Οι παρατεταμένες ένοπλες συγκρούσεις, η κλιμάκωση της βίας, η πολιτική αστάθεια και η οικονομική δυσπραγία στο Σουδάν, την Υεμένη, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και την Αϊτή προκαλούν, μεταξύ άλλων, επισιτιστικά προβλήματα και εκτεταμένους εκτοπισμούς.

Σουδάν

Στο Σουδάν, ο πόλεμος έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο κύμα εκτοπισμών  παγκοσμίως, με περισσότερους από 12 εκατομμύρια ανθρώπους να έχουν εγκαταλείψει αναγκαστικά τα σπίτια τους από τον Απρίλιο του 2023, οπότε ξεκίνησαν οι μάχες

Ο εμφύλιος πόλεμος, που φέρνει αντιμέτωπους τον σουδανικό στρατό με τις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), εξαπλώθηκε ταχύτατα σε όλη τη χώρα· από την πρωτεύουσα Χαρτούμ και το Μπλε Νείλο μέχρι την πολιτεία Αλ Τζαζίρα στο κεντρικό Σουδάν, την περιοχή Νταρφούρ στα δυτικά, τις περιοχές Σενάρ και Αλ Γκεντάρεφ στα νοτιοανατολικά.  

Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι μόνο στο Νταρφούρ έχουν χάσει τη ζωή τους έως και 15.000 άνθρωποι. Περισσότεροι από 8 εκατομμύρια Σουδανοί έχουν εκτοπιστεί προς το εσωτερικό της χώρας και περισσότεροι από 3 εκατομμύρια έχουν βρει καταφύγιο σε γειτονικές χώρες, όπως το Τσαντ, η Αίγυπτος και το Νότιο Σουδάν.

Οργανώσεις υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης μιας αποστολής του ΟΗΕ, κατηγορούν και τις δύο πλευρές για εκτεταμένες παραβιάσεις δικαιωμάτων, κάνοντας λόγο για βιασμούς, βασανιστήρια και αυθαίρετες συλλήψεις, μεταξύ άλλων, ενώ η παραστρατιωτική οργάνωση RSF κατηγορείται, επίσης, και για απόπειρα εθνοκάθαρσης στο Νταρφούρ.

Εκτός από αυτά, ο πόλεμος έχει οδηγήσει και σε μια καταστροφική επισιτιστική κρίση. Τον Αύγουστο, ο ΟΗΕ κήρυξε την περιοχή του Βόρειου Νταρφούρ σε κατάσταση λιμού, δηλώνοντας ότι βασικές αιτίες θανάτου είναι ο υποσιτισμός και οι λοιμώδεις νόσοι.

Συνολικά, περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι στο Σουδάν – περισσότεροι από το ήμισυ του πληθυσμού – υποφέρουν από οξεία πείνα, με τα παιδιά να κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν σοβαρό υποσιτισμό.

Υεμένη

Η Υεμένη βιώνει μια από τις σοβαρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο, κυρίως λόγω του συνδυασμού των συνεχιζόμενων συγκρούσεων με την οικονομική κατάρρευση και την υπανάπτυξη.

Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι 19,5 εκατομμύρια άνθρωποι – σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας – χρήζουν βοήθειας.

Η κρίση άρχισε να κλιμακώνεται το 2015, όταν ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των ανταρτών Χούθι, οι οποίοι ελέγχουν την πρωτεύουσα Σαναά και μεγάλο μέρος του βορρά, και της επίσημα αναγνωρισμένης κυβέρνησης. Στη σύγκρουση αυτή δεν άργησαν να λάβουν μέρος και άλλες δυνάμεις, όπως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, επιδεινώνοντας την κατάσταση.

Τα αντιμαχόμενα μέρη συμφώνησαν σε μια de facto εκεχειρία το 2022, αλλά οι αναζωπυρώσεις συνεχίζονται.

Η εκτεταμένη καταστροφή των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων νοσοκομείων, σχολείων και βασικών υπηρεσιών, έχει περιορίσει σημαντικά την πρόσβαση των ανθρώπων σε βασικά αγαθά, όπως η υγειονομική περίθαλψη, το καθαρό νερό, η ηλεκτρική ενέργεια και η εκπαίδευση.

Ο ναυτικός αποκλεισμός που επέβαλε το 2017 ο συνασπισμός που πολεμά τους αυτονομιστές της Υεμένης υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας περιόρισε περισσότερο τη ροή τροφίμων, φαρμάκων και καυσίμων, οδηγώντας σε ελλείψεις βασικών αγαθών και διόγκωση του πληθωρισμού.

Η οικονομία της χώρας είναι υπό κατάρρευση, με εκατομμύρια ανθρώπους να μην μπορούν να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, ενώ το ριάλ Υεμένης βρίσκεται σε καθοδική τροχιά, καθώς οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου παραμένουν μπλοκαρισμένες. Το κόστος των τροφίμων αυξήθηκε κατά 28% μέσα στο 2024.

Όλα αυτά έχουν οδηγήσει σε εκτεταμένη φτώχεια, καθιστώντας δύσκολη την ικανοποίηση ακόμη και των βασικών επισιτιστικών αναγκών.

Παράλληλα, η κρίση στον τραπεζικό τομέα εμποδίζει την πρόσβαση στις καταθέσεις, επιβαρύνοντας περαιτέρω τις εύθραυστες επιχειρηματικές δραστηριότητες και καθυστερώντας σημαντικά τα διάφορα ανθρωπιστικά προγράμματα.

Τέλος, πέρα απ’ όλα αυτά, η πολιτική αστάθεια και η κατάρρευση των κοινωνικών υπηρεσιών έχουν εξωθήσει περίπου 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους σε εκτοπισμό.

Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

Παρά τα εύφορα εδάφη της, τις άφθονες υδάτινες πηγές και τους ορυκτούς της πόρους, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έχει αντιμετωπίσει δεκαετίες συγκρούσεων, πολλαπλές επιδημίες ασθενειών και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με αποτέλεσμα να βρίσκεται αντιμέτωπη με φαινόμενα ακραίας ένδειας και πείνας.

Ο αγώνας για τον έλεγχο των ορυχείων κολτανίου και άλλων μετάλλων μεταξύ ανταρτών και στρατού έχει αναγκάσει σε φυγή περισσότερους από 7 εκατομμύρια ανθρώπους.

Παράλληλα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, που μαστιζόταν ήδη από τις επιδημικές ασθένειες της ιλαράς και του Έμπολα, επλήγη το 2024 από την ευλογιά των πιθήκων, που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους και εξαπλώθηκε σε πολλές αφρικανικές χώρες.

Τον Φεβρουάριο, η χώρα βίωσε τις χειρότερες πλημμύρες των τελευταίων 60 ετών, οι οποίες «εξαφάνισαν» χιλιάδες σπίτια και εκτάρια καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, περίπου 25,6 εκατομμύρια άνθρωποι, το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, βρίσκονται  σήμερα σε επισιτιστική κρίση.

Οι ασθένειες και η πείνα δεν αποκλείεται να επιδεινώσουν την ανθρωπιστική κρίση μέσα στο 2025 και να έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανάπτυξη και τη σταθερότητα της χώρας της κεντρικής Αφρικής.

Αϊτή

Στην Αϊτή, η βία των συμμοριών και η πολιτική κρίση έχουν επιφέρει καταστροφικές συνέπειες στον πληθυσμό.

Οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών και αστυνομίας μέσα και γύρω από την πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς έχουν αναγκάσει πάνω από 700.000 ανθρώπους, εκ των οποίων περισσότεροι από τους μισούς είναι παιδιά, να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Πολλοί από τους εκτοπισμένους ζουν σε αυτοσχέδιους οικισμούς, με ελάχιστη έως καθόλου πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες.

Συνολικά, περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι, αριθμός που ισούται σχεδόν με το μισό πληθυσμό της χώρας, αντιμετωπίζουν οξεία πείνα που επιδεινώνεται από τον πληθωρισμό, τις κακές σοδειές και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι τυφώνες.

Ένας συνασπισμός συμμοριών, γνωστός ως “Viv Ansanm” (που σημαίνει «ζώντας μαζί» στην αϊτινή κρεολή γλώσσα), έχει εδραιώσει την κυριαρχία του στη χώρα, ενώ η πολιτική ηγεσία μαστίζεται από εσωτερικές διαμάχες. Μια ξένη αποστολή ασφαλείας, η οποία είχε καθυστερήσει επί μακρόν, έχει σημειώσει ελάχιστη πρόοδο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών και την πολιτική σταθεροποίηση της χώρας.

Οι συμμορίες, οι οποίες έχουν καταλάβει μεγάλο μέρος του Πορτ-ο-Πρενς και έχουν επεκταθεί σε γειτονικές περιοχές, κατηγορούνται για πλήθος εγκλημάτων, όπως δολοφονίες, ομαδικοί βιασμοί, απαγωγές για λύτρα, αλλά ακόμη και τεχνητές ελλείψεις τροφίμων.

Ενδεικτικό είναι ότι μέσα σε ένα μόλις σαββατοκύριακο στις αρχές Δεκεμβρίου τουλάχιστον 184 άνθρωποι δολοφονήθηκαν, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, από μέλη συμμοριών στην παραγκούπολη Cite Soleil, η οποία βρίσκεται στην πρωτεύουσα της χώρας.

Οι γυναίκες και τα παιδιά σηκώνουν «πληρώνουν» δυσβάσταχτο κόστος, αφού εις βάρος τους ξεσπά κυρίως η βία των συμμοριτών, με βιασμούς και εξαναγκαστική στρατολόγηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNICEF, τα μισά περίπου μέλη των συμμοριών είναι παιδιά που βρίσκονται «παγιδευμένα σε έναν φαύλο κύκλο βίας».

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr