Σύμφωνα με πληροφορίες το κεντρικό θέμα είναι η ολοκλήρωση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της διαδικασίας πιστοποίησης του ΔΕΣΦΑ ως ανεξάρτητου διαχειριστή μεταφοράς όπως επιβάλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η πιστοποίηση αυτή είναι απαραίτητη ώστε να προχωρήσει η εξαγορά της εταιρείας από τη SOCAR. Ο λόγος γι’  αυτή την επιλογή είναι ότι η αζέρικη Socar είναι και αυτή παραγωγός φυσικού αερίου, αλλά και συμμετέχει σε υποδομές μεταφοράς στην ΕΕ (ΔΕΣΦΑ και αγωγός ΤΑΡ). Άρα η έγκριση που θα δοθεί στην μεταβίβαση του ΔΕΣΦΑ δεν θα πρέπει να αφήνει κανένα περιθώριο για διαμόρφωση δεσπόζουσας θέσης κτλ.

Οι προθεσμίες ελέγχου της μεταβίβασης επισήμως θα αρχίσουν να τρέχουν από τη στιγμή που η ΡΑΕ κοινοποιήσει στην DG Energy (Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Κομισιόν) τον φάκελο πιστοποίησης του ΔΕΣΦΑ ως ΙΤΟ, κάτι που με βάση την κοινοτική νομοθεσία θα έπρεπε να είχε γίνει το αργότερο μέχρι τις 10 Απριλίου.

 

Τα εμπόδια της Ε.Ε.

Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάζει σειρά εμποδίων στη συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση, με κύριο την εμμονή στην ανάγκη υπογραφής διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Μπακού, αλλά και της Ε.Ε. με τους Αζέρους ως προϋπόθεση για την πώληση. Ωστόσο, αυτή η επιλογή γεννά καθυστερήσες στην έγκριση της μεταβίβασης, καθώς μια παρόμοια διακρατική συμφωνία ενός κράτους μέλους με τρίτο κράτος, θα έπρεπε να επικυρωθεί από τα κοινοτικά όργανα και στη συνέχεια από όλα τα μέλη της Ενωσης. Έτσι προκρίθηκε η λύση της συμφωνίας «ομπρέλας» μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Αζερμπαϊτζάν με την οποία οι Αζέροι θα εγγυώνται ότι θα τηρήσουν τους κανόνες που προβλέπονται στις Οδηγίες του τρίτου ενεργειακού πακέτου και η οποία θα επιτρέψει την ενεργοποίηση της μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ στη Socar.

 Ο ενδελεχής έλεγχος της σύμβασης εξαγοράς του ΔΕΣΦΑ από την Ε.Ε. συνδέεται με το γεγονός ότι δεν υπάρχει προηγούμενο εισόδου σε ευρωπαϊκά δίκτυα, εταιρείας τρίτης χώρας με δραστηριότητα σε δίκτυα, παραγωγή και εμπορία, σύμφωνα με δημοσίευμα της Καθημερινής. Με αφορμή την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, η Ε.Ε. θα δημιουργήσει για πρώτη φορά ένα κανονιστικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την εποπτεία της εισόδου καθετοποιημένων εταιρειών στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας και τον έλεγχο από αυτές ευρωπαϊκών δικτύων και επιχειρήσεων. Η  Κομισιόν ανησυχεί τόσο για μια επεκτατική πολιτική της Socar στην Κεντρική Ευρώπη με «σκαλοπάτι» τον ΔΕΣΦΑ, όσο και για μια αντίστοιχη επέκταση της ρωσικής Gazprom, αλλά και δύο ακόμη καθετοποιημένων κολοσσών, ο ένας εκ των οποίων προέρχεται από την Κίνα και ο άλλος από τον Καναδά.

Οι ευρωπαϊκές ανησυχίες ειδικά για την περίπτωση της Socar ενισχύονται λόγω και της δυνατότητας αξιοποίησης του αγωγού Tap, στον οποίο η αζέρικη εταιρεία συμμετέχει με ποσοστό 20%. Μπορεί η Ε.Ε. να επικρότησε τη συμφωνία κατασκευής του Tap, ως έργο που θα της διασφαλίσει εναλλακτικό της Ρωσίας προμηθευτή αερίου, δεν θα ήθελε όμως αυτό να εξελιχθεί σε μια επιθετική πλατφόρμα της Socar για τον έλεγχο ευρωπαϊκών δικτύων και της λιανικής αγοράς.

Η Ε.Ε. εκτιμά ότι χωρίς τη λήψη μέτρων, πολύ σύντομα κάποιοι εκ των 43 συνολικά εταιρειών Διαχείρισης συστημάτων φυσικού αερίου (αντίστοιχοι ΔΕΣΦΑ) της Ευρώπης, θα βρεθούν στο στόχαστρο της Socar, εξέλιξη που εγείρει σοβαρό θέμα ασφάλειας τροφοδοσίας, λόγω του πιθανού ελέγχου δικτύων και τροφοδοσίας από μια εταιρεία τρίτης χώρας.

 

Στο πλαίσιο αυτό στη συνάντηση που έγινε σε υψηλό επίπεδο στην Αθήνα, καθώς στην αζέρικη αντιπροσωπεία ήταν και τα δύο στελέχη που συμμετέχουν στο Δ.Σ. της κοινοπραξίας του TAP (η SOCAR είναι μέτοχος με 20%), η ελληνική πλευρά επιχείρησε να παράσχει διαβεβαιώσεις ότι παρά τα γραφειοκρατικά προσκόμματα, η Κομισιόν θα βρει τελικά τη λύση για να εγκριθεί η μεταβίβαση.

Η ΡΑΕ, σύμφωνα με τη διαδικασία, θα πιστοποιεί ότι ο διαχειριστής και ιδιοκτήτης του δικτύου θα είναι ανεξάρτητος και δεν θα πραγματοποιεί εμπορία φυσικού αερίου, ότι ο ιδιοκτήτης του ΔΕΣΦΑ δεν θα παρεμβαίνει στην εσωτερική διοίκηση της εταιρείας (σσ: θυμίζουμε ότι η διοίκηση θα διορίζεται από το Εποπτικό Συμβούλιο), καθώς και ότι θα παρέχει τα απαραίτητα κεφάλαια για την επέκταση του δικτύου.

. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει ότι όταν ο διαχειριστής του δικτύου κράτους-μέλους προέρχεται από 3η χώρα, τότε πρέπει να διερευνηθεί κατά πόσο η μεταβίβασή του σε αυτόν, δεν εγείρει προβλήματα στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας και της ΕΕ. Ο έλεγχος θα γίνει και σε αυτή την περίπτωση από τη ΡΑΕ.