Αναζητείται σωστή δοσολογία στη συμμετοχή ιδιωτών στην αξιοποίηση των μνημείων

Την ανάγκη διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τη διασύνδεση του τουρισμού με τον πολιτισμό υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος ανοίγοντας  το θεματικό εργαστήρι του Συνδέσμου για τον πολιτιστικό τουρισμό, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων την Παρασκευή το πρωί. «Ο πολιτιστικός τουρισμός έχει τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για τη χώρα» σημείωσε ο  πρόεδρος του ΣΕΤΕ.

«Η διασύνδεση δεν εξαγγέλλεται. Πρέπει να υπάρχει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο» τόνισε και έκανε λόγο για ένα ολοκληρωμένο πλάνο με βάση τις συνέργιες ιδιωτικού – δημόσιου τομέα. «Απαιτούνται φορολογικές προβλέψεις, δράσεις για το άνοιγμα και την ανάδειξη των μνημείων» τόνισε ο κ. Ρέτσος και σημείωσε ότι ο ΣΕΤΕ στο πλαίσιο της στρατηγικής του για τον τουρισμό της χώρας για το 2021 προβλέπεται μια σειρά πρωτοβουλιών. «Ο ΣΕΤΕ σκοπεύει να βγει μπροστά να ενθαρρύνει τον πλούτο των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών» κατέληξε  ο κ. Ρέτσος.

«Η Ελλάδα είναι ένα ανοικτό μουσείο. Τα μνημεία δημιουργούν ευκαιρίες ανάπτυξης. Επιδιώκουμε να ανοίξουμε 30 αρχαιολογικούς χώρους επιπλέον. Είμαστε σε συνεργασία με φορείς σύγχρονου πολιτισμού ώστε για το νέο έτος να ενταχθούν στο πρόγραμμα προβολής της χώρας» ανέφερε η υπουργός πολιτισμού Έλενα Κουντουρά

«Τα 18 μνημεία που είναι στη λίστα της Ουνέσκο αλλά και οι δεκάδες αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία προσδίδουν παγκόσμια ακτινοβολία στη χώρα» τόνισε και σημείωσε ότι για «πρώτη φορά φέτος το Νοέμβριο το Φεστιβάλ Αθηνών έβγαλε το πρόγραμμά του κι έτσι μπορούμε να το επικοινωνήσουμε και να συντονίσουμε πωλήσεις και να συμπεριλάβουμε τον πολιτισμό μας στα διάφορα πακέτα».  «Διεκδικούμε προσβασιμότητα για την Επίδαυρο από τη θάλασσα. Στηρίξαμε τον τουρισμό πόλης με τη συνεργασία μας με ΕΞΑΑΑ με τίτλο «οι πέτρες μιλούν» ανέφερε τονίζοντας τις πρωτοβουλίες του Υπουργείου.

Ιδιωτικός τομέας και μνημεία

Ο πρόεδρος του «Διαζώματος» Σταύρος Μπένος υπογράμμισε την ανάγκη ο ιδιωτικός τομέας και οι επιχειρήσεις να μπουν ενεργά στη διαδικασία αξιοποίησης του πολιτιστικού αποθέματος.

«Το κράτος έχει μια μονοσήμαντη ροπή στις υποδομές. Ενοχοποιήθηκε η επιχειρηματικότητα. Είναι βυθισμένες στη μοναξιά τους οι υποδομές. Το Διάζωμα αποφυλακίζει τα μνημεία. Οι δημόσιοι πόροι δεν αρκούν σήμερα. Τα μνημεία είναι στην εντατική. Σήμερα χρειάζεται μια ολιστική εμπειρία» ανέφερε ο κ. Μπένος και ανέλυσε το πρόγραμμα αξιοποίησης των αρχαίων θεάτρων και αρχαιολογικών χώρων της Ηπείρου που τρέχει το Διάζωμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα πολιτιστικής διαδρομής στην Ήπειρο αναμένεται να ανοίξει τον Οκτώβρη του 2018. «Πρέπει να ικανοποιούμε και τις πιο ακραίες απαιτήσεις σε ώρες επισκεψιμότητας. Να εντάξουμε την αγροδιατροφή» είπε. «Τα μουσεία είναι κρατικά όχι δημόσια. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είχε ποτέ κληθεί να συμμετάσχει στη διαχείριση των μνημείων» είπε.

Ο πρώην υπουργός πολιτισμού και δήμαρχος Καλαμάτας μάλιστα κατέθεσε μια πρόταση για την αξιοποίηση των πόρων από τα μνημεία. «Σε σχέση με τα έσοδα θα πρότεινα το 1/3 να πηγαίνει στους χώρους, το 1/3 στο ΤΑΠ και το άλλο 1/3 στον φορέα διαχείρισης για δράσεις μάρκετινγκ κτλ».

Αναφερόμενος στο πρόγραμμα που τρέχει το Διάζωμα στην Ήπειρο ανέφερε: «Μνημεία που δεν υπάρχουν τα φέρνουμε στη ζωή. Με την τοποθέτηση του προϊόντος θα πολλαπλασιασθούν τα εισιτήρια. Σήμερα μόνο στη Δωδώνη υπάρχει εισιτήριο με επισκεψιμότητα στις 40.000. Οι άλλοι χώροι, όπως η Νικόπολη δεν έχουν καταγραφή εισόδων και αλλού οι χώροι στην Ήπειρο είναι ελεύθεροι.»

Πολλαπλασιαστής τα μουσεία

Για σημαντικές υπεραξίες στην τοπική και εθνική οικονομία από την δημιουργία  των μουσείων του Ιδρύματος του Ομίλου της Τραπέζης Πειραιώς έκανε λόγο ο Χριστόδουλος Ρίγγας  προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ερευνητικών και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). «Μέχρι σήμερα από την αρχή της λειτουργίας των μουσείων περίπου  1,5 εκατομμύρια επισκέπτες έχουν βρεθεί στους χώρους τους» ανέφερε και σημείωσε ότι η δημιουργία των χώρων βασίζεται σε μια μελετημένη στρατηγική. «Δημιουργούμε μικρά μουσεία σε μικρούς δήμους κάτω από 50.000 κατοίκους με μέσο εισόδημα κάτω από τον εθνικό μέσο όρο. Τα μουσεία αποτελούν κινητήρια δύναμη για την τοπική οικονομία και τις επιχειρήσεις» σημείωσε και πρόσθεσε:

«Το ΠΙΟΠ με βάση έρευνα 3.000 ερωτηματολογίων μελέτησε τις επιδράσεις και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης των μουσείων. Στα 5,4 εκατομμύρια υπολογίζεται με ένα μέσο σενάριο η επιπλέον επίδραση από τους επισκέπτες. Σύμφωνα με την έρευνα περίπου 20.000 πήγαν και διανυκτέρευσαν  ενώ 28.500 πήγαν αλλά δε διανυκτέρευσαν. Η συνολική θετική επίδραση στην τοπική οικονομία εκτιμάται ότι είναι πάνω από 11 εκατ.  με βάση το αισιόδοξο σενάριο. Για κάθε 1 ευρώ  έρχονται 4,2 στο ΑΕΠ της χώρας από τα μουσεία του ΠΙΟΠ. Στα 13,4 εκ είναι  η επίδραση στ ΑΕΠ με βάση την απαισιόδοξη εκτίμηση ενώ με την αισιόδοξη εκτίμηση φτάνουν στα 23 εκ. Είναι ενδεικτικό ότι το μουσείο Αργυροχοΐας  στα Γιάννενα γέννησε φέτος υπεραξίες ίσες με τις επιδράσεις όλων των άλλων μουσείων της περιοχής.»

Σε σχέση με τη συνολική επίδραση  στην απασχόληση «τα μουσεία του ΠΙΟΠ δημιουργούν 600 ισοδύναμες θέσεις απασχόλησης με βάση τις αισιόδοξες εκτιμήσεις και τις 345 στο συντηρητικό σενάριο.

Στα έσοδα δημοσίου καταγράφεται ένα ποσό στα 2,7 εκ με το απαισιόδοξο και με το αισιόδοξο στα 4.5 εκ. Με άλλα λόγια για 1000 ευρώ φτάνουν στα 2.800 στο κρατικό ταμείο με την αισιόδοξη άποψη» ανέφερε ο κ. Ρίγγας.

Αναγκαία η ψηφιακή στρατηγική

Η Αλεξάνδρα Νικηφορίδου Επιστημονική Υπεύθυνη Έργων της εταιρίας PostScriptum υπογράμμισε τη ανάγκη για την ανάπτυξη μιας ψηφιακής στρατηγικής για το πολιτιστικό απόθεμα της χώρας. «Οι πολιτικές μας βασίζεται στα δεδομένα των κοινοτικών κονδυλίων, των κανόνων του ΥΠΠΟ για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομίας. Στα συν είναι ότι έχουμε πολιτιστικό περιεχόμενο υψηλής ποιότητας και σε υψηλή ζήτηση. Στα μείον είναι το θεσμικό πλαίσιο και περιορισμένος όγκος ψηφιακού περιεχομένου» ανέφερε και τόνισε την ανάγκη για αναθεώρηση του πλαισίου διαχείρισης και εκκαθάρισης των πνευματικών δικαιωμάτων και το πλαίσιο διαχείρισης συγχρηματοδοτούμενων έργων. «Απαιτούνται ψηφιακές υπηρεσίες, οπτικές ίνες σε αρχαιολογικούς χώρους και δημιουργία ψηφιακού νέφους για τα μνημεία, απαιτούνται δίκτυα καινοτομίας με συμμετοχή δημόσιου ιδιωτικού τομέα.»

Γιώργος Αλεξάκης