Τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνηση προσπάθησε να πείσει τους τεχνοκράτες απεσταλμένους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαικής Επιτροπής και της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας οτι αν επιβληθούν τα σκληρά μέτρα που προτείνουν θα προκληθούν τεράστιες κοινωνικές αναταραχές. Οι τεχνοκράτες δεν πείστηκαν. Βεβαίως την απόφαση δεν την παίρνουν αυτοί που ήρθαν εδώ αλλά οι επικεφαλής των οργανισμών οι οποίοι θα συνεκτιμήσουν όλες τις επιπτώσεις απο τα μέτρα αλλά και απο τις ενδεχόμενες αναταραχές. Οι πιθανότητες πάντως είναι οτι ούτε το ΔΝΤ ούτε η Επιτροπή ούτε η ΕΚΤ δεν θα υποχωρήσουν σε ενα πιο ήπιο πακέτο μέτρων σαν αυτό που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση αλλά θα επιμείνουν να ληφθούν τα σκληρά μέτρα που περιλαμβάνουν κατάργηση του 14^ου μισθού, ενδεχομένως και του 13^ου στο μέλλον, αύξηση του ΦΠΑ κατά 3ποσοστιαίες μονάδες στο 21%, απελευθέρωση των απολύσεων, αύξηση των ορίων ηλικίας για τη συνταξιοδότηση και άλλα.

Η κακή διάθεση των πιστωτών απέναντι μας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα αυτή τη στιγμή και η αιτία που μπορεί να την οδηγήσει στην κατάρρευση. Οι πιστωτές όμως δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αποφύγουν το λάθος που έκαναν στην περίπτωση της Αργεντινής, αλλά οδεύουν με ταχύτητα προς την επανάληψη του, μια επανάληψη που θα οδηγήσει την Ελλάδα σε αδιέξοδο και τελικά τους ίδιους τους πιστωτές σε τεράστια ζημιά. Το ερωτημα λοιπόν είναι τι θα συμβεί όταν η κυβέρνηση αναγκαστεί να πάρει αυτά τα μέτρα.

Κλειδί οι αντιδράσεις

Απο τη στιγμή της ανακοίνωσης των μέτρων και μετά, το αποτέλεσμα θα κριθεί απο τις αντιδράσεις. Αν οι αντιδράσεις είναι μεγάλες και οι πολίτες αρνηθούν ουσιαστικά να προσαρμοστούν, ξεκινήσουν διαδηλώσεις, απεργίες, λευκές απεργίες, καταλήψεις δημοσίων υπηρεσιών και επιχειρήσεων και γενικά αν η αντίδραση είναι έντονη και καθολική τα μέτρα δεν θα αποδώσουν. Δεν θα υπάρξει δηλαδή η αύξηση των εσόδων που προσδοκά η κυβένρηση και οι οργανισμοί και το έλλειμμα θα παραμείνει σε υψηλότατα επίπεδα. Καθώς η ελληνική οικονομία θα βρίσκεται σε ύφεση, το έλλειμμα ώς ποσοστό του ΑΕΠ ενδέχεται να χειροτερέψει διότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί. Οι αντιδράσεις θα οδηγήσουν σε πρωτοφανή πολιτική κρίση – ανεξάρτητα αν το ΠΑΣΟΚ σήμερα έχει την πλειοψηδφία του λαού με το μέρος το, η εμπιστοσύνη χάνεται εν μια νυκτί  υπο αυτές τις συνθήκες. Η χώρα θα μπεί σε πολιτική περιπέτεια και καμία κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να συμμαζέψει την κατάσταση. Ενδεχομένως να βιώσουμε και την πλήρη κατάρρευση της οικονομίας η οποία μπορεί να προέλθει απο τον κλωνισμό του τραπεζικού συστήματος,. Η λύση του προβλήματος θα δινόταν μόνο μέσω της οικονομικής βοήθειας απο την ΕΕ και το ΔΝΤ, αλλά αυτό μέχρι στιγμής δεν είναι εξασφαλισμένο.

Η περίπτωση της Αργεντινής

Ακριβώς την ίδια πορεία είχε η Αργεντινή η οποία συνέδεσε το νόμισμα της με το δολάριο σε ισοτιμία ενα προς ενα, έφτασε στην πτώχευση, πήρε τη βοήθεια του ΔΝΤ έναντι σκληρών μέτρων, μπήκε σε βαθειά ύφεση, ο λαός ξεσηκώθηκε, δυο κυβερνήσεις κατέρρευσαν, η ανεργία έφτασε στο 40%, οι κατατθέτες έτρεξαν στις τράπεζες να σηκώσουν τα χρήματα τους, πάγωσαν οι καταθέσεις, η χώρα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την σταθερή ισοτιμία πέσο – δολαρίου, το πέσο υποτιμήθηκε και η χώρα ανακοίνωσε οτι τελικώς δεν μπορεί να πληρώσει το χρέος της. Μια χώρα που κατέρρευσε παρόλο που είχε τη βοήθεια του ΔΝΤ και της αμερικανικής κυβένρησης η οποία της προσέφερε σημαντική οικονομική ενίσχυση. Δυστυχώς οι ομοιότητες είναι πολύ μεγάλες για να τις αγνοούμε. Αν επικρατ΄’ησει αυτό το σενάριο, οδηγούμαστε μελλοντικά σε εγκατάλειψη του ευρώ, υποτίμηση της δραχμής και επαναδιαπραγμάτευση του δημοσίου χρέους με τη συνεπαγόμενη φυσικά οικονομική απομόνωση.

Πρόστιμα και κυρώσεις

Εμείς σε σχέση με την Αργεντινή, έχουμε ένα επιπλέον πρόβλημα το οποίο δυσχεραίνει την κατάσταση. Τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ήδη βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο των «υποδείξεων» της συνθήκης, όπου  Η Επιτροπή έχει εισηγηθεί μέτρα, πιέζει για την εφαρμογή τους και ελέγχει στενά την αποτελεσματικότητα τους. Η Ελλάδα δεν έχει ψήφο στις ευρωπαικές συνεδριάσεις που αφορούν την επίλυση του προβλήματος της, συνεπώς οι αποφάσεις των ευρωπαίων μας επιβάλονται χωρίς συζήτηση. Τώρα μένει να δούμε αν θα έχουν αποτέλεσμα τα μέτρα και αν δεν έχουν περνάμε στο επόμενο στάδιο της Συνθήκης που είναι οι κυρώσεις.

Οταν αρχίσουν οι κυρώσεις θα πρέπει να καταθέτουμε κάθε χρόνο το 5% του ΑΕΠ μας σε μετρητά σε άτοκη κατάθεση στην Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα. Αν καταφέρουμε να μειώσουμε τα ελλείμματα η άτοκη κατάθεση επιστρέφεται. Αν στα επόμενα δυο χρόνια δεν έχουμε επιτύχει την μείωση του ελλείμματος, η άτοκη κατάθεση μετατρέπεται σε πρόστιμο και παρακρατείται.

Όλο αυτό που περιγράφεται παραπάνω αποσκοπεί σε ενα και μόνο στόχο. Την αποπληρωμή των δανείων μας. Δηλαδή  το ΔΝΤ , η Ευρωπαική Επιτροπή και η ΕΚΤ – σε αντίθεση με την ελληνική κυβένρηση – δεν έχουν έρθει εδώ για να διασώσουν την ελληνική οικονομία και να την βάλουν σε ενα μονοπάτι ανάπτυξης. Έχουν αποσταλεί απο τους πιστωτές μας για να διασφαλίσουν οτι η χώρα θα συνεχίσει να επιβιώνει τρώγοντας τις σάρκες της προκειμένου να αποπληρώνονται τα δάνεια. Προηγούνται λοιπόν στις πληρωμές οι πιστωτές και ακολουθούν οι άλλες δαπάνες του προυπολογισμού.

Αυτό δυστυχώς είναι το σενάριο που επικρατεί αυτή τη στιγμή εφόσον η Ευρωπαική Ένωση δεν διατίθεται να στηρίξει οικονομικά και πολιτικά την Ελλάδα .

Αν δεν αντιδράσουμε

Ας δούμε τώρα την υπόθεση οτι δεν υπάρχουν ισχυρές αντιδράσεις στα μέτρα της κυβέρνησης, όπως δεν υπήρξαν στην περίπτωση της Ουγγαρίας που επεβλήθησαν ανάλογα μέτρα. Σε αυτή την περίπτωση η οικονομία ασφαλώς παραμένει σε βαθειά ύφεση, τα εισοδήματα περιορίζονται σημαντικά, οι πιστωτές διατηρούν τη θέση τους έναντι της χώρας, δηλαδή συνεχίζουν να τη δανείζουν και να εισπράτουν τους τόκους, το τραπεζικό σύστημα στηρίζεται με υποχρεωτικές αυξήσεις κεφαλαίου και η αποπληρωμή του δημοσίου χρέους συνεχίζεται.  Το ευχάριστο σε αυτό το σενάριο είναι οτι το ΔΝΤ δανείζει την ελληνική οικονομία με πολύ χαμηλό επιτόκιο (περίπου 1%) τα spreads υποχωρούν και χρηματοδοτούνται κάποιες επενδύσεις για να συγκρατηθεί ο  ρυθμός ανάπτυξης σε ενα επίπεδο μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Φυσικά η ανεργία εκτοξεύεται στα ύψη και το εισόδημα όλων μειώνεται ραγδαία. Αν κατά τα διάρκεια αυτού του σεναρίου η ΕΚΤ αποφασίσει να αυξήσει τα επιτόκια του ευρώ, η κατάσταση χειροτερεύει άρδην, αλλά αυτό ισχύει για όλες τις χώρες του ευρωπαικού νότου που έχουν εμγάλα χρέη.

Εφόσον τα μέτρα αποδίδουν η Ευρωπαική Επιτροπή δεν ενεργοποιεί το σύστημα των κυρώσεων με τις άτοκες καταθέσεις και τα πρόστιμα συνεπώς η ασφυξία της ελληνικής οικονομίας δεν είναι τόσο μεγάλη.

Δυστυχώς όλα τα σενάρια για την ελληνική οικονομία είναι μαύρα. Το πόσο μαύρο ή πόσο γκρίζο θα είναι το μέλλον μας εξαρτάται απο τις αντιδράσεις στο πακέτο των μέτρων που θα ανακοινωθεί.