Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr
![Reporter.gr on Google News](/images/google%20news/reporter%20news%20300x100.png)
Το εάν η Ιαπωνία θα μπορέσει να αποτρέψει μια άνοδο των επιτοκίων και ένα δημοσιονομικό χάος θα εξαρτηθεί από την BoJ.
Η Ιαπωνία κατάφερε να απολαύσει μία εύρωστη ανάπτυξη καθώς η βασική ιδέα του Αbenomics ήταν η σχετική χαλαρότητα της νομισματικής πολιτικής. Όμως, η χαλαρότητα αυτή έχει πλέον διαγραφεί και επομένως η διατήρηση της ανάπτυξης πάνω από την τάση δε θα είναι κάτι εύκολο. Ο ρυθμός ανάπτυξης της Ιαπωνίας πρέπει επειγόντως να αναβιώσει. Από την άλλη όμως, έχουν περάσει πάνω από 15 χρόνια από τότε που το εργατικό δυναμικό της χώρας ξεκίνησε να συρρικνώνεται και 5 χρόνια από τότε που το καθαρό απόθεμα κεφαλαίου σταμάτησε να αυξάνεται (στην πραγματικότητα φθίνει). Επομένως, δε θα λέγαμε ότι οι οικονομικές συνθήκες της Ιαπωνίας είναι ευνοϊκές για την ώθηση της τάσης ανάπτυξης.
Στη θεωρία, ακόμα και με υποτονικό καθαρό κεφαλαιακό απόθεμα , μεγάλες βελτιώσεις στη συνολική παραγωγικότητα θα μπορούσαν να διατηρήσουν σταθερή την τάση ανάπτυξης της Ιαπωνίας. Αυτός είναι και ο λόγος που οι αναπτυξιακές πολιτικές είναι τόσο σημαντικές. Εάν η συνολική παραγωγικότητα αυξανόταν, και επομένως οδηγούσε σε αναζωογόνηση της απόδοσης του κεφαλαίου, τότε η καθαρή ιδιωτική επένδυση θα έπρεπε να επιστρέψει σε θετικό επίπεδο, δίνοντας τη δυνατότητα στο καθαρό ιδιωτικό κεφαλαιακό απόθεμα να αρχίσει να αυξάνεται.
Πρακτικά μιλώντας, όμως, υπάρχει ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη και συγκεκρικένα ότι η καθαρή ιδιωτική επένδυση θα επηρεαστεί επίσης από περιορισμούς προσφοράς τώρα που η χαλαρότητα στη νομισματική πολιτική δεν υπάρχει. Παρόλο που οι «επιθετικές» κυβερνητικές δαπάνες ήδη παραγκωνίζουν τις ιδιωτικές δαπάνες, οι εθνικές καθαρές αποταμιεύσεις πιθανόν θα αποτελέσουν εμπόδιο στην καθαρή ιδιωτική επένδυση. Με χαλαρότητα στη νομισματική πολιτική, μία αύξηση της καθαρής ιδιωτικής επένδυσης συνοδεύεται από μία αύξηση της καθαρής εθνικής αποταμιεύσης. Όταν, όμως, η πλήρης απασχόληση έχει επιτευχθεί τότε η καθαρή εθνική αποταμίευση αποτελεί πιθανότατα το «ταβάνι» στην καθαρή ιδιωτική επένδυση (για απλούστευση αγνοούμε την καθαρή κυβερνητική επένδυση). Και ακόμα χειρότερα, η καθαρή ιδιωτική αποταμίευση έχει ήδη στερέψει.
Σε επίπεδο νοικοκυριού, ο κόσμος δεν ξοδεύει όλο το διαθέσιμο εισόδημά του σε καταναλωτικά αγαθά αλλά αποταμιεύει μέρος αυτού, το οποίο με τη σειρά του διοχετεύεται σε επενδύσεις. Σε μακροοικονομικό επίπεδο, η καθαρή εθνική αποταμίευση- η συνολική αποταμίευση της οικονομίας μετά την αφαίρεση της κατανάλωσης του κεφαλαίου- συσσωρεύεται μέσω της καθαρής εγχώριας επένδυσης και/ή το τρέχον ισοζύγιο (=καθαρές εξαγωγές). Επομένως, εάν η καθαρή εθνική αποταμίευση χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της καθαρής εγχώριας επένδυσης (=καθαρή εγχώρια επένδυση+καθαρή κυβερνητική επένδυση), το καθαρό ιδιωτικό κεφαλαιακό απόθεμα και/ή το καθαρό δημόσιο κεφαλαιακό απόθεμα θα αυξηθεί. Εάν οι αποταμιεύσεις χρησιμοποιηθούν για να χρηματοδοτηθούν οι καθαρές εξαγωγές, το αποτέλεσμα θα είναι υψηλότερα περουσιακά στοιχεία εκτός συνόρων. Αλλά η καθαρή εγχώρια αποταμίευση της Ιαπωνίας έχει μειωθεί ουσιαστικά στο μηδέν από το 2009. Με άλλα λόγια, η διαδικασία της συσσώρευσης κεφαλαίου στη συνολική οικονομία έχει σταματήσει.
Παρόλα αυτά, ακόμα και εάν η καθαρή εθνική αποταμίευση συνεχίσει να φθίνει, όσο η πτώση αυτή γίνεται με τον ίδιο ρυθμό με την καθαρή ιδιωτική επένδυση, θα πρέπει να υπάρχει τρόπος ώστε η διόγκωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών να μπορεί να σταματήσει. Σε αυτή την περίπτωση (όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή), τα επιτόκια της αγοράς θα πρέπει να παραμείνουν σταθερά, καθώς η τάση ανάπτυξης συνεχίζει να αγωνίζεται ανεπιτυχώς με την εξάντληση του καθαρού ιδιωτικού κεφαλαιακού αποθέματος. Αυτό σημαίνει, αφού τα φορολογικά έσοδα εξαρτώνται από το μέγεθος της οικονομίας, ότι μόλις γίνει ξεκάθαρο ότι η τάση ανάπτυξης είναι πλέον αρνητική, θα είναι προφανές και ότι τα μελλοντικά φορολογικά έσοδα δε θα επαρκούν για την αποπληρωμή του Ιαπωνικού μαζικού δημόσιου χρέους. Τότε είναι που θα δούμε δραματικές αλλαγές στις προσδοκίες. Το εάν η Ιαπωνία θα μπορέσει να αποτρέψει μια άνοδο των επιτοκίων και ένα δημοσιονομικό χάος θα εξαρτηθεί από την BoJ. Η δημοσιονομική καταστολή, η οποία φαίνεται να έχει ήδη ξεκινήσει, θα είναι τότε πιο προφανής.