Το σφάλμα της κυβέρνησης στην περίπτωση του ανοίγματος ήταν ότι άνοιξε απότομα και μάλιστα διαφήμισε το άνοιγμα, δεν πήρε μέτρα προφύλαξης από την αρχή και άφησε όλους - επιχειρηματίες της εστίασης στα νησιά, πολίτες και τουρίστες - να πιστεύουν ότι θα έχουμε ένα κανονικό καλοκαίρι, δεν έριξε καθόλου βάρος στην επισήμανση ότι με το άνοιγμα τα μέτρα καθαριότητας, αποστάσεων και επαφών θα έπρεπε να τηρούνται με πολύ μεγαλύτερη ευλάβεια από όσο τα τηρούσαμε στο lockdown. Έτσι είδαμε το οξύμωρο, ενώ όλοι όσοι ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους στο lockdown έπλεναν τα χέρια τους πενήντα φορές τη μέρα, απολύμαιναν αντικείμενα και χώρους, φορούσαν μάσκες όταν έβγαιναν και απέφευγαν να πλησιάσουν οποιονδήποτε, με το άνοιγμα έκαναν ακριβώς τα αντίθετα. Όλοι χαλάρωσαν πεπεισμένοι από τις διαβεβαιώσεις ότι ο ιός έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Και καθώς δεν απαγορεύτηκε να ανοίξουν τα κλάμπ, δεν απαγορεύτηκαν από την αρχή οι συναυλίες και τα πανηγύρια, δεν αποθαρρύνθηκε η συνάθροιση, δεν υπήρχε κανένας απολύτως έλεγχος και τα νησιά λειτούργησαν όπως κάθε χρόνο, τελικά φτάσαμε σε έκρηξη κρουσμάτων τα οποία συνεχίζουν να αυξάνονται. Όλα αυτά έγιναν διότι προσπαθήσαμε να μειώσουμε τις απώλειες στην οικονομία από τον περιορισμό του τουρισμού και κυρίως επειδή η κυβέρνηση δεν συνέχισε, πρώτον να τρέχει καμπάνιες με απλό σύνθημα ότι “μετά το άνοιγμα τα μέτρα προστασίας επί δέκα” και δεύτερον επειδή δεν έκλεισε από τις πρώτες εβδομάδες πέντε - δέκα κέντρα που αδιαφορούσαν για τα μέτρα και δεν επέβαλε βαριά πρόστιμα. Όταν το έκανε ήταν πλέον αργά.

Τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο κύκλο κρίσιμων αποφάσεων που πάλι προσπαθούν να διατηρήσουν ισορροπίες. 

Παράδειγμα το άνοιγμα των σχολείων το οποίο αντί να γίνει πολύ προσεκτικά, γίνεται με την υποχρέωση των πιτσιρικάδων του Δημοτικού να φοράνε μάσκες, τη στιγμή που όποιος ενήλικας έχει προσπαθήσει να δουλέψει με μάσκα διαπιστώνει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο. Πώς δηλαδή παιδιά έξι, επτά, δέκα ή και δεκαπέντε χρονών θα φοράνε τη μάσκα όλη μέρα και θα προσέχουν όταν τη βάζουν και τη βγάζουν, πώς θα συναντιούνται στο σχολείο και δεν θα παίζουν στα διαλείμματα, πώς δεν θα αγγίζουν το πρόσωπο τους κάθε τόσο; Η κυβέρνηση θα έπρεπε αντί να υποστηρίζει τις ακραίες αποφάσεις που ανακοινώνει η Κεραμέως και να ανοίγει τα σχολεία με όλους τους μαθητές στις τάξεις, με μάσκες κλπ, να επιλέξει ένα συνδυασμό εκ περιτροπής διδασκαλίας με τους μισούς μαθητές στην τάξη, εναλλακτικά online μαθήματα για όσους μαθητές έχουν στο σπίτι ευπαθή πρόσωπα ή όσους φοβούνται και σταδιακή επανεξέταση κάθε τόσο όλων των εξελίξεων. Τελικά βέβαια εκεί θα καταλήξει όταν δει να φουντώνουν τα κρούσματα.

Τα σχολεία όμως δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, ούτε οι χώροι εργασίας, αφού με τον έναν ή τον άλλο τρόπο κάποιος σχετικός έλεγχος μάλλον θα υπάρξει. Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα είναι τα μέσα μαζικής μεταφοράς, όταν οι άνθρωποι θα σαρδελοποιούνται στα λεωφορεία και στο μετρό. Τα μέσα μαζικών μεταφορών θα είναι υπαίτια αν γεμίσουν τα νοσοκομεία και για να αποφευχθεί αυτό απαιτείται διαφορετική ώρα ναοίγματος και κλεισίματος των εργασιών ώστε να μην υπάρχουν ώρες τεράστιας αιχμής αύξηση του αριθμού των δρομολογίων και απαγόρευση των όρθιων στα λεωφορεία και στα τρένα.

Και ενώ η οικονομία θα μπορούσε να κινείται κάπως, με μειωμένο φυσικά τζίρο, μέσω τηλεργασίας και ηλεκτρονικού εμπορίου, τελικά με την προσπάθεια επίτευξης ισορροπιών μεταξύ πανδημίας και οικονομίας, τα πράγματα θα είναι διαρκώς στην κόψη του ξυραφιού.

Τι θα μπορούσε να γίνει; Πολύ δύσκολο να προτείνει κανείς λύση, αλλά το βέβαιον είναι ότι χρειάζεται διαρκώς επανάλειψη των κανόνων προστασίας για να μη “ξεχνιόμαστε”, πολύ αυστηροί έλεγχοι, πολλπλάσιοι φυσικά από αυτούς που γίνονταν στο lockdown, πολύ βαριά πρόστιμα για τους παραβάτες και αποδοχή του γεγονότος από όλους, κυβέρνηση, επιχειρηματίες, πολίτες, οτι φέτος είναι μια χρονιά που απλώς προσπαθούμε “να τη βγάλουμε όπως - όπως”, δεν είναι μια χρονιά απαιτήσεων, ούτε επιδόσεων σε κανένα τομέα, ούτε στο κέρδος, ούτε στην καλοπέραση.

Οι επιπτώσεις στην οικονομία αυτό το τελευταίο τετράμηνο θα είναι μεγάλες και στην καλύτερη περίπτωση η κακή χρονιά θα επεκταθεί το πρώτο εξάμηνο του 2021, ίσως και περισσότερο αν δεν υπάρξει αποτελεσματική θεραπεία και εμβόλιο.

Μακροοικονομικά, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο, τα ελλείμματα και τα χρέη θα εκτιναχθούν, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να βάλουν βαθειά το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν τις οικονομίες, τα συστήματα υγείας, τις επιχειρήσεις και τα εισοδήματα των πολιτών και φυσικά θεσμοί όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να αλλάξουν τους σχεδιασμούς τους και να χαλαρώσουν κάθε δημοσιονομικό περιορισμό. Έχουν αντιληφθεί ήδη αυτή την ανάγκη αλλά ακόμη υπάρχουν αντιδράσεις από πολλές χώρες, τραπεζικούς οργανισμούς και οικονομικούς θεσμούς που δεν θέλουν να αλλάξουν νοοτροπία και παραμένουν προσκολλημένοι στις χθεσινές λογικές.

Είναι βέβαιο ότι η προσκόλληση σε λογικές τους παρελθόντες ακόμη και από τους πολίτες, η άρνηση αλλαγή τρόπου ζωής και οι πεποιθήσεις που δεν αλλάζουν, το μόνο που κάνουν είναι να απομακρύνουν την λύση του προβλήματος.

Αν υπάρχει μια στιγμή στην εξέλιξη των σύγχρονων κοινωνιών που αξίζει να ακολουθήσουμε το δόγμα του Δαρβίνου ότι επιβιώνει μόνο όποιος προσαρμόζεται στις αλλαγές, αυτή είναι η σημερινή. Η λογική του να πηγαίνουμε αντίθετα με όσα η πανδημία προστάζει προκειμένου να διατηρήσουμε την ευημερία του παρελθόντος είναι εσφαλμένη. Όπως λένε και οι Αγγλοσάξωνες “go with the flow”, δηλαδή μην πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα, θα χάσεις. 

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr