Και αυτό δεν φαίνεται σήμερα πιθανό. Θα εξαρτηθεί απο την ικανότητα της κυβέρνησης που θα σχηματισθεί, να επαναδιαπραγματευτεί τη δανειακή σύμβαση του μνημονίου, να πάρει παράταση εφαρμογής του κατά περισσότερο απο δυο χρόνια και να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που θα συμφωνηθούν και οι οποίες θα έχουν ώς βάση τον περιορισμό των δημοσίων δαπανών κατά πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.
Θα αναγκαστεί δηλαδή η κυβέρνηση προκειμένου να βρεί χρήματα απο την Ευρώπη, να κάνει αυτό που δεν έκανε η κυβέρνηση Παπανδρέου απο τις αρχές του 2010. Να καταργήσει δημοσίες υπηρεσίες και οργανισμούς, να μειώσει τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία.
Αν αυτά δεν γίνουν, οι ευρωπαίοι δεν θα μας δανείσουν και η πτώχευση θα είναι αναπόφευκτη.
Υπο αυτές τις συνθήκες αυτό που ψηφίζουμε σήμερα είναι μια κυβέρνηση που κατά τη γνώμη μας μπορεί να διαπραγματευτεί καλύτερα με τους ευρωπαίους και να πετύχει πιο ευνοική μεταχείριση.
Η επόμενη μέρα
Ας δούμε όμως τα πράγματα απο την αρχή, απο τις 18 Ιουνίου.
Η έλλειψη ρευστότητας θα είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας, καθώς οι συναλλαγές με το εξωτερικό όλων των επιχειρήσεων έχουν περιοριστεί σημαντικά και μεγάλο μέρος τους έχει διακοπεί. Το διεθνές τραπεζικό σύστημα δεν δίνει πιστώσεις σε ελληνικές επιχειρήσεις, ούτε σε ελληνικές τράπεζες. Η έλλειψη ρευστού στις τράπεζες σημαίνει οτι δανειοδοτήσεις δεν υπάρχουν και δεν θα υπάρξουν στο κοντινό μέλλον. Οι τράπεζες ζητούν απο τις επιχειρήσεις να τους επιστρέψουν τα δάνεια που τους έχουν δώσει. Οι επιχειρήσεις δεν έχουν χρήματα για να επιστρέψουν τα δάνεια. Δεν έχουν επίσης χρήματα για να πληρώσουν την εφορία, τους μισθούς και τους προμηθευτές τους. Σχεδόν κανείς δεν πληρώνει τίποτα και η κυκλοφορία του χρήματος έχει διακοπεί.
Η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί μετά τις εκλογές και μάλιστα θα χειροτερέψει. Και αυτό διότι το Δημόσιο θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση να πληρώσει οποιονδήποτε προμηθευτή του και ενδεχομένως να μην μπορέσει κάποια στιγμή μέσα στο καλοκαίρι ή στο φθινόπωρο να πληρώσει μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεις. Υπάρχει η περίπτωση να μην πληρώσει ούτε τους τόκους των δανείων στο εξωτερικό αν δεν αποκατασταθεί η χρηματοδότηση απο την τρόικα.
Και εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο. Αν η επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου πετύχει, η τρόικα θα εγκρίνει τις εκταμιεύσεις των δόσεων και δεν θα αναγκαστούμε να πτωχεύσουμε. Επιτυχία της επαναδιαπραγμάτευσης σημαίνει οτι θα μας δίνουν λεφτά για να πληρώνουμε τις δόσεις των δανείων και θα καλύπτουν το έλλειμμα ή μέρος του ελλείμματος. Αυτό μέχρι στιγμής οι ευρωπαίοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να το κάνουν. Συμφωνούν να μας δανείζουν για τις δόσεις των δανείων μας, αλλά δεν δέχονται να μας δανείζουν για να συντηρούμε το έλλειμμα του δημοσίου. Η όποια κυβέρνηση θα είναι αναγκασμένη να πάρει πολύ σκληρά μέτρα περιορισμού του ελλείμματος, και τέτοια μέτρα ενδεχομένως να μην υπάρχουν πιά. Η κατάσταση έχει ξεφύγει, η ύφεση έχει εξαφανίσει κάθε δυνατότητα των Ελλήνων να πληρώσουν φόρους, ακόμη και η είσπραξη του ΦΠΑ θα είναι ασήμαντη αφού δεν θα υπάρχει κατανάλωση για να φορολογηθεί.
