Το Τείχος του Βερολίνου (γερμ. Berliner Mauer), ήταν τμήμα των ενδογερμανικών συνόρων, δηλ. των συνόρων που χώριζαν τη Γερμανία σε δύο κράτη, στην περιοχή του Βερολίνου. Από την ανέγερσή του στις 13 Αυγούστου 1961 μέχρι την πτώση του στις 9 Νοεμβρίου 1989 χώριζε το Δυτικό Βερολίνο από το Ανατολικό και τη γύρω