Ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται η κυβέρνηση τις οικονομικές επιπτώσεις θεωρείται ικανοποιητικός από τους πολίτες, αν κρίνει κανείς από τα ποσοστά αποδοχής της κυβέρνησης στα τελευταία γκάλοπ και η ανασφάλεια ακόμη και των περισσότερο πληττόμενων καλύπτεται από την ελπίδα οτι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τους εργαζόμενους και τους μικροεπιχειρηματίες για όσο χρειαστεί. Αυτό βεβαίως είναι μια ελπίδα, τόσο των εργαζομένων και των μικροεπιχειρηματιών, όσο και της κυβέρνησης. Διότι η κυβέρνηση και ειδικά το Υπουργείο Οικονομικών γνωρίζει καλύτερα από όλους οτι το “για όσο χρειαστεί” περιορίζεται σε ασφυκτικό πλαίσιο λίγων μηνών ακόμη. Αν δεν υπάρξουν οι όροι καθολικού ανοίγματος της οικονομίας από το φθινόπωρο και μετά, αν δηλαδή δεν βρεθεί φάρμακο που να περιορίζει τουλάχιστον σημαντικά την ένταση του ιού και αν δεν βρεθεί μελλοντικά και ένα εύκολα και μαζικά παραγόμενο εμβόλιο, τα πράγματα θα είναι δύσκολα. 

Όλα βεβαίως εξαρτώνται από τις αποφάσεις της Ευρωπαικής Ένωσης η οποία θα κληθεί στις 6 Μαίου να συμφωνήσει σε ένα πρόγραμμα “μαμούθ” όπως το ονόμασε η Μέρκελ που θα αποσκοπεί στην επαναφορά της Ευρώπης σε αναπτυξιακή τροχιά το συντομότερο δυνατόν. 

Η κυβέρνηση χωρίς να θεωρεί δεδομένο το ιδανικό σενάριο στις ευρωπαικές αποφάσεις κινείται προς το παρόν με αποφασιστικότητα δίδοντας χρήμα επιβίωσης σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Δεν δίνει πολλά, αλλά δεν αφήνει και κανέναν εκτεθειμένο, συνδυάζοντας επιδόματα, μείωση ενοικίων, αναστολή πληρωμών οφειλών και παρέχοντας εγγυήσεις για δάνεια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. 

Αν εξετάσει κανείς τον χειρισμό της οικονομίας είναι ανάλογος του χειρισμού που έγινε σε υγειονομικό επίπεδο. Υπήρξε και εφαρμόζεται ένα σχέδιο υποστήριξης για να μην έχουμε θύματα σε πρώτη φάση. Ούτε πτωχεύσεις, ούτε απολύσεις. Παράλληλα υποστηρίζεται ο περιορισμός των μη μισθολογικών εξόδων των επιχειρήσεων και αναμένεται οτι με επόμενα νομοσχέδια θα μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και ίσως κάποιοι φόροι.

Αυτός είναι ο μόνος χειρισμός που θα μπορουσε να γίνει στην πρώτη φάση αυτής της έκτακτης ανάγκης. Σε δεύτερη φάση το σχέδιο είναι να συνεχίζει να στηρίζει έναντι διατήρησης των θέσεων εργασίας και παράλληλα να κρατάει κάποια αποθέματα για να τα ρίξει στην αγορά προκειμένου να πάρει μπρός η οικονομία πιο γρήγορα όταν ξεπεραστεί η πανδημία. 

Και δεν υπάρχει και άλλος τρόπος για να χειριστεί η κυβέρνηση το ζήτημα και αυτό φαίνεται και από την αδυναμία της αντιπολίτευσης να προτείνει κάτι εναλλακτικό. 

Ο Σταικούρας δεν τα έδωσε όλα και πολύ καλά έκανε. Παρέχει ρευστότητα για να συντηρείται η οικονομία και οι θέσεις εργασίας και για να διατηρούνται εν ζωή οι επιχειρήσεις και σταδιακά θα διαπιστωθεί ποιός χρειάζεται και τι για να υποστηριχθεί ώστε να συνεχίσει.

Αν λοιπόν επικρατήσει στην Ευρώπη μια σχετικά “γενναιόδωρη” στάση από τις δύστροπες χώρες του Βορρά, η Ελλάδα θα καλύψει μεγάλο μέρος της κρίσης με ευρωπαική βοήθεια. Αν δηλαδή εγκριθεί ένα πακέτο 1,5 με 2 τρις ευρώ και η Ελλάδα έχει ξοδέψει συνολικά 30 δισ για την κρίση, αυτό αντιστοιχεί σε μόλις 2% του πακέτου των 1,5 τρισ. Δεν αποκλείεται λοιπόν, μετά τα δεδομένα παζάρια, τις γκρίνιες και τις καθυστερήσεις της Ευρώπης ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής ζημιάς που θα υποστεί η χώρα να καλυφθεί από ευρωπαικά κονδύλια και δάνεια - που θα είναι όμως ιδιαίτερα χαμηλού κόστους και ιδιαίτερα μεγάλης διάρκειας αποπληρωμής ώστε να μη προκαλούν κρίση χρέους. 

Η διαφορά της ευρωπαικής υποστήριξης που θα υπάρξει φέτος λόγω κορονοϊού, από την λογική που επικρατούσε επί μνημονίων, μάλλον θα είναι μεγάλη. Και θα είναι μεγάλη επειδή το πρόβλημα αφορά όλες τις χώρες και μάλιστα μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, δηλαδή τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία και όχι μια μικρή και “απείθαρχη” οικονομία όπως ήταν η Ελλάδα την εποχή των μνημονίων.

Και ο λόγος που θα αναγκαστούν οι Βορειοι να βάλουν νερό στο κρασί τους και να αποδεχθούν τις πιέσεις των νοτίων χωρών αλλά και των διεθνών οργανισμών είναι οτι αν δεν το κάνουν, το ευρωπαικό οικοδόμημα θα καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος πράγμα που θα αποβεί μοιραίο για όλους, συμπεριλαμβανομένων των Βορείων.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι εκτιμήσεις για ακραίες καταστροφές δεν είναι οι πιθανότερες. Όμως είναι αναμενόμενο να διατυπώνονται όταν βρίσκεται ο πλανήτης στην σκοτεινότερη στιγμή δεκαετιών με έναν νέο απρόβλεπτο εχθρό.