Καταρχήν όπως παρατήρησε ο έμπειρος συνάδελφος πολιτικός συντάκτης Γιώργος Κοντογιάννης, σε αυτή την Βουλή υπάρχουν περισσότεροι συγγενείς παλαιών βουλευτών απο όλες τις προηγούμενες. Φύγανε δηλαδή οι παλιοί τοπικοί βουλευτές και έβαλαν συγγενείς τους. Τα παιδιά τους, τα ανήψια τους, τα εγγόνια τους. Η ανανέωση λοιπόν που πολλοί υποθέτουμε οτι έγινε σε αυτές τις εκλογές είναι επιφανειακή. Μπορεί να άλλαξαν τα πρόσωπα, αλλά δεν άλλαξαν τα ονόματα. Η θέση του βουλευτή παραμένει σε μεγάλο βαθμό κληρονομική.

Αυτό αυτομάτως οδηγεί στο συμπέρασμα οτι και η σχέση πολιτικού και πολίτη παραμένει βαθειά πελατειακή. Διότι οι συγγεννείς των παλιών βουλευτών, οι νέοι βουλευτές, τους ίδιους πελάτες – ψηφοφόρους θα πρέπει να εξυπηρετήσουν και αυτά δεν είναι καλά μαντάτα.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών ήταν η μεγάλη αποχή που πλησίασε το 40%. Όλοι πίστευαν οτι η αποχή θα είναι μικρή λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης της χώρας. Καθώς όμως ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, μπορούμε να υποθέσουμε οτι για διάφορους λόγους, 4 στους 10 Έλληνες πολίτες δεν έδωσαν την ψήφο τους σε κανένα κόμμα, σε κανέναν υποψήφιο βουλευτή. Η απόσταση λοιπόν πολιτικού συστήματος και πολιτών μεγαλώνει για τον απλούστατο λόγο οτι οι πολίτες δεν επέλεξαν τους πολιτικούς που μπήκαν στη Βουλή. Οι λόγοι για τους οποίους έγινε αυτό είναι πολλοί και διάφοροι. Κάποιοι δεν θα πήγαν να ψηφίσουν για να μην πληρώσουν το κόστος του πήγαινε έλα στην μακρινή εκλογική τους περιφέρεια. Κάποιοι άλλοι επειδή είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν την Κυριακή, όπως πχ να πάνε για μπάνιο στη θάλσσα. Κάποιοι άλλοι διότι αηδιασμένοι απο τους πολιτικούς είπαν «δεν ψηφίζω κανέναν, να πάνε όλοι στον αγύριστο». Θα υπάρχουν και αυτοί (πιστεύω οτι θα είναι αρκετοί) που θα σκέφτηκαν οτι εφόσον δεν υπάρχει πιά τρόπος ελλείψει δημοσίου χρήματος, ο πολιτικός να βοηθήσει τον πολίτη με κάποιο ρουσφέτι, δεν χρειάζεται να τους ψηφίσουν.

Η πελατειακή σχέση λοιπόν πολίτη – πολιτικού, που είναι σχεδόν η μοναδική σχέση που έχουν στην Ελλάδα, ενώ διατηρείται ισχυρή σε επίπεδο Βουλής, περιορίζεται σε επίπεδο αριθμού ψηφοφόρων.

Το άλλο ζήτημα που σχετίζεται με την πελατειακή σχέση πολιτικών ψηφοφόρων, είναι το τι ψήφισαν οι πολίτες. Το ΠΑΣΟΚ, το κόμμα που καθιέρωσε απο την ίδρυση του την πελατειακή σχέση καταποντίστηκε διότι άρχισε να δρά εναντίον των πελατών – ψηφοφόρων του. Οι συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ, οι εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι που είχε διορίσει τις περασμένες δεκαετίες, το εγκατέλειψαν εφόσον θεώρησαν οτι έγινε πειθήνιο όργανο της τρόικας και έφυγαν τρέχοντας προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί στον ΣΥΡΙΖΑ; Διότι απλούστατα υπόσχεται μεγάλο δημόσιο τομέα, αυξήσεις, επιδόματα, κρατικοποιήσεις και όλα όσα ονειρεύεται κάθε δημόσιος υπάλληλος και κάθε συνδικαλιστής. Για τον ίδιο λόγο έφυγαν και πολλοί νεοδημοκράτες δημόσιοι υπάλληλοι και ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, παρά το γεγονός οτι το κόμμα τους έδινε τη μεγαλύτερη μάχη του για τη συσπείρωση των ψηφοφόρων του.

Αποτέλεσμα αυτής της φυγής των δημοσίων υπαλλήλων αλλά και πολλών τραπεζουπαλλήλων και διαφόρων άλλων που εγκατέλειψαν τα παλιά πελατειακά κόμματα για να πάνε στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι η αλλαγή της σύνθεσης του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως σωστά επεσήμανε ένας αναγνώστης του reporter σε σχόλιο του, η σύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν ένα μικρό κόμμα, ήταν 70% Συνασπισμός και 30% Συνιστώσες. Κάπως έτσι ήταν τα πράγματα, αλλα ας μην κολλήσουμε στην ακρίβεια των αριθμών. Μετά τις εκλογές όμως, η σύνθεση του ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε και έγινε 55-60% ΠΑΣΟΚ, 20-25% Συνασπισμός, 8-10% ΚΚΕ και το υπόλοιπο διάφοροι μεταξύ των οποίων και οι ριζοσπαστικές αριστερές Συνιστώσες του. Είναι λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα το παλιό ΠΑΣΟΚ και εμφανιζόμενος ώς νέο δυναμικό και γοητευτικό κόμμα, στην πραγματικότητα είναι το κατεξοχήν πελατειακό κόμμα. Και αυτό διότι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται αυτή τη στιγμή στους πελάτες – ψηφοφόρους, προσωπικά οικονομικά οφέλη, έστω και αν δεν θα υπάρξουν ποτέ.

Απο την άλλη μεριά, το ΠΑΣΟΚ που κατέρρευσε άρχισε να «κάνει την πάπια». Για την ακρίβεια, όχι ολόκληρο το ΠΑΣΟΚ, αφού υπάρχουν κάποια στελέχη που θέλουν να δώσουν τη μάχη απο τη θέση των υπουργών, όπως ο Λοβέρδος, ο Ευθυμίου, ο Χρυσοχοίδης, αλλά ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Βενιζέλος, θεωρεί οτι δεν πρέπει το κόμμα του να εκτεθεί περισσότερο ώς «μνημονιακό» και επιστρέφει στην παλιά κακή λογική της επανασύσφιξης των πελατειακών σχέσεων. Μπορεί ο Βενιζέλος να θεωρεί αναπόφευκτη την κατάρρευση αυτής της κυβέρνησης και την επιστροφή στη δραχμή, οπότε σε αυτή την περίπτωση ο πιο «πελατειακός», ο πιο «πλειοδοτικός» πολιτικός συνδυασμός θα μπορέσει τυπώνοντας άπειρες δραχμές να κερδίσει την εξουσία. Και ίσως προσανατολίζεται στη λογική του να πάρει πίσω απο τον ΣΥΡΙΖΑ το παλιό ΠΑΣΟΚ και τους συνδικαλιστές που έχασε.

Η Νέα Δημοκρατία απο την άλλη κάθισε τώρα στην καυτή καρέκλα της κυβέρνησης και θα πρέπει να δεί πως θα συνδυάσει τα ασυμβίβαστα, δηλαδή τον περιορισμό των δαπανών και του ελλείμματος με τη διατήρηση των ψηφοφόρων της.

Με λίγα λόγια, η μεγάλη μετακινούμενη μάζα των πελατών- ψηφοφόρων, όχι μόνο βρήκε καταφύγιο στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά πιέζει και τα άλλα κόμματα να επανέλθουν στην πελατειακή λογική ακόμη και αν χρειαστεί να εγκαταλείψουμε το Ευρώ και την Ευρώπη.

Τέλος στην Βουλή αυτή συμμετέχει για πρώτη φορά και η Χρυσή Αυγή η οποία μάλιστα ενισχύθηκε και η οποία έχει ένα άλλο είδος πελατειακής σχέσης με τους ψηφοφόρους, όχι στο επίπεδο της οικονομικής συναλλαγής, αλλά στο επίπεδο της τάξης και της ασφάλειας. Επειδή δεν λειτουργεί η αστυνομία, ανεβαίνει η Χρυσή Αυγή που παίζει τον ρόλο του σκληρού μπάτσου έναντι των μεταναστών και των μπαχαλάκηδων. Και αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, όχι τόσο για τους ιδεολογικούς λόγους που επικαλούνται πολλοί, αλλά κυρίως για την ακραία πρακτική της και το πώς αυτή μπορεί να προκαλέσει θύματα.

Δυστυχώς και ενώ είναι σαφές πλέον σε όλους οτι το επίπεδο των πολιτικών μας και των κομμάτων είναι ιδιαίτερα χαμηλό, ο Έλληνας ψηφοφόρος δεν έχει άλλες επιλογές απο αυτές που είχε στις εκλογές της 17ης Ιουνίου. Και θα είναι δύσκολο αν όχι αδύνατον να υπάρξουν νέες πολιτικές ομάδες και νεά κόμματα απο παρθενογέννεση. Το πιο πιθανό, είναι οτι με την πλήρη διάλυση των υπαρχόντων κομμάτων να δημιουργηθούν νέοι συνδυασμοί, οι οποίοι πάλι όμως θα στηριχθούν στις ψευδείς υποσχέσεις για παροχές και στη δημιουργία πελατειακής σχέσης με τους ψηφοφόρους. Υπο αυτές τις συνθήκες, η πρόοδος μάλλον θα είναι δυσκολότερη απο την οπισθοδρόμηση. 

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr