Για να πετύχουμε ανάπτυξη θα πρέπει να γίνουν αμέσως επενδύσεις. Ιδιωτικές και δημόσιες, ελληνικές και ξένες, μεγάλες και μικρές.

Καταρχάς λοιπόν θα πρέπει να δούμε αν υπάρχουν τα 7 δισ. ευρώ που έχουν προγραμματιστεί από τον Προϋπολογισμό για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Και ανάλογα με το πόσα τελικά υπάρχουν θα πρέπει να βρεθεί ο τρόπος να επενδυθούν γρήγορα. Επειδή όμως αυτό θα πάρει πολύ χρόνο και προφανώς το χρήμα δεν θα είναι αρκετό, η άμεση προτεραιότητα της επόμενης κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η τροφοδότηση της οικονομίας με ρευστότητα μέσω της αποπληρωμής των οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, η οποία έχει μείνει εξαιρετικά πίσω. Αυτό θα ευνοήσει τη ρευστότητα της αγοράς και θα διευκολύνει έμμεσα τις ιδιωτικές επενδύσεις.

Το δεύτερο που πρέπει να γίνει είναι να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την εκκίνηση μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι την πρώτη εβδομάδα που θα είναι πρωθυπουργός (όπως όλα δείχνουν) θα υπογράψει τις υπουργικές αποφάσεις που εκκρεμούν για να ξεκινήσει το Ελληνικό. Ισως δεν είναι τόσο απλό το ζήτημα διότι υπάρχουν περίπλοκες λεπτομέρειες που σχετίζονται με την κατασκευή καζίνο, αλλά εν πάση περιπτώσει η επίσπευση των διαδικασιών είναι εφικτή και πρέπει να γίνει. Θεωρεί ο κ. Μητσοτάκης ότι το Ελληνικό θα προσφέρει 60.000 θέσεις εργασίας και αυτό είναι μάννα εξ ουρανού για την κοινωνία και την οικονομία.

Πέραν των γνωστών μεγάλων επενδύσεων, υπάρχει και πλήθος άλλων που περιμένουν την τελική απόφαση για να ξεκινήσουν είτε με ξένους είτε με Ελληνες επενδυτές. Ο λόγος για τον οποίο δεν έχουν ήδη ξεκινήσει είναι η πολιτική αβεβαιότητα που προκαλούσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το γενικότερο αρνητικό επιχειρηματικό περιβάλλον το οποίο διαμορφώνεται από τις συχνές αλλαγές στους κανόνες λειτουργίας που θέτει το Δημόσιο, από την υψηλή φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές, από το κρυφό κόστος που γεννούν η κρατική γραφειοκρατία και η διαφθορά και από τα εμπόδια που θέτει το θεσμικό πλαίσιο γενικότερα.

Πέραν όμως των αμιγώς οικονομικών μέτρων που θα χρειαστεί να πάρει η νέα κυβέρνηση, υπάρχει και η ανάγκη άμεσης προώθησης των θεσμικών μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση και στη Δικαιοσύνη, δύο τομείς που επηρεάζουν σημαντικά το επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον.

Αν σε όλα αυτά η επόμενη κυβέρνηση κινηθεί με θάρρος και, κυρίως, με ταχύτητα, θα αλλάξει άρδην το επιχειρηματικό κλίμα και η οικονομία θα ξεκινήσει να κινείται ανοδικά με ορμή.

Δεν είναι μόνο οι μεγάλες επενδύσεις που θα ξεκινήσουν, οι οποίες δεν αρκούν για την ανάπτυξη αλλά είναι κυρίως οι πολλές μικρές που έχουν αναβληθεί από τις χιλιάδες μικρές ελληνικές επιχειρήσεις. Ο βασικός λόγος για τον οποίο δεν γίνονται επενδύσεις είναι ότι η απόδοση του κεφαλαίου που θα επενδυθεί δεν είναι αρκετή για να φέρει κέρδος. Και αυτό πρέπει να αλλάξει. Επενδύσεις χωρίς προοπτική σημαντικού κέρδους δεν γίνονται. Η απενοχοποίηση του κέρδους λοιπόν είναι κεντρική προϋπόθεση για επενδύσεις - κι αυτό δεν γινόταν με αριστερής νοοτροπίας κυβέρνηση.

Εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι η αίσθηση της ασφάλειας και η πεποίθηση ότι οι νόμοι θα εφαρμόζονται. 

Δεν εξαρτώνται όλα όμως από το κράτος. Κεντρικό ρόλο για την ανάπτυξη παίζει η ύπαρξη χρηματοδότησης και αυτή σήμερα απλώς δεν υπάρχει. Οι τραπεζικοί, έχοντας καεί στον χυλό φυσάνε και το γιαούρτι, πράγμα που σημαίνει ότι δεν δίνουν δάνεια φοβούμενοι τις ζημιές και τις συνέπειές τους. Δεν έχουν φυσικά πολλές δυνατότητες οι τράπεζες να δώσουν δάνεια, εξαιτίας των κόκκινων δανείων και της οικονομικής τους κατάστασης, αλλά υπάρχει δυνατότητα κάποιων χρηματοδοτήσεων. Και οι τραπεζικοί προσπαθούν να χρηματοδοτήσουν μόνο τις «σίγουρες» επιχειρήσεις οι οποίες όμως δεν ζητάνε δάνεια μέχρι στιγμής. Το θέμα είναι να αρχίσουν με κάποια μέθοδο και κριτήρια να χρηματοδοτούν και μικρότερες και νέες επιχειρήσεις. Τότε θα απλωθεί το επενδυτικό κύμα. Σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες πρέπει να συνέλθουν και να ξεκινήσουν να κάνουν τη βασική τους δουλειά, που είναι η χρηματοδότηση της οικονομίας, αλλιώς δεν έχουν λόγο ύπαρξης. 

Τα λεφτά πάντως που λείπουν από τις χρηματοδοτήσεις των ελληνικών τραπεζών μπορούν να βρεθούν από τις ξένες τράπεζες αν αλλάξει το κλίμα και, κυρίως, από την εισροή κεφαλαίων από τους Ελληνες που έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό τη δεκαετία που πέρασε. Τα χρήματα αυτά είναι αρκετά και, αν επιστρέψουν, μπορούν να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη.

Ολα λοιπόν εξαρτώνται από το οικονομικό κλίμα που θα δημιουργηθεί και αυτό εξαρτάται από την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης όσον αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.