Η τρέχουσα διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση

Κατά τους τελευταίους δυο μήνες το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα βίωσε μια από τις πιο έντονες περιόδους της ιστορίας του. Μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί στις ΗΠΑ κατέρρευσαν, κρατικοποιήθηκαν ή εξαγοράστηκαν για να αποφύγουν τη χρεοκοπία, οι τιμές των μετοχών βρέθηκαν σε ελεύθερη πτώση, τα περιθώρια επιτοκίων στις αγορές χρήματος και στις πιστωτικές αγορές εκτινάχθηκαν στα ύψη και ένα αρκετά μεγάλο τμήμα των χρηματαγορών σταμάτησε να λειτουργεί. Ενώ τα προβλήματα ξεκίνησαν από προβληματικά δάνεια αμερικανικών τραπεζών, η επίδραση στις παγκόσμιες χρηματαγορές ήταν τόσο ισχυρή, ώστε να επηρεαστούν ακόμα και οι υγιείς τράπεζες που δεν είχαν έκθεση σε προβληματικά δανειακά προϊόντα, καθώς υπήρξε δραματική μείωση της ρευστότητας και αύξηση του κόστους χρηματοδότησης όλων των τραπεζών.

Οι κυβερνήσεις και στις δύο όχθες του Ατλαντικού ανταποκρίθηκαν άμεσα στην κρίση, υιοθετώντας σχέδια ενίσχυσης της κεφαλαιοποίησης των τραπεζών και παροχής εγγυήσεων τόσο για τις καταθέσεις όσο και για νέες εκδόσεις χρέους από τις τράπεζες. Παράλληλα, στην προσπάθειά της να διευκολύνει την πρόσβαση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε πηγές χρηματοδότησης για τη βελτίωση της ρευστότητας, η ΕΚΤ διεύρυνε το φάσμα των αποδεκτών εγγυήσεων και υιοθέτησε σταθερό επιτόκιο στις βασικές δημοπρασίες αναχρηματοδότησης. Η εφαρμογή των μέτρων αυτών στις Η.Π.Α. και στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες αναμένεται να αποκαταστήσει σταδιακά την εμπιστοσύνη μεταξύ των τραπεζών και να οδηγήσει στην ομαλοποίηση της λειτουργίας των διεθνών χρηματαγορών.

Μαθήματα από προηγούμενες τραπεζικές κρίσεις

Η προηγούμενη εμπειρία από διεθνείς τραπεζικές κρίσεις δείχνει ότι οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία είναι σημαντικές καθώς οδηγούν σε αποκλιμάκωση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Μελετώντας τις τέσσερις μεγαλύτερες τραπεζικές κρίσεις στις ανεπτυγμένες οικονομίες από το Β’ παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι σήμερα , διαπιστώσαμε ότι όλες συνοδεύτηκαν από περιόδους έντονης οικονομικής ύφεσης. Οι οικονομίες που βίωσαν τις πιο έντονες υφέσεις ήταν αυτές που είχαν καταγράψει και τις μεγαλύτερες υπερβολές σε όρους πιστωτικής επέκτασης και αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων πριν την έναρξη της κρίσης.

Ένα από τα σημαντικότερα διδάγματα από προηγούμενες κρίσεις είναι ότι οι συνέπειες της κρίσης στην πραγματική οικονομία ήταν πολύ πιο έντονες σε χώρες όπου οι κυβερνήσεις άργησαν να επέμβουν και να στηρίξουν συστηματικά το τραπεζικό σύστημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Ιαπωνίας, όπου η αργοπορία της κυβέρνησης να στηρίξει τις τράπεζες κόστισε στη χώρα αυτή μια δεκαετία οικονομικής στασιμότητας.

Χρηματιστήρια

Η εμπειρία από προηγούμενες τραπεζικές κρίσεις δείχνει ότι οι τιμές των μετοχών, και ιδιαίτερα του τραπεζικού κλάδου, ανέκαμψαν αρκετά πριν από την πραγματική οικονομία, καταγράφοντας πολύ υψηλές αποδόσεις στους δώδεκα μήνες που ακολούθησαν την ολοκλήρωση της καθοδικής κίνησης.

Η πρόσφατη πτώση στις τιμές των μετοχών έχει πλέον ξεπεράσει την τυπική διόρθωση σε περιόδους ύφεσης και προσεγγίζει τη μέση διόρθωση που είδαμε σε προηγούμενες τραπεζικές κρίσεις που συνοδεύτηκαν από περιόδους ύφεσης. Στα χαμηλά του Οκτωβρίου, οι τιμές των μετοχών στις ΗΠΑ είχαν υποχωρήσει κατά 42% από τα υψηλά τους, με τις μετοχές του τραπεζικού κλάδου να χάνουν 66%. Η διόρθωση αυτή ξεπέρασε και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις μας τον Φεβρουάριο του 2008 για μια πτώση του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ κατά 30-40% από τα υψηλά του Οκτωβρίου του 2007.

Σε μεγάλο βαθμό, η διόρθωση των χρηματιστηρίων πράγματι αντανακλά την χειροτέρευση της κατάστασης των αναπτυγμένων οικονομιών κατά το τελευταίο τρίμηνο. Όμως, με βάση τα θεμελιώδη μεγέθη, πιστεύουμε ότι οι μετοχές είναι πλέον υποτιμημένες τόσο σε σχέση με τα κυβερνητικά ομόλογα όσο και σε απόλυτους όρους. Για παράδειγμα, με βάση τον λόγο τιμής προς κέρδη, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 25-ετίας. Επίσης, σε σχέση με τα κυβερνητ

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr