Η Ρώσικη οικονομία αντιμετωπίζει πολλά δομικά προβλήματα ώστε να μπορέσει να δει οποιοδήποτε αξιοσημείωτο Ολυμπιακό αποτέλεσμα.

*Το παρακάτω άρθρο φιλοξενείται ως guest.

Μερικές μέρες μετά τη φαντασμαγορική τελετή έναρξης των ΧΙΙ Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Sochi και λίγες ώρες μετά από τη λήξη τους, η Ρωσία έχει ένα σημαντικό λόγο για να είναι ικανοποιημένη με το αποτέλεσμα μετά από εφτά χρόνια σκληρής προετοιμασίας. Παρά τις όποιες ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια, τις καταγγελίες για εκτεταμένη διαφθορά και τη διαμάχη σχετικά με την ισχύουσα νομοθεσία περί των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων στη Ρωσία, το επίκεντρο της προσοχής έχει μετατοπιστεί στο μοναδικό τοπίο, στις εκπληκτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και στον υψηλού επιπέδου ανταγωνισμό. Μπορεί η Ρωσία να πήρε «άριστα» στα καλλιτεχνικά και να εντυπωσίασε τους πάντες με τις επιδόσεις της στον τομέα αυτό, παραμένει αμφίβολο όμως το κατά πόσο θα καταφέρει να «σκοράρει» εξίσου καλά σε όρους προστιθέμενης αξίας. Υπάρχουν διφορούμενες απόψεις για το εάν η Ρωσία θα ωφεληθεί πραγματικά από τη φιλοξενία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων και υπό αυτές τις σκέψεις θα εστιάσουμε στα θετικά και στα αρνητικά της διεξαγωγής για τη μελλοντική ανάπτυξη της οικονομίας.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας αποτελούν τους πιο ακριβούς Αγώνες που έχουν διοργανωθεί στην ιστορία τόσο των Χειμερινών όσο και Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων μέχρι και σήμερα. Το συνολικό κόστος ξεπερνάει τα $50δις και σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών της Ρωσίας Antor Siluanov, η κυβέρνηση ξόδεξε περίπου 530δις Ρούβλια (περίπου $17δις) ενώ το υπόλοιπο ποσό χρηματοδοτήθηκε από τον ιδιωτικό τομέα.

Για μία τεράστια οικονομία όπως είναι η Ρωσία, κυβερνητική δαπάνη που αντιστοιχεί μόλις στο 0,8% του ΑΕΠ μπορεί να μη φαίνεται υπερβολική. Για μία χώρα όμως που βρίσκεται στη μέση μίας σημαντικής οικονομικής κάμψης έχει κάποια περαιτέρω σημασία. Η ανάπτυξη του ΑΕΠ περιορίστηκε στο 1,3% ετησίως το 2013 μετά από την κορυφή του 8,5% πριν από κάποια χρόνια. Και με πολλές περιοχές κοντά ή και κάτω από το όριο της φτώχειας, η τεράστια αυτή δαπάνη για τους Αγώνες (πολύ πιο πάνω από την αρχική εκτίμηση των $12δις) σίγουρα φαντάζει ως μη ορθολογική κατανομή των παραχωρούμενων πόρων της οικονομίας.

Επίσης, η δομή της προ των Αγώνων επένδυσης υπογραμμίζει την περιορισμένη ικανότητα της Ρωσίας να τονώσει την οικονομία της. Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν αφορούσαν σε έργα υποδομής με αμελητέο πολλασιαστικό αποτέλεσμα. Παρόλο που υπάρχουν παραδείγματα χωρών στις οποίες επενδύσεις σε υποδομή πριν από κάποια μεγάλη αθλητική διοργάνωση έδωσαν ώθηση στην οικονομία, η Ρωσία δε συγκαταλέγεται ανάμεσα σε αυτές. Η Πολωνία, για παράδειγμα, κατάφερε να καλύψει τεράστια κενά στο δίκτυο μεταφορών της επενδύοντας σε δρόμους, αεροδρόμια και σιδηροδρόμους κατά τη διοργάνωση του Euro 2012.

Η Ρώσικη οικονομία αντιμετωπίζει πολλά δομικά προβλήματα ώστε να μπορέσει να δει οποιοδήποτε αξιοσημείωτο Ολυμπιακό αποτέλεσμα στην ανάπτυξή της το 2014. Οι επενδύσεις βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, η κατανάλωση είναι μετριοπαθής και οι καθαρές εξαγωγές έχουν μόλις ανακάμψει μετά από την πρόσφατη εξασθένηση του RUB. Η ρευστή εικόνα για την πορεία της χώρας συνεχίζει να απομακρύνει τους ξένους επενδυτές. Στην τελευταία έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας σχετικά με το επιχειρηματικό περιβάλλον που επικρατεί, η Ρωσία κατατάχθηκε στη 92^η θέση στο σύνολο 192 χωρών, υποδεικνύοντας την υπάρξη αρκετών περιορισμών σε οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα της Ρωσικής οικονομίας πηγάζουν από την έλλειψη διαφοροποίησης και από τη σημαντική εξάρτησή της από τις τιμές των εμπορευμάτων, ειδικά του πετρελαίου. Τα τελευταία δύο χρόνια, το ωριαίο εργατικό κόστος στη Ρωσία έχει αυξηθεί σταδιακά με την  παραγωγικότητα όμως να βλέπει «χλιαρά» κέρδη. Η πτώση της ανταγωνιστικότητας μεταφράστηκε σε χειροτέρευση του εμπορικού ισοζυγίου που δε σχετίζεται με το πετρέλαιο και παράλληλα σε περαιτέρω εξάρτηση της εγχώριας οικονομίας  στις μεταβολές της τιμής του πετρελαίου.

Παρόλο που η Ρωσία συνολικά είναι απίθανο να δει κάποιο θετικό αποτέλεσμα από τη διεξαγωγή των Αγώνων, η περιοχή του Κρασνοντάρ, όπου βρίσκεται το Sochi, μπορεί να δει στο μέλλον μία ώθηση. Σύμφωνα με την έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη, από το 2007 που ξεκίνησε η κατασκευή των Ολυμπιακών Αγώνων, το Κρασνοντάρ αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα από το μέσο όρο των περιοχών της Ρωσίας. Μετά τους Αγώνες, τουλάχιστον στη θεωρία, το Sochi θα πρέπει να επωφεληθεί από τον αυξημένο τουρισμό και, δυνητικά, από την προσέλκυση νέων επιχειρήσεων. Σημαντικός παράγοντας σε αυτό το σημείο αποτελεί φυσικά το κατά πόσο τα Ολυμπιακά ακίνητα θα αποκτήσουν νέα χρήση –κάτι το οποίο αποτελεί σημαντικό ζήτημα για τις περισσότερες χώρες υποδοχής των Αγώνων. Ένα επιπλέον πιθανό πρόβλημα είναι και η τεταμένη πολιτική κατάσταση που επικρατεί στον Βόρειο Καύκασο η οποία μπορεί να αποθαρρύνει την είσοδο αλλοδαπών τουριστών.

Το επόμενο σημαντικό γεγονός για τη Ρωσία είναι το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου το 2018. Η διεξαγωγή και φιλοξενία του Πρωταθλήματος υπολογίζεται αυτή τη στιγμή ότι θα στοιχίσει 660δις Ρούβλια ($19δις) με πιο πιθανό σενάριο ότι στην πραγματικότητα θα ξεπεράσει το ποσό αυτό κατά πολύ. Το οποιοδήποτε οικονομικό όφελος, όμως, θα πρέπει κατά την εκτίμησή μας να είναι μεγαλύτερο στη συγκεκριμένη περίπτωση καθώς τα γήπεδα που θα διεξαχθούν οι αγώνες θα βρίσκονται σε διάφορα μέρη της χώρας –κι όχι σε μία μόνο περιοχή όπως είναι το Sochi- και επομένως οι όποιες επενδύσεις γίνουν θα αφορούν σε μεγαλύτερη περιοχή της Ρωσίας.