Εαν οι ευρωπαίοι μας δώσουν περιθώριο ενός δυο ή τριών ετών στην εφαρμογή του μνημονίου, τότε ίσως πάρουμε μια μικρή παράταση ζωής. Αν όχι, θα αναγκαστούμε να πτωχεύσουμε.
Τι είναι η πτώχευση
Η πτώχευση θα γίνει τόσο προς το εσωτερικό (μισθοί, συντάξεις, υποχρεώσεις δημοσίου) όσο και προς το εξωτερικό (τόκοι δανείων).
Η έλλειψη χρήματος για πληρωμές θα γεννήσει την ανάγκη αποχώρησης απο το ευρώ και τυπώματος ενός δικού μας μέσου πληρωμών -πχ δραχμής- ώστε να πληρωθούν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι του δημοσίου. Και εδώ τίθεται το μεγάλο ερώτημα:
Ποιός θα αποφασίσει την αλλαγή νομίσματος και την επιστροφή στη δραχμή;
Θεωρητικά αυτό γίνεται με απόφαση της κυβέρνησης, δηλαδή του υπουργικού συμβουλίου. Θα πρέπει δηλαδή να κάτσουν στο τραπέζι 15, 20 ή 30 υπουργοί (όποιοι και αν είναι αυτοί, απο όποιο κόμμα και αν προέρχονται) και να αποφασίσουν οτι φεύγουμε απο το ευρώ και πηγαίνουμε στη δραχμή. Καταλαβαίνουμε όλοι οτι η απόφαση αυτή είναι πολύ δύσκολη για οποιονδήποτε πολιτικό και το πιθανότερο είναι οτι το υπουργικό συμβούλιο δεν θα θέλει να πάρει την ευθύνη. Θα ξεκινήσει λοιπόν μια συζήτηση για το αν θα πρέπει να αποφασίσει η Βουλή με 151 ή με 180 βουλευτές και τελικά το πράγμα θα καταλήξει μάλλον σε δημοψήφισμα διότι ουδείς θα θέλει να πάρει την ευθύνη αλλαγής νομίσματος αν δεν ρωτήσει τον λαό. Θα γίνει λοιπόν δημοψήφισμα αν θέλει ο λαός να έχει ώς νόμισμα το ευρώ ή τη δραχμή. Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία που υπάρχουν σήμερα – και που μπορεί υπο άλλες συνθήκες να μην ισχύουν- ο λαός θα ψηφίσει υπέρ του ευρώ.
Σε αυτή την περίπτωση η χώρα θα παραμείνει πτωχευμένη εντός της Ευρωζώνης, το νόμισμα θα είναι το ευρώ, αλλά ευρώ δεν θα υπάρχουν. Οι συναλλαγές σχεδόν θα διακοπούν και οι μόνες αγορές που θα γίνονται θα είναι σε είδη πρώτης ανάγκης, κυρίως τρόφιμα και φάρμακα.
Ασφαλώς θα υπάρξουν σημαντικές ελλείψεις καθώς δεν θα υπάρχουν ευρώ για να εισαχθούν τα τρόφιμα τα φάρμακα και τα καύσιμα. Τα ράφια στα σούπερ μάρκετ θα αδειάσουν και οι εισαγωγές θα σταματήσουν εντελώς. Κατά πάσα πιθανότητα θα δημιουργηθεί μαύρη αγορά σε πολλά βασικά είδη τα οποία πλέον θα θεωρούνται είδη πολυτελείας. Η κατανάλωση θα περιορισθεί σε ασφυκτικό βαθμό καθώς ούτε οι επιχειρήσεις θα έχουν ευρώ για να κάνουν εισαγωγές τροφίμων και φαρμάκων, ούτε οι πολίτες θα έχουν ευρώ για να τα αγοράσουν.
Το τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει οι καταθέσεις ( όσες έχουν απομείνει) θα αποσυρθούν στα σεντούκια και τα ΑΤΜ δεν θα δίνουν λεφτά.
Στην περίπτωση αυτή ενδέχεται η κυβέρνηση να αποφασίσει να κυκλοφορήσει τα περίφημα «I Owe You» δηλαδή κάποια γραμμάτια τα οποία θα δίνονται έναντι ευρώ στους δημόσιους υπαλλήλους τους συνταξιούχους και τους προμηθευτές του δημοσίου. Για παράδειγμα, αν ένας δημόσιος υπάλληλος έχει μισθό 1.000 ευρώ θα πληρώνεται με 500 ευρώ μετρητά και γραμμάτια αξίας 500 ευρώ. Αυτά τα γραμμάτια, θα έχουν ίση ονομαστική αξία με το ευρώ, αλλά στην πράξη θα έχουν πολύ μικρότερη αξία διότι απλούστατα δεν θα μπορεί κανείς να τα ανταλλάξει με ευρώ, αλλά μόνο με προιόντα μικρότερης αξίας απο αυτήν που θα αναγράφει το γραμμάτιο.
Είναι προφανές οτι αυτή η κατάσταση θα οδηγήσει σε μεγάλη κοινωνική αναταραχή σε εκδηλώσεις βίας και σε αύξηση της εγκληματικότητας. Η χώρα θα παρασυρθεί σε ένα πρωτόγνωρο χάος και σύντομα η όποια κυβέρνηση θα καταρρεύσει και θα πάμε ξανά σε εκλογές ενδεχομένως με νέους πολιτικούς σχηματισμούς.
Το τι θα συμβεί στη συνέχεια είναι εντελώς άγνωστο.
Το σενάριο της δραχμής
Σε περίπτωση που με το δημοψήφισμα ο λαός αποφασίσει να πάμε στη δραχμή, η κυβέρνηση θα πρέπει να τυπώσει δραχμές και να εγκαταλείψει το Ευρώ. Η διαδικασία του πώς θα γίνει αυτό είναι άγνωστη, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί στο πλαίσιο της Ευρωπαικής Ένωσης.
Δεν ξέρουμε πόσο καιρό χρειάζεται για να τυπωθεί ασφαλές (που δεν πλαστογραφείται) χρήμα.
Δεν ξέρουμε αν θα μείνουμε εντός Ευρωπαικής Ένωσης ή αν θα αναγκαστούμε να φύγουμε όχι μόνο απο το Ευρώ αλλά και απο την Ευρώπη και απο τη συνθήκη Σένγκεν.
Δεν ξέρουμε αν οι ευρωπαίοι θα μας δώσουν ειδικές οικονομικές ενισχύσεις και τεχνογνωσία για να ολοκληρώσουμε την αλλαγή νομίσματος και να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες του μεταβατικού σταδίου.
Δεν ξέρουμε αν οι καταθέσεις μας θα μείνουν σε ευρώ ή αν θα αλλάξουν σε δραχμές.
Δεν ξέρουμε αν οι καταθέσεις σε συνάλλαγμα, πχ δολάρια θα παραμείνουν σε δολάρια ή θα μετατραπούν σε δραχμές.
Δεν ξέρουμε αν τα δάνεια θα μείνουν σε ευρώ ή αν θα μετατραπούν σε δραχμικά.
Δεν ξέρουμε αν το νέο νόμισμα θα αποκτήσει διεθνή ισοτιμία και ποιά θα είναι αυτή ή αν θα παραμείνει εγχώριο μέσο συναλλαγής χωρίς διεθνή αξία.
Δεν ξέρουμε αν θα βρεθούν κάποιοι ξένοι οργανισμοί ή τράπεζες ή επιχειρήσεις που θα αποφασίζουν να μας δανείζουν.
Δεν ξέρουμε με ποιά ισοτιμία θα αλλάξει το νόμισμα απο ευρώ σε δραχμές και τι θα μπορούμε να αγοράζουμε με αυτές τις δραχμές.
Δεν ξέρουμε ποιά θα είναι η στάση των ΗΠΑ ή της Ρωσίας σε αυτή την εξέλιξη. Δεν ξέρουμε ποιοί θα παραμείνουν σύμμαχοι μας και ποιοί θα γίνουν εχθροί μας ή θα αδιαφορήσουν για την εξαθλίωση μας. Δεν ξέρουμε πώς θα κινηθούν οι Τούρκοι σε αυτή την περίπτωση και αν θα βρεθούμε ξαφνικά σε πολεμικό συναγερμό.
Με λίγα λόγια δεν ξέρουμε τίποτα σχετικά με τις εξελίξεις σε περίπτωση αλλαγής νομίσματος. Θα πλέουμε σε αχαρτογράφητα ύδατα που λέγανε και οι μεγάλοι θαλασσοπόροι...με βάρκα την ελπίδα.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr