκαθαρίζει στην έκθεσή της πως αβεβαιότητες και κίνδυνοι εξακολουθούν να υπάρχουν και ότι η επαλήθευση των θετικών προοπτικών για το 2014 που αναφέρονται παραπάνω, αλλά και η πορεία της οικονομίας στο μέλλον υπόκεινται ακόμη σε «ισχυρές αβεβαιότητες».

Όπως αναφέρει, σημαντικό πρόβλημα δημιουργείται από το πολιτικό κλίμα, το οποίο παρουσιάζει στοιχεία πόλωσης και αντιπαραθέσεων, σε μια περίοδο μάλιστα που απαιτείται το αντίθετο, ήτοι η σύμπλευση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων σε μια εθνική πολιτική για την έξοδο από την κρίση και για την ανάπτυξη.

«Είναι συνεπώς βάσιμο να δημιουργούνται ανησυχίες ότι το 2014, έτος εκλογικών αναμετρήσεων για το Ευρωκοινοβούλιο και την τοπική αυτοδιοίκηση, η πολιτική αντιπαράθεση μπορεί να οξυνθεί περαιτέρω, η πόλωση να κορυφωθεί και ο συγκερασμός απόψεων, που είναι προϋπόθεση για μια εθνική πολιτική, να γίνει ακόμη δυσχερέστερος. Αν συμβεί αυτό, η αβεβαιότητα θα ενταθεί και θα αποδυναμωθούν τα στοιχεία που στηρίζουν σήμερα θετικές προβλέψεις για το 2014. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα έχει καθοριστική σημασία, στην παρούσα φάση, να παραμείνει η οικονομική πολιτική προσηλωμένη στην πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» τονίζεται στην έκθεση.

Μάλιστα, σημειώνεται πως για να παγιωθεί οριστικά η εμπιστοσύνη και για να δοθεί ώθηση στην ανάκαμψη, πρέπει να ολοκληρωθούν επιτυχώς οι επικείμενες διαπραγματεύσεις με τους εταίρους για τη διευθέτηση του θέματος του δημόσιου χρέους, με βάση την απόφαση του Eurogroup της 26ης και 27ης Νοεμβρίου 2012.

«Υπάρχουν οι αντικειμενικές δυνατότητες να τερματιστεί η παρατεταμένη ύφεση. Προϋπόθεση ωστόσο για να επαληθευθούν οι θετικές προσδοκίες είναι ότι η οικονομική πολιτική θα αξιοποιήσει αυτές τις δυνατότητες κατ’ αρχάς για να στηρίξει την ανάκαμψη το 2014 και για να δημιουργήσει τις βάσεις ταχύτερης και διατηρήσιμης ανάπτυξης στο άμεσο μέλλον» σημειώνεται στην έκθεση, ενώ προστίθεται πως για να συμβεί αυτό, η οικονομική πολιτική πρέπει να συνεχίσει απαρέγκλιτα το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, να επιτύχει τους στόχους που έχουν τεθεί και να εξασφαλίσει βιώσιμα και διευρυνόμενα πρωτογενή πλεονάσματα και να επιταχύνει με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης της οικονομίας με στόχο τη μεταφορά επενδυτικών πόρων και θέσεων εργασίας προς τομείς διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, την αλλαγή δηλαδή του αναπτυξιακού προτύπου.

Ορατή η δημοσιονομική πρόοδος

Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ το 2013 είναι σταθμός για τη δημοσιονομική προσαρμογή, καθώς είναι εφικτή η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης για πρώτη φορά μετά το 2002.

Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της συνεχιζόμενης, αν και σταδιακά αποκλιμακούμενης, ύφεσης, το διαρθρωτικό πρωτογενές αποτέλεσμα εκτιμάται από την Τράπεζα της Ελλάδος ότι θα έχει βελτιωθεί κατά 18,6 εκατοστιαίες μονάδες του δυνητικού ΑΕΠ την περίοδο 2010-2013, με συνέπεια να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους περίπου 4% του δυνητικού ΑΕΠ στο τέλος του 2013.

Η βελτίωση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική και χαρακτηρίζεται ως μια από τις μεγαλύτερες που έχουν επιτευχθεί διεθνώς στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Η Κεντρική Τράπεζα αναφέρει πως η δημοσιονομική προσαρμογή βασίστηκε σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι έπρεπε σε αύξηση της φορολογίας, η οποία οδήγησε σε σημαντική επιβάρυνση των φορολογουμένων και σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος.

Η Τράπεζα της Ελλάδος είχε εξ' αρχής υποστηρίξει ότι η δημοσιονομική προσαρμογή θα έπρεπε να επικεντρωθεί στη μείωση των δαπανών και να επιδιώξει αύξηση των εσόδων με διεύρυνση της φορολογικής βάσης και περιορισμό της φοροδιαφυγής.

«Η προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης θα πρέπει να συνεχιστεί με αποφασιστικότητα και το 2014. Αυτό θα οδηγήσει σε βελτίωση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας, στη σταθεροποίηση αρχικά και μετέπειτα στη σταδιακή αποκλιμάκωση του λόγου δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ» τονίζεται στην έκθεση, ενώ σημειώνεται πως η ανάκαμψη της οικονομίας αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων και γενικότερα να διευκολύνει τη βιώσιμη δημοσιονομική προσαρμογή.

Στην έκθεση σημειώνεται πως απαραίτητη  προϋπόθεση για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων είναι η περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης, η οποία θα πρέπει να προέλθει κυρίως από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και όχι την επιβολή νέων φόρων ή τη συνεχή αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των ήδη φορολογουμένων.

Συγκεκριμένα, επισημαίνεται πως η βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, με τη δημιουργία και ενδυνάμωση της ανεξάρτητης Γενικής Γραμματείας Εσόδων, είναι αποφασιστικής σημασίας για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την εδραίωση ενός κλίματος κοινωνικής δικαιοσύνης, όπου όλοι θα συμμετέχουν ανάλογα με τη φοροδοτική τους ικανότητα στην προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης.

«Αν υπάρξει πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση, διευρύνονται οι δυνατότητες να μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση των ήδη φορολογουμένων που έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια» υποστηρίζουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Η ΤτΕ αν και θεωρεί πως έχει σημειωθεί πρόοδος  στον εξορθολογισμό του δημόσιου τομέα, ωστόσο αναφέρει πως σε σχέση με την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής η πρόοδος είναι πολύ βραδύτερη και εκκρεμούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν την ορθολογική λειτουργία του κράτους.

Για αυτό και επιβάλλεται τώρα ένταση των προσπαθειών για την αναδιάρθρωση και εξυγίανση του δημόσιου τομέα. Σημαντικές προτεραιότητες είναι:

• Οι καταργήσεις και συγχωνεύσεις δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων, καθώς και η επιτάχυνση της διοικητικής μεταρρύθμισης με στόχο την εξοικονόμηση δαπανών και την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
• Ο καλύτερος έλεγχος των δαπανών του ΕΟΠΥΥ και των ασφαλιστικών ταμείων με στόχο τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος.
• Η αναμόρφωση και o εκσυγχρονισμός του δικαστικού συστήματος για την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης.
• Η βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και του φοροεισπρακτικού μηχανισμού για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής και την εδραίωση ενός κλίματος κοινωνικής δικαιοσύνης.

Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνει η ΤτΕ στην επιτάχυνση της διαδικασίας των αποκρατικοποιήσεων, προκειμένου να καλυφθούν οι αποκλίσεις του 2013 και να τονωθεί το επιχειρηματικό κλίμα, γεγονός που θα συμβάλει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr