Μπορεί τα χρηματιστήρια να αναζητούν ισορροπία, αλλά η ανησυχία για το άμεσο και το μεσοπρόθεσμο μέλλον τους παραμένει. Η «ανεξήγητη» πτώση των τιμών των μετοχών με ταχύτατο ρυθμό στις αναπτυσσόμενες αγορές αλλά και στις ανεπτυγμένες, υποκρύπτει εναν πολύ σοβαρό προβληματισμό των διεθνών επενδυτών. Ο προβληματισμός αυτός σχετίζεται σε πρώτο επίπεδο με το ύψος και την πορεία των επιτοκίων, αλλά αν αναλύσουμε το ζήτημα σε μεγαλύτερο βάθος καταλήγουμε σε ενα άλλο κεντρικό ερώτημα: Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται πρό υφέσεως, όπως προβλέπουν οι απαισιόδοξοι, ή ξεκινάει ενας μακροχρόνιος αναπτυξιακός κύκλος που πυροδοτείται απο την ανάπτυξη που προκαλεί η παγκοσμιοποίηση, με ατμομηχανές την Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες;
Εαν βρισκόμαστε προ της υφέσεως, είναι λογικό οι αγορές να πέφτουν. Η ύφεση – κατά τους οπαδούς αυτής της άποψης – οφείλεται στην αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και στην προοπτική της ανόδου των επιτοκίων στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Όμως αν θελήσουμε να αξιολογήσουμε αυτή την άποψη θα πρέπει να λάβουμε υπόψη οτι το μεγαλύτερο θύμα της αύξησης των επιτοκίων είναι οι ΗΠΑ. Και αυτό διότι οι ΗΠΑ έχουν ενα τεράστιο εμπορικό έλλειμμα της τάξεως των 700 δις ευρώ ετησίως και υπερβολικό χρέος με αποτέλεσμα να τροφοδοτούν τον υπόλοιπο κόσμο με αντίστοιχα κεφάλαια διαρκώς. Αυτό σημαίνει οτι πρώτα αυτές πλήττονται απο την αύξηση των επιτοκίων τους αφού για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε τοκοχρεωλύσια θα πρέπει να πληρώνουν διαρκώς περσσότερα δολάρια. Και δεν είναι μόνο αυτό. Η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων δημιουργεί σοβαρή πίεση στην ατμομηχανή της αμερικανικής οικονομίας που είναι το
real estate, στο οποίο στηρίζονται πολλοί άλλοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας. Συνεπώς η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων την οποία θεωρεί αναγκαστική ο πρόεδρος της FED κ. Βελτέκε, κάθε άλλο παρά ευνοεί την αμερικανική οικονομία. Ακόμη όμως και αν δεχθούμε οτι είναι αναγκαία και οτι θα συνεχισθεί, θα πρέπει να εξετάσουμε αν ο ρυθμός ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα ξεπεράσει ή οχι τα προβλήματα που δημιουργούνται απο την αύξηση των επιτοκίων. Και εδώ περνάμε στο δεύτερο ζήτημα: μήπως βρισκόμαστε στην αρχή ενός μακροχρόνιου κύκλου ταχείας ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας; Η απάντηση σε αυτό ερώτημα δεν είναι στενά οικονομική αλλά μάλλον «πολιτική». Η παγκοσμιοποίηση είναι μια νέα ιστορική κατάσταση. Προκειμένου το μοντέλο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας να ολοκληρωθεί, θα χρειαστούν πολλές δεκαετίες. Αν υποθέσουμε οτι η διαδικασία αυτή άρχισε να επιταχύνεται τα τελευταία έξι επτά χρόνια με το άνοιγμα της κινεζικής αγοράς, μπορούμε να υποθέσουμε οτι τα αποτελέσματα της, θετικά και αρνητικά θα διαχέονται παγκοσμίως για πολλά χρόνια ακόμη. Είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς οτι ότι είχε να δώσει στην παγκόσμια οικονομία η τεράστια κινεζική αγορά το έδωσε ήδη, όπως είναι αφελές να πιστεύει κανείς οτι οι κινήσεις της Ρωσίας, της Ευρωπαικής Ένωσης και των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομική σκακιέρα έχουν ολοκληρωθεί. Η ρευστότητα των διεθνών εξελίξεων είναι πρωτοφανής και αυτό είναι φυσιολογικό να προκαλεί έντονες διακυμάνσεις στις αγορές. Ταυτόχρονα όμως και ο ρυθμός ανάπτυξης που μπορεί να επιτύχει η παγκόσμια οικονομία μπορεί να είναι ισχυρός για δεκαετίες ακόμη. Σε αυτή την περίπτωση – την οποία θα επιδιώξουν όλες οι ισυρές χώρες- μπορούμε να υποθέσουμε οτι μάλλον βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή ενός μακροχρόνιου αναπτυξιακού κύκλου. Και οι διακυμάνσεις στα διεθνή χρηματιστήρια σαν αυτή που είδαμε τις τελευταίες ημέρες θα είναι συχνές και έντονες, αλλά θα εντάσσονται σε αυτή την μακροχρόνια ανοδική πορεία. Γρηγόρης Νικολόπουλος
Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr