Τον Ιούλιο, η ΕΚΤ άφησε αμετάβλητα τα επιτόκια σε ομόφωνη απόφαση μετά τη σημαντική μείωση του Ιουνίου. Εκείνη την εποχή περιέγραψε τη δυνατότητα για μείωση τον Σεπτέμβριο ως «ευρέως ανοικτή». Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ - το οποίο βοηθά στην τιμολόγηση όλων των ειδών δανείων και τα στεγαστικά δάνεια σε ολόκληρο το μπλοκ - βρίσκεται επί του παρόντος στο 3,75% μετά από χρόνια επιθετικών αυξήσεων.

Οι κύριοι μοχλοί πίσω από την αναμενόμενη απόφαση για μείωση τώρα είναι η αποδυνάμωση των πληθωριστικών πιέσεων και η υποτονική οικονομική ανάπτυξη σε ολόκληρη την ευρωζώνη.

Ο ετήσιος πληθωρισμός της ευρωζώνης μειώθηκε στο 2,2% τον Αύγουστο του 2024, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2021. Ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένων των ασταθών στοιχείων όπως η ενέργεια και τα τρόφιμα, μειώθηκε ελαφρά από 2,9% σε 2,8%. Ωστόσο, οι πιέσεις στις τιμές που σχετίζονται με τις υπηρεσίες παρέμειναν επίμονα υψηλές στο 4,2%.

Ενώ ο πληθωρισμός ψύχεται, οι δείκτες ανάπτυξης είναι ανησυχητικοί.

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της ευρωζώνης αυξήθηκε μόλις κατά 0,2% το δεύτερο τρίμηνο του 2024, μια αναθεώρηση προς τα κάτω από την προηγούμενη εκτίμηση του 0,3%. Σε ολόκληρο το μπλοκ, οι επιδόσεις διέφεραν σημαντικά, με τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής, να συρρικνώνεται κατά 0,1%.

«Με το 85% των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση να αναμένουν μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης από την ΕΚΤ, είναι ασφαλές να πούμε ότι οι αγορές θα απογοητευτούν εάν αυτό δεν συμβεί», δηλώνει ο αναλυτής της Morningstar, Μάικλ Φιλντ.

«Δύο είναι οι ξεκάθαροι λόγοι. Πρώτον, τα μακροοικονομικά στοιχεία που προέκυψαν από την τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ υποστηρίζουν ιδιαίτερα την τρέχουσα πορεία δράσης, δηλαδή περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων. Το ΑΕΠ της ευρωζώνης ενισχύθηκε 0,3% το δεύτερο τρίμηνο, όχι κάτι το εντυπωσιακό, αλλά σεβαστό, εδικά αν λάβουμε υπόψη ότι γλιτώσαμε στο… τσακ μια τεχνική ύφεση πέρυσι.

Έχοντας διανύσει ήδη το μισό του φετινού έτους, οι προβλέψεις των οικονομολόγων δείχνουν ανάπτυξη περίπου 1% για ολόκληρο το 2024, ένα ξεκάθαρο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Στη συνέχεια, οι ρυθμοί πληθωρισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη μειώθηκαν ξανά τον Αύγουστο. Τα στοιχεία έδειξαν ετήσια άνοδο 2,2%, αριθμός κοντά στον στόχο του 2%.

Δεύτερον, η ομιλία του Τζερόμ Πάουελ στις 23 Αυγούστου στο Jackson Hole ήταν ξεκάθαρη: η Federal Reserve συντάσσεται με την ΕΚΤ, την Τράπεζα της Αγγλίας και την Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας στην πορεία μείωσης των επιτοκίων. Φαίνεται πλέον ότι ο δρόμος είναι ξεκάθαρος για τις κεντρικές τράπεζες του δυτικού κόσμου, κάτι που απλώς υποστηρίζει περαιτέρω την ΕΚΤ ότι η πορεία προς τη μείωση των επιτοκίων είναι η σωστή», εξηγεί ο Φιλντ.

Η κίνηση αναμένεται να έρθει πριν η Federal Reserve προχωρήσει με τη σειρά της σε μείωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση στις 17-18 Σεπτεμβρίου, ανοίγοντας τον δικό της κύκλο χαλάρωσης.

Έχει ελεγχθεί ο πληθωρισμός;

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι οι αναμενόμενες περικοπές θα γίνουν με προσεκτικά βήματα της τάξεως των 0,25 ποσοστιαίων μονάδων, με μία ακόμη μείωση να αναμένεται στη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο και κάποια πιθανότητα να υπάρξει ένα επιπλέον βήμα τον Οκτώβριο, καθώς ο πληθωρισμός βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου 2% της ΕΚΤ το 2026.

«Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό ήταν θετικά και κινούνταν προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτό είναι το μεγάλο πλεονέκτημα στην ευρωζώνη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ», λέει ο Κάρστεν Ρέμχελντ, αναλυτής κεφαλαιαγοράς της Fidelity, στο Morningstar.

Ωστόσο, υπογραμμίζει την αβεβαιότητα γύρω από την τάση του πληθωρισμού όσον αφορά τις τιμές της ενέργειας. Οι τιμές του πετρελαίου μπρεντ μειώνονται σχεδόν κατά 20% σε ετήσια βάση, παρά τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή που ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου του 2023. Εν τω μεταξύ, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2023, εν μέσω πολλών διακοπών στην παγκόσμια υποδομή LNG και προγραμματισμένη συντήρηση στη Νορβηγία.

Επισημαίνει επίσης την ασυμφωνία μεταξύ των αγορών μετοχών και ομολόγων.

Ο Ρέμχελντ αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από το επιθυμητό επίπεδο του 2% της ΕΚΤ καθ' όλη τη διάρκεια του 2025.

Πιθανή αναθεώρηση των προβλέψεων

Σε αυτή τη συνεδρίαση, οι επενδυτές θα εξετάσουν επίσης ενδελεχώς τις επικαιροποιημένες μακροοικονομικές προβλέψεις της ΕΚΤ.

Τον Ιούνιο, η ΕΚΤ αύξησε τις προβλέψεις της τόσο για την ανάπτυξη όσο και για τον πληθωρισμό το 2024, σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Τότε, η ετήσια οικονομική ανάπτυξη για την ευρωζώνη προβλεπόταν στο 0,9% το 2024, με περαιτέρω ενίσχυση στο 1,4% το 2025 και στο 1,6% το 2026.

Ο πληθωρισμός, εν τω μεταξύ, αναμενόταν να μειωθεί από 5,4% το 2023 σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026.

Η Ουλρίκε Κάστενς, οικονομολόγος για την Ευρώπη στην DWS, είπε επίσης ότι αναμένει από τους οικονομολόγους της ΕΚΤ να αναθεωρήσουν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη του ΑΕΠ στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Η DWS αναμένει ανάπτυξη της οικονομίας της ευρωζώνης μόλις κατά 1% το 2025.

Επίσης, δεν αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει τον στόχο της ΕΚΤ στο 2% το επόμενο έτος. Η DWS προβλέπει μέσο πληθωρισμό 2,5% για την ευρωζώνη φέτος και 2,3% το 2025. Μετά από αυτό, ωστόσο, ο ρυθμός πληθωρισμού είναι πιθανό να σταθεροποιηθεί γύρω στο 2%.

Από την πλευρά του, ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING, θεωρεί ότι οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ είναι πιθανό να δώσουν κυρίως αμετάβλητες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη, αλλά μια ελαφρά προς τα κάτω αναθεώρηση του πληθωρισμού για το 2025 και το 2026, υποστηριζόμενη από τις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου και το ισχυρότερο ευρώ.

Τι ακολουθεί μετά τον Σεπτέμβριο;

Κοιτώντας πέρα από αυτή τη συνεδρίαση, η ΕΚΤ είναι πιθανό να επιβεβαιώσει την προσέγγισή της για αποφάσεις «εξαρτώμενες από τα δεδομένα και κάθε συνεδρίαση», σύμφωνα με τον Σβεν Γιάρι Στεν, οικονομολόγο της Goldman Sachs.

«Αναμένεται να δικαιολογήσουν τη μείωση των επιτοκίων εκφράζοντας εμπιστοσύνη στη διαδικασία αποπληθωρισμού, κάνοντας παράλληλα περιορισμένες αλλαγές στη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσουν», εξηγεί.

Η Goldman Sachs αναμένει παύση τον Οκτώβριο, ακολουθούμενη από τρίτη μείωση επιτοκίων τον Δεκέμβριο. Η παύση βασίζεται στην υπόθεση ότι έως τον Οκτώβριο θα εμφανιστούν περιορισμένα νέα στοιχεία που θα αλλάξουν την αφήγηση της ΕΚΤ.

Ωστόσο, ο Στεν αναγνώρισε ότι μια μείωση των επιτοκίων τον Οκτώβριο θα μπορούσε να είναι ακόμα στο τραπέζι εάν η ευρωζώνη βιώσει σημαντικές οικονομικές εκπλήξεις.

Κοιτάζοντας περαιτέρω προς το 2025, ο Στεν προβλέπει έναν πιο επιθετικό ρυθμό περικοπών λόγω της αποδυνάμωσης των προοπτικών οικονομικής δραστηριότητας και της βραδύτερης αύξησης των μισθών, κάτι που θα βοηθήσει στην ομαλοποίηση του πληθωρισμού των υπηρεσιών. «Πλέον προβλέπουμε διαδοχικές περικοπές κατά 25 μονάδες βάσης το 2025, μειώνοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 2% έως τον Ιούλιο», λέει.

Στο βασικό σενάριο, η Fidelity συνεχίζει να αναμένει δύο μειώσεις επιτοκίων το 2024, με δύο βήματα των 25 μονάδων βάσης το καθένα τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο. Για το 2025 περιμένει άλλες τρεις μειώσεις.

Η DWS συνεχίζει επίσης να αναμένει δύο μειώσεις επιτοκίων τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους. Το 2025, τα επιτόκια θα μειώνονται κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες κάθε τρίμηνο έως ότου επιτευχθεί ο στόχος του επιτοκίου του 2,50% τον Σεπτέμβριο του 2025, προβλέπει η Κάστενς. «Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα θέλει οπωσδήποτε να αποφύγει τη γρήγορη μείωση των επιτοκίων και έτσι να αποδεχτεί μια νέα άνοδο του πληθωρισμού», λέει στη Morningstar.

Σύμφωνα με την ίδια, το μόνο που θα μπορούσε να φέρει μια πρόσθετη μείωση των επιτοκίων τον Οκτώβριο θα ήταν μια πιο έντονη από την αναμενόμενη οικονομική ύφεση και μια υψηλότερη από την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ.

Η Bank of America αναμένει επίσης μείωση κατά 25 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση και ότι η ΕΚΤ θα διατηρήσει την τρέχουσα καθοδήγησή της, επαναλαμβάνοντας την εξάρτησή της από τα δεδομένα και τη σταδιακή προσέγγισή της στις αλλαγές πολιτικής.

Περιμένει άλλη μια μείωση κατά 25 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο και προβλέπει συνολική μείωση κατά 125 μονάδες βάσης για όλο το 2025.

«Τα δεδομένα θα ωθήσουν τελικά την ΕΚΤ να επιταχύνει τον κύκλο περικοπής, με μία περικοπή ανά συνεδρίαση από τον Μάρτιο του 2025 και μετά», σημειώνει ο Ρούμπεν Σεγούρα Καγιουέλα, οικονομολόγος της BofA, προβλέποντας ότι το επιτόκιο καταθέσεων θα μπορούσε να φτάσει το 2% μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Νατάσα Παπαδημητροπούλου

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr