Στον κλάδο του εμπορίου δραστηριοποιούνται περί τις 227 χιλ. επιχειρήσεις οι οποίες μα βάση το υπόμνημα της ΕΣΕΕ και συνεισφέρουν στην ελληνική οικονομία το 12,5% του ΑΕΠ. Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (25,0%) της χώρας, εξαιρουμένων εκείνων του αγροτικού τομέα, είναι εμπορικές, ενώ ο κύκλος εργασιών του Εμπορίου για το 2023 αγγίζει τα 172,6 δισ. ευρώ, επίδοση που ανέρχεται στο 37,8% του συνολικού τζίρου. Αυτό σημαίνει πως σχεδόν 4 στα 10 ευρώ που κυκλοφορούν στην οικονομία διακινούνται εντός του κλάδου του εμπορίου.

Σε όρους απασχόλησης, το εμπόριο δημιουργεί και συντηρεί περί τις 700 χιλ. ποιοτικές θέσεις εργασίας, καλύπτοντας το 16,5% της συνολικής απασχόλησης. Παράλληλα, το εμπόριο λειτουργεί ευεργετικά στην κοινωνική συνοχή, καθώς οι πολύ μικρές (“micro”) επιχειρήσεις είναι εκείνες που παρέχουν περισσότερες από τις μισές (53,7%) θέσεις εργασίας του κλάδου. Την ίδια στιγμή, ενδεικτικό της δυναμικής του εμπορίου είναι πως περισσότεροι από ένας στους τέσσερις εργοδότες της οικονομίας (26,0%) δραστηριοποιείται στον κλάδο. Για αυτούς τους λόγους, έχει παγιωθεί ο χαρακτηρισμός του εμπορίου ως «του μεγαλύτερου εργοδότη της χώρας». 

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως μόνο στον επιμέρους κλάδο του λιανικού εμπορίου, ο οποίος συγκεντρώνει ίσως και το ισχυρότερο ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού, δραστηριοποιούνται 142,4 χιλ. επιχειρήσεις, ή το 15,5% του συνόλου των επιχειρήσεων στην οικονομία (εξαιρώντας εκείνες του αγροτικού τομέα). Ταυτόχρονα στο λιανικό, ο κύκλος εργασιών το 2023 διαμορφώθηκε σε 56,2 δισ. ευρώ (ή στο 12,3% του συνολικού τζίρου), με την απασχόληση να αγγίζει σχεδόν τους 500 χιλ. απασχολούμενους (δηλαδή το 11,6% των εργαζομένων της οικονομίας).

Τα παραπάνω δεδομένα για το λιανικό εμπόριο επιβεβαιώνονται και από τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζει μεταξύ των 14 βιομηχανικών οικοσυστημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι το μεγαλύτερο οικοσύστημα σε όρους απασχόλησης, αριθμού επιχειρήσεων και προστιθέμενης αξίας ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετεί 450 εκατομμύρια καταναλωτές που δαπανούν το 1/3 του εισοδήματος τους σε αγορές από τις εμπορικές επιχειρήσεις.

Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως τo λιανικό εμπόριο αποτελεί έναν κλάδο που έχει σημαντική συνεισφορά στους 17 Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ, οι οποίοι συνιστούν το μεγάλο στοίχημα της ευρωπαϊκής οικονομίας για τα επόμενα χρόνια. Το λιανικό αποτελεί τον τελευταίο κρίκο των αλυσίδων αξίας, διασυνδέοντας την πρωτογενή παραγωγή, τις βιομηχανίες, τους εισαγωγείς, τους προμηθευτές, τις εταιρείες διανομών (couriers), τις αποθήκες, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες marketingκαι το real estate με τους καταναλωτές. Στη βάση αυτή, μπορεί να αποτελέσει έναν σπουδαίο επιταχυντή της μετάβασης στην υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή (Στόχος 12). 

Παράλληλα, το λιανικό εμπόριο έχει σημαντική συνεισφορά στο Στόχο 5 (ισότητα των δύο φύλων), όπου η συμμετοχή των γυναικών στις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα ανέρχεται στο 53,3% της συνολικής απασχόλησης, όταν την ίδια περίοδο στο σύνολο της οικονομίας είναι πολύ χαμηλότερη (42,9%). Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η σημαντική συνεισφορά στην επίτευξη του Στόχου 8, που αφορά την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη. Το λιανικό εμπόριο συνεχίζει να αποτελεί πύλη εισόδου νέων στην αγορά εργασίας. Η εργασία των νέων στις εμπορικές επιχειρήσεις τους προσφέρει βασικές δεξιότητες οι οποίες αποτελούν σημαντική επένδυση στον εργασιακό τους βίο ενισχύοντας την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η απασχόληση των νέων 15-29 ετών στο λιανικό εμπόριο διαμορφώθηκε στο 15,5%, όταν στο σύνολο της οικονομίας είναι μικρότερος (13,6%).

Δεν θα πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι ο κλάδος του εμπορίου βρίσκεται στο επίκεντρο της ψηφιοποίησης. Η πανδημία επιτάχυνε τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας πολλαπλασιάζοντας τα επιχειρηματικά μοντέλα του λιανικού εμπορίου. Η αύξηση των διαδικτυακών πωλήσεων, το πολυκαναλικό εμπόριο και η κυριαρχία των πλατφορμών αποτελούν απότοκα της ψηφιοποίησης. Η ψηφιοποίηση, συχνά, στρεβλώνει τους όρους του ανταγωνισμού με τη διατήρηση τους να είναι μια κρίσιμη συνθήκη για την ανθεκτικότητα του κλάδου. Τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο, οι διαδικτυακές πλατφόρμες (βλ. ΤΕΜU, Shein κ.α.) ανατρέπουν τους όρους του ισότιμου ανταγωνισμού επηρεάζοντας αρνητικά τις ευρωπαϊκές αλλά και ελληνικές εμπορικές ΜμΕ. Την ίδια στιγμή, ο «πράσινος μετασχηματισμός» αποτελεί μονόδρομο. Οι δεσμεύσεις του European Green Deal αλλά και η «πράσινη χρηματοδότηση» μέσω των ESG εξωθούν τις εμπορικές επιχειρήσεις σε μια πράσινη μετάβαση η οποία δεν είναι εξ ορισμού ουδέτερη. 

Οι παραδοσιακές εμπορικές ΜμΕ σε Ευρώπη και Ελλάδα είναι αντιμέτωπες με έναν πολυσύνθετο ανταγωνισμό ο οποίος αναμένεται να αλλάξει το οικοσύστημα του κλάδου. Η βελτίωση των όρων χρηματοδότησης είναι μια αναγκαία συνθήκη και αυτό αφορά και στους ευρωπαϊκούς πόρους. Θα πρέπει να μετακινηθούν οι προτεραιότητες από τις μεγάλες επιχειρήσεις προς τις εμπορικές ΜμΕ, καθώς βασική συνθήκη της κατανομής των πόρων οφείλει να είναι πλέον η συμπεριληπτικότητα και η ανθεκτικότητα. Λόγω και των γεωοικονομικών κατακερματισμών υπάρχει ο αντικειμενικός κίνδυνος οι «πολυκρίσεις» να καταστήσουν τις εμπορικές ΜμΕ παθητικούς δέκτες του «δίδυμου μετασχηματισμού» εντείνοντας τα ζητήματα ανταγωνισμού και περιφερειακών ανισοτήτων, που αποτελούν ένα διαρθρωτικό ζήτημα της ελληνικής οικονομίας.

Στο ως άνω πλαίσιο, η ΕΣΕΕ καταθέτει υπόμνημα προτάσεων με συγκεκριμένους άξονες πολιτικής που θα συμβάλλουν στην όσο το δυνατόν γρηγορότερη έξοδο της οικονομίας και του ελληνικού εμπορίου από τη «στενωπό» των διεθνών κρίσεων.

1. Φορολογικά Θέματα 

-Εξαίρεση του Λιανικού εμπορίου από το νέο Φορολογικό σύστημα των ατομικών επιχειρήσεων/ελεύθερων επαγγελματιών (ν. 5073/2023). Το Λιανικό εμπόριο λειτουργεί με ανοιχτές πόρτες και υπόκειται ήδη σε αυστηρούς και συνεχείς ελέγχους (διασταυρώσεις δαπανών/εσόδων, προσυμπληρωμένη δήλωση ΦΠΑ, "myDATA", κ.α.) και ως εκ τούτου πρέπει να εξαιρεθεί ρητά από την εφαρμογή του ελάχιστου τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος. 

-Πλήρης αποσύνδεση του ελάχιστου εισοδηματικού τεκμηρίου από τον κατώτατο μισθό του Ιδιωτικού τομέα, καθώς προκαλεί σειρά στρεβλώσεων, αδικιών και υπέρμετρων επιβαρύνσεων. Η πρότερη διασύνδεσή του με τις ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτών αποδείχθηκε ιδιαιτέρως επιζήμια.

-Οριστική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος το 2025(εισοδήματα 2024), τόσο για τα φυσικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις όσο και για τα νομικά πρόσωπα/εταιρείες (Επισήμανση: παρόλο που η κατάργησή του το επόμενο έτος έχει ανακοινωθεί εδώ και μήνες, η απαλλαγή θα αφορά μόνο τα φυσικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις και όχι τα νομικά πρόσωπα/εταιρείες και τα «μπλοκάκια»).

-Θέσπιση μίας νέας γενναίας ενιαίας ρύθμισης (72 έως 120 δόσεις) με σταθερό επιτόκιο 3%, για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο.

-Επίσπευση της έκδοσης του ηλεκτρονικού πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας, στο οποίο θα συγχωνεύονται τόσο η φορολογική όσο και η ασφαλιστική ενημερότητα του επιχειρηματία, γεγονός που θα συμβάλλει στην ταχύτερη διεκπεραίωση των επαγγελματικών του υποχρεώσεων.

-Άμεση θεσμοθέτηση και εφαρμογή του Ειδικού Ακατάσχετου Επιχειρηματικού Λογαριασμού σε όλες τις επιχειρήσεις. 

-Θέσπιση αφορολόγητου ορίου και για τους μη μισθωτούς και διαμόρφωση του τελικού του ύψους, αναλόγως  της αξίας των ηλεκτρονικών αποδείξεων που έχουν συγκεντρωθεί στη διάρκεια του έτους. 

-Κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος επόμενου έτους τόσο για τις ατομικές επιχειρήσεις όσο και για τα νομικά πρόσωπα/ εταιρείες. 

-Περαιτέρω αποκλιμάκωση του συντελεστή φορολόγησης κερδών των Νομικών προσώπων (ΦΕΝΠ) από το 22% στο 20%. 

-Επαναφορά σε μόνιμη πλέον βάση του ειδικού καθεστώτος των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου και επέκταση του μέτρου και στα υπόλοιπα νησιά της χώρας. 

-Μείωση των υφιστάμενων συντελεστών ΦΠΑ, του μειωμένου στο 11% από 13% και του κανονικού, στο 22% από 24%. 

-Αύξηση του εθνικού ορίου απαλλαγής ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις από τα 10.000 € στα 20.000 € και επιτάχυνση της επιστροφής ΦΠΑ στις εξαγωγικές μονάδες. 

-Θεσμοθέτηση και νομική κατοχύρωση της τουριστικής εμπορικής επιχείρησης, με βασικό κριτήριο την πραγματοποίηση άνω του 50% του τζίρου της κατά το τετράμηνο Ιουνίου - Σεπτεμβρίου κάθε έτους. 

-Κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου ΕΝΦΙΑ και για την ακίνητη περιουσία των νομικών προσώπων/εταιρειών, κατ' αναλογία όσων ισχύουν για τα φυσικά πρόσωπα. 

-Χορήγηση έκπτωσης 3% σε περίπτωση εφάπαξ αποπληρωμής του ΕΝΦΙΑ, κατ’ αναλογία των ισχυόντων για το Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων.

-Οριστική κατάργηση των παρωχημένων και άδικων τεκμηρίων διαβίωσης και αντικατάστασή τους από το Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο. 

-Βελτίωση της διαλειτουργικότητας και ροής ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των ηλεκτρονικών πληροφοριακών συστημάτων του Δημοσίου (ΑΑΔΕ, e - ΕΦΚΑ/"Εργάνη").

-Κατάργηση του παρωχημένου φόρου Πολυτελείας. 

-Αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή της φορολογικής κλίμακας εισοδήματος, προκειμένου οι μη μισθωτοί να φορολογούνται βάσει των πραγματικών και όχι των ονομαστικών τους εισοδημάτων. Τα δηλωθέντα κέρδη θα πρέπει να μειώνονται βάσει του Πληθωρισμού της συγκεκριμένης χρονιάς (χρήσης), έτσι ώστε να περιορίζεται και ο βεβαιωθείς φόρος. 

2. Οικονομικά Θέματα - Ακρίβεια - Ανατιμήσεις προϊόντων & υπηρεσιών - Ενεργειακό κόστος

-Επαναφορά της κρατικής επιδότησης μέρους των εμπορικών τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος, σε αναλογία της επαναφοράς για το διάστημα Αυγούστου – Σεπτεμβρίου 2024 της κρατικής αρωγής για τους οικιακούς λογαριασμούς, μέχρι και το τέλος του 2024.

-Ανάκληση της υποχρέωσης επιστροφής επιδοτήσεων της περιόδου 2022 - 2023 (σε παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας) που αφορούσαν τιμολόγια λογαριασμών ρεύματος μικρών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης και οι οποίες δεν είχαν προηγουμένως λάβει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

-Μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά (μειωμένου  συντελεστή), ιδίως των τροφίμων, από το 13% στο 11%.

-Ενεργοποίηση και αναβάθμιση του ρόλου της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τον έλεγχο των τιμών/εντοπισμό εναρμονισμένων πρακτικών και τον περιορισμό της αισχροκέρδειας, ιδίως στον κλάδο των τροφίμων. 

-Επέκταση του μέτρου του πλαφόν 3% αύξησης των εμπορικών μισθώσεων του έτους 2024 και για το 2025.

-Εντατικοποίηση ελέγχων για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου και φαινομένων αισχροκέρδειας στην τιμή διάθεσης των καυσίμων.

-Μείωση του Ειδικού φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ), καθώς η αναζωπύρωση  του υπέρμετρα υψηλού «ενεργειακού κόστους» στη διάρκεια του καλοκαιριού, διογκώνει τα κόστη των επιχειρήσεων.

-Απαλλαγή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος από τέλη και φόρους υπέρ τρίτων.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr