Ο συνδυασμός της αυστηροποίησης των κανονισμών και της τάσης υποβολής εκθέσεων ESG δημιουργεί πίεση στην αγορά για τη δέουσα επιμέλεια και διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού, σε πολλούς τομείς. Η ναυτιλιακή βιομηχανία δεν διαφέρει.

Από τα λιμάνια και τα ναυπηγεία έως τους προμηθευτές, τους πλοιοκτήτες και τους διαχειριστές, οι οργανισμοί επιδιώκουν όλο και περισσότερο να κατανοήσουν το ποια είναι η απόδοση των συνεργατών τους όσον αφορά τα εργασιακά πρότυπα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία του περιβάλλοντος.

Οι πλοιοκτήτες και οι διαχειριστές πλοίων στη Νορβηγία και την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν από τους πρώτους που δέχθηκαν πιέσεις από πελάτες και επενδυτές να συμμορφωθούν με προγράμματα ηθικών προμηθειών και να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με τις εργασιακές πρακτικές και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην αλυσίδα εφοδιασμού τους. Τώρα, το ενδιαφέρον αυξάνεται στη Μέση Ανατολή και την Ασία, ιδίως εκεί όπου οι μεταφορείς εκμεταλλεύονται περιουσιακά στοιχεία και διακινούν φορτία για δυτικούς πελάτες.

Δεδομένης της σταδιακής εξάπλωσης των κανονισμών και της επιθυμίας για βέλτιστες πρακτικές, προκαλεί έκπληξη το πόσο λίγη προσοχή έχει λάβει μέχρι τώρα η δέουσα επιμέλεια στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Παρά κάποιο υπολειπόμενο κυνισμό γύρω από το θέμα της ESG στη ναυτιλιακή βιομηχανία, οι διαχειριστές πλοίων αρχίζουν να το αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη σοβαρότητα. Ωστόσο, υπάρχει η ανάγκη αυτοί οι -συχνά εσωτερικοί- διάλογοι να εξελιχθούν στην αναγνώριση των βραχυπρόθεσμων κινδύνων. 

Ακόμη και όταν η εθνική νομοθεσία δεν απαιτεί λεπτομερή αναφορά, υπάρχει αυξανόμενη επιθυμία ευθυγράμμισης με την επικρατούσα τάση. Αυτή η αυξημένη ευαισθητοποίηση αντανακλά την ανάδειξη του θέματος, ως κινδύνου για τη φήμη μιας εταιρείας, ιδίως χάρη στις έρευνες των μέσων ενημέρωσης, των ΜΚΟ και των ΔΟΕ.

Πέρα από τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές του πλαισίου βέλτιστων πρακτικών του ΟΟΣΑ και των προτύπων ISO, η κύρια κινητήρια δύναμη για την αυξημένη εστίαση στην υποβολή εκθέσεων ESG είναι δύο μέσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οδηγία για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας (CSRD) και η οδηγία για τη δέουσα επιμέλεια ως προς την εταιρική βιωσιμότητα (CSDDD). 

Ο σχετικός δείκτης υποβολής εκθέσεων ESRS θα εισαγάγει νέους κανόνες για τις ναυτιλιακές εταιρείες, οι οποίες θα πρέπει να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά τους στοιχεία.

Τα μέτρα εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν 50.000 εταιρείες παγκοσμίως, ενώ ισχύουν ήδη για τις σχετικές επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ. Η ΕΕ έχει δώσει προθεσμία μέχρι το 2028/29 στις εταιρείες εκτός ΕΕ -που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ- για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της.

Άλλες χώρες με τις οποίες η ΕΕ είναι σημαντικός εμπορικός εταίρος αναπτύσσουν παρόμοιες απαιτήσεις και τις ευθυγραμμίζουν με τις οδηγίες. Έθνη όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Σιγκαπούρη είτε έχουν θεσπίσει είτε εξετάζουν το ενδεχόμενο θέσπισης κανονισμών, ενώ άλλα έχουν αναπτύξει εθελοντική καθοδήγηση σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια, όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για ορισμένους παράγοντες του κλάδου, η επιθυμία τους να εξετάσουν προσεκτικά την αλυσίδα εφοδιασμού μετριάζεται από την κατανοητή ανησυχία για το τι μπορεί να βρουν.

Οι έλεγχοι που διεξήγαγε η Achilles αποκάλυψαν ανησυχητικές συνθήκες σε εγκαταστάσεις κατασκευής και επισκευής στη Μέση Ανατολή και την Ασία. Οι εγκαταστάσεις σε αυτές τις περιοχές απασχολούν συνήθως μεταναστευτικό εργατικό δυναμικό που προσλαμβάνεται μέσω πρακτορείων και οι καταχρήσεις περιλαμβάνουν δουλεία λόγω χρέους, κατακράτηση διαβατηρίων, ακόμη και καταναγκαστική εργασία. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εταιρείες αναφέρονται εκτενώς στα ζητήματα αυτά. Πολλές περιλαμβάνουν μια δήλωση σχετικά με τη «σύγχρονη δουλεία» στον ιστότοπό τους και, πιθανώς, πιστεύουν ότι αυτό δείχνει πως λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους το ζήτημα. 

Αναδεικνύοντας το ζήτημα, σε μία δημοσίευση τον Ιούλιο του 2024, οι ναυτιλιακοί δικηγόροι της Norton Rose Fulbright σημείωσαν ότι «η ναυτιλιακή βιομηχανία παραμένει ένας τομέας υψηλού κινδύνου για σύγχρονη δουλεία, δεδομένης της ευπάθειας των ναυτικών, οι οποίοι αναγνωρίζονται ως ένας από τους πιο απαραίτητους, αλλά και πιο ευάλωτους εργαζόμενους πληθυσμούς στην παγκόσμια οικονομία. Τα τρωτά αυτά σημεία επιδεινώνονται από τον κατακερματισμό της εποπτείας μεταξύ διαφορετικών κρατών, την περιορισμένη ορατότητα των συνθηκών που επικρατούν στο πλοίο, τις πολύπλοκες συμφωνίες με τους προμηθευτές και τους πρακτικούς περιορισμούς στην αποτελεσματική επιβολή των εργασιακών προτύπων».

Η αλήθεια είναι, όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε είναι εξοικειωμένος με τη ναυτιλιακή βιομηχανία, τα εργασιακά πρότυπα διαφέρουν σημαντικά, είτε ανά κράτος σημαίας, είτε ανά διαχειριστή πλοίου, είτε ανά λιμάνι, είτε ανά μεταφορέα εσωτερικής ναυτιλίας. Ορισμένοι τομείς έχουν γίνει τακτικά στόχοι ακτιβιστών, που ανησυχούν για τη μεταχείριση των εργαζομένων, με βάση ιστορικά ζητήματα κακομεταχείρισης.

Μπορεί εύκολα να υποτιμηθεί η δέουσα επιμέλεια που απαιτείται για την υποβολή εκθέσεων ESG και τις αναφορές σχετικά με την αλυσίδα εφοδιασμού και σε έναν μεγάλο στόλο. Αυτό που φαίνεται απλή διαδικασία μπορεί γρήγορα να γίνει δυσκίνητο. Οι εσωτερικοί και εξωτερικοί έλεγχοι αποτελούν συνεχή πηγή πίεσης και άγχους τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τους αγοραστές -εν μέρει, επειδή δεν υπάρχουν συμφωνημένα πρότυπα.

Η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών εφαρμόζει μία παραδοσιακή διαδικασία επιβίβασης με τη χρήση υπολογιστικών φύλλων, καθώς τα παλαιά συστήματα αγορών δεν υποστηρίζουν το πλήρες εύρος και πλάτος των απαιτούμενων συνόλων δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων κυρώσεων.

Συχνά, τα έντυπα που έχουν σχεδιαστεί για τη συλλογή πληροφοριών από τους προμηθευτές περιλαμβάνουν χαμηλά επίπεδα ποιότητας δεδομένων, στερούνται λεπτομερειών ή δεν περιέχουν ερωτήσεις σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις ή τις εργασιακές πρακτικές.

Οι πάροχοι υπηρεσιών, συνήθως, καλούνται να αποκαλύψουν δεδομένα της αλυσίδας εφοδιασμού, πολλές φορές, από διαφορετικούς πελάτες. Σε ένα περιβάλλον συναλλαγών με ευαισθησία στο κόστος δεν έχει νόημα να επαναλαμβάνεται αυτή η προσπάθεια, σπαταλώντας χρόνο και χρήμα.

Ακόμη και ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες δεν τα καταφέρνουν όσο καλά θα μπορούσαν. Αλλά, με την ανταλλαγή δεδομένων με ένα ουδέτερο τρίτο μέρος, υπάρχει η ευκαιρία να βελτιωθεί η υποβολή εκθέσεων, τόσο για τους αγοραστές όσο και για τους προμηθευτές. Αναγνωρίζοντας την κλίμακα της πρόκλησης, αυτό μπορεί να γίνει με έναν συνεργατικό τρόπο που θα αποφέρει ευρύτερα οφέλη για τον κλάδο.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr