Η αρθογράφος Barbara Pachter* σε άρθρο της που δημοσιεύτηκε στο HBR (Harvard Business Review), προσεγγίζει το ευαίσθητο αυτό θέμα μέσα από προσωπικές εμπειρίες και προτείνει τρόπους αντιμετώπισης του.

Στο άρθρο της περιγράφει μια συνάντηση με τα στελέχη μιας τράπεζας, της οποίας υπήρξε σύμβουλος. Ο αντιπρόεδρος, που ήταν επικεφαλής, έφτασε νωρίς στη συνάντηση και, παρουσία κάποιων νεαρών στελεχών, έβαλε τον χαρτοφύλακά του στο τραπέζι, τον άνοιξε, έβγαλε ένα αποσμητικό, άνοιξε το πουκάμισο του και έβαλε λίγο στις μασχάλες του. Οι παρόντες δεν είπαν τίποτα αλλά είχαν μείνει άναυδοι. Εκείνος δε, φαινόταν να μην αντιλαμβάνεται τίποτα. Είναι πάντως βέβαιο πως έχασε, με την πράξη του αυτή, τη δυνατότητά του να εμπνεύσει ή να πείσει για οτιδήποτε τους υφισταμένους του.

Τις περισσότερες φορές η κακή συμπεριφορά οφείλεται σε έλλειψη προσοχής ή συναίσθησης για το τι κάνουμε. Όλοι γνωρίζουν π.χ. ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ στις επιχειρηματικές εκδηλώσεις, δεν είναι καθόλου καλή ιδέα, παρόλα αυτά είναι πολλοί εκείνοι που δεν το σκέφτονται τη στιγμή που πρέπει να το αποφύγουν. Υπάρχει μια ολόκληρη ακολουθία συμπεριφορών που ξεκινούν από την έλλειψη καλών τρόπων και φτάνουν μέχρι τον κακό χαρακτήρα.

Σε κάποια περίπτωση η αρθογράφος, ήταν coacher μια διευθύντριας, την οποία οι υφιστάμενοι της θεωρούσαν συγκαταβατική. Όπως αποδείχτηκε, βασικότερη αιτία γι αυτό, ήταν ο τρόπος που φορούσε τα γυαλιά της, στην άκρη της μύτης της και τους κοιτούσε πάνω από αυτά. Έτσι έδειχνε σκωπτική και περιφρονητική. Αλλά η ίδια δεν το αντιλαμβανόταν. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις ορισμένα στελέχη που παρίσταντο σε συναντήσεις με κάποιους επισκέπτες, έπαιζαν με τους συνδετήρες έτσι ώστε εκπέμπουν, χωρίς να το αντιλαμβάνονται, λανθασμένα μηνύματα.

Σε κάθε ένα από αυτά τα περιστατικά και σε πολλά άλλα, κανείς δεν αντιλαμβάνεται ή παραδέχεται το λάθος του. Πάντα νομίζουν ότι το πρόβλημα προέρχεται από τους άλλους. Όπως πολλοί, που θεωρούν πως είναι καλύτεροι από τους υπόλοιπους. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που είναι χειρότεροι από το μέσο όσο. Και δυστυχώς, δεν το γνωρίζουν. Άρα αυτό που χρειάζεται ο καθένας από εμάς είναι να μπορεί να δει τον εαυτό του με τα μάτια των άλλων. Να ακούει τι πραγματικά βλέπουν σε αυτόν. Πράγμα καθόλου εύκολο. Διότι όσο πιο ψηλά βρίσκεται κανείς στην ιεραρχία, τόσο λιγότερο μπορεί να υπολογίζει στα ειλικρινή σχόλια των υφισταμένων του. Και η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα υψηλόβαθμα στελέχη έχουν σε μεγάλη εκτίμηση τον εαυτό τους, κάτι που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την όποια προσπάθειά τους για αυτογνωσία.

Ένας τρόπος για να έχει κανείς καλύτερα αποτελέσματα είναι να προσλάβει έναν life coacher. Ή αν δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο να φροντίσει να μαγνητοσκοπεί τον εαυτό του σε διάφορες περιπτώσεις έτσι ώστε να βλέπει στη συνέχεια αυτά που κάνει, συνήθως ασυναίσθητα και δημιουργούν προβλήματα στις καθημερινές επαγγελματικές του σχέσεις.

Οι καλοί τρόποι, που σε πολλές περιπτώσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από κουλτούρα σε κουλτούρα, είναι ακόμα πιο σημαντικοί όταν εργαζόμαστε σε πολυεθνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Και φαντασθείτε πόσο πιο δύσκολο θα είναι σε κάποιον που δεν έχει μάθει να έχει καλούς τρόπους στην ίδια του τη χώρα το να εναρμονιστεί με διαφορετικές κουλτούρες και τις αντίστοιχες συμπεριφορές που πηγάζουν από αυτές. Το παλιό ρητό ισχύει πάντα «Όταν είσαι στη Ρώμη να συμπεριφέρεσαι σαν τους Ρωμαίους». Η Barbara Pachter αναφέρεται στην περίπτωση ενός Αμερικανού ο οποίος πήρε την κάρτα που του έδωσε ένας Ιάπωνας συνάδελφός του και καθάριζε με αυτή τα δόντια του. Αυτό είναι κάτι ολέθριο για τη δυτική κουλτούρα, αλλά για την ιαπωνική είναι απαράδεκτα προσβλητικό. Κάτι επίσης εύκολα παρεξηγήσιμο σε διαφορετικές χώρες είναι το χιούμορ. Ότι θεωρεί αστείο ένας Βρετανός μπορεί να είναι απαράδεκτο για έναν Άραβα και ότι θεωρεί αστείο ένας Έλληνας μπορεί να αποτελεί προσβολή για έναν Κινέζο. Το να διαβάσει κανείς ένα βιβλίο για τον πολιτισμό μιας διαφορετικής χώρας δεν είναι πολλές φορές από μόνο του αρκετό. Χρειάζεται να γνωρίζετε πριν απ΄όλα τους κανόνες καλής συμπεριφοράς της δικής σας κουλτούρας και στη συνέχεια να τους συγκρίνετε με τους κανόνες καλής συμπεριφοράς της χώρας που σας ενδιαφέρει.

Για να επανέλθουμε, όμως, στο θέμα μας, πώς θα πείτε στο αφεντικό σας ότι το φερμουάρ του είναι ξεκούμπωτο ή ότι έχει κραγιόν στα δόντια της; Πιστέψτε με το βασικό είναι να το πείτε και να μη το αποφύγετε. Θα είναι χειρότερα να ανακαλύψει αργότερα ότι το είχατε δει αλλά δεν του είπατε τίποτα. Απλώς πείτε το διακριτικά και χαμηλόφωνα. Έτσι όλοι θα είστε κερδισμένοι. Εσείς θα ανεβείτε μερικά σκαλοπάτια στην εκτίμησή του διότι τον γλυτώσατε από το να εκτεθεί και εκείνος θα γλυτώσει από τη ντροπή να τον δουν όλοι «ξεβράκωτο».

* Η Barbara Pachter είναι προεδρος της Pachter & Associates