Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr
![Reporter.gr on Google News](/images/google%20news/reporter%20news%20300x100.png)
*Το άρθρο αυτό δημοσιεύεται ως guest.
Στην πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής για τη νομισματική και δημοσιονομική πολιτική της Κάτω Βουλής της Ιαπωνίας στις 23 Απριλίου, υπήρξε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία ανάμεσα στον επικεφαλής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Haruhiko Kuroda και τον πολιτικό αντίπαλό του Seiji Maehara. Συγκεκριμένα, ο κύριος Maehara ρώτησε τον επικεφαλής της BoJ, εάν μετά το τέλος του αποπληθωρισμού οι ανησυχίες σχετικά με το κόστος αποπληρωμής των δανείων της Ιαπωνίας που οφειλόνται στα αυξανόμενα επιτόκια θα αποτρέψουν την Τράπεζα της Ιαπωνίας από το να δώσει τέλος στην ποσοτική και ποιοτική νομισματική χαλάρωση (QQE). Ο κύριος Kuroda απάντησε ότι ο μοναδικός στόχος της νομισματικής πολιτικής είναι να επιτύχει το στόχο του 2% για τον πληθωρισμό και να διατηρήσει τη σταθερότητα των τιμών. Επίσης, επισήμανε ότι όταν αυτή η σταθερότητα των τιμών έχει επιτευχθεί η BoJ δεν έχει καμία πρόθεση να χρησιμοποιήσει τη νομισματική πολιτική ως μέσο για τη μείωση του κόστους αποπληρωμής του χρέους.
Η παραπάνω στιχομυθία όμως μας φέρνει στο μυαλό ένα αρκετό παλιό μοντέλο των T. Sargent and N. Wallace το οποίο σχυρίζεται ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου η κεντρική τράπεζα υπό τον κίνδυνο της χρεωκοπίας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη νομισματική πολιτική για σταθερότητα των τιμών (Some Unpleasant Monetarist Arithmetic, Federal Reserve Bank of Minneapolis, Quartely Review, 1981). Το συγκεκριμένο μοντέλο υποθέτει μία απλουστευμένη «νομισματική» οικονομία όπου η διεύρυνση της νομισματικής βάσης οδηγεί σε αύξηση των τιμών. Στη συνέχεια διακρίνει δύο σενάρια. Στο Σενάριο 1, η κέντρικη τράπεζα μέσω της ανεξαρτησίας της μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα των τιμών με σωστό έλεγχο της νομισματικής βάσης. Η απάντηση του κύριου Kuroda προϋποθέτει το Σενάριο 1. Όταν όμως η νομισματική πολιτική εξυπηρετεί τη δημοσιονομική πολιτική τότε έχουμε το Σενάριο 2. Σε αυτή την περίπτωση επειδή τα μελλοντικά φορολογικά έσοδα δε θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν το δημόσιο χρέος, τα κρατικά ομόλογα της κεντρικής θα χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν την αποπληρωμή του κεφαλαίου και των τόκων του δημόσιου χρέους. Με άλλα λόγια, το μέγεθος της νομισματικής βάσης προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την ομαλή αφομοίωση του κρατικού χρέους. Επομένως, οι τιμές δεν προσδιορίζονται από τη νομισματική πολιτική αλλά από τον προσανατολισμό της κυβερνητικής δημοσιονομικής πολιτικής. Η ερώτηση του κύριου Maehara ήταν ουσιαστικά εάν η Ιαπωνία θα βρεθεί στο Σενάριο 2.
Αυτή τη στιγμή περίπου ο μισός Ιαπωνικός προϋπολογισμός χρηματοδοτείται κάθε χρόνο από την έκδοση νέου χρέους. Παρόλο που η Ιαπωνία δεν αγοράζει ευθέως αυτό το χρέος, το αποκτά όμως κατευθείαν από τα ιδιωτικά χρηματοοικονικά ιδρύματα τα οποία εγγράφονται σε αυτό στην πρωτογενή αγορά. Επομένως, η πολιτική είναι «νομισματοποίηση» μόνο κατ’ όνομα. Για να πολεμήσει τον πληθωρισμό, η BoJ διευρύνει επιθετικά τη νομισματική βάση αγοράζοντας τεράστια ποσά μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων.
Αλλά όταν ο πληθωρισμός του 2% έχει επιτευχθεί, θα μπορέσει η BoJ να σταματήσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα; Κι αν αυτό συμβεί θα μπορέσουν τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα να αντέξουν το το αναπόφευκτο επακόλουθο της πτώσης των τιμών των ομολόγων; Θα μπορέσει ο προϋπολογισμός να αντέξει τη χιονοστοιβάδα του κόστους των πληρωμών των τοκοχρεωλυσίων όταν θα αρχίσει η αύξηση των επιτοκίων; Και παρόλο που όλα αυτά είναι μόνο σενάρια που μένουν να δούμε εάν θα υλοποιηθούν, πιστεόυμε ότι ενδεχομένως η τρέχουσα κατάσταση της Ιαπωνίας βρίσκεται πιο κοντά στο Σενάριο 2 παρά στο Σενάριο 1.
Επομένως, εάν η Ιαπωνία πέφτει στο Σενάριο 2 αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε απόφαση για αλλαγή πλεύσης θα παρθεί από την κυβέρνηση και όχι από την BoJ. Φυσικά, η BoJ θα μπορούσε θεωρητικά να μιλάει για στόχευση της σταθερότητας των τιμών ανεξάρτητα από τις βλέψεις των δημόσιων αρχών. Από την άλλη όμως μία πιθανή χρεωκοπία θα ταρακουνούσε ολόκληρη τη μακροοικονομία και θα υπονόμευε το χρημαοτοικονομικό σύστημα. Η κεντρική τράπεζα είναι υπεύθυνη για τη σταθερότητα και των δύο. Όταν ο αποπληθωρισμός τελειώσει θα είναι προφανές ότι οι πολιτικές της BoJ, παρά τις διαβεβαιώσεις του κύριου Kuroda, θα πρέπει να μείνουν σταθερές (μηδενικά επιτόκια και επιθετική αγορά κρατικών ομολόγων) για να αποτρέψουν οποιαδήποτε κρίση. Η BoJ για να μη γίνει καταλύτης ενός πιθανού δημοσιονομικού και νομισματικού χάους θα πρέπει να θυσιάσει τη σταθερότητα των τιμών και να υπομείνει ένα σχετικό υψηλό επίπεδο πληθωρισμού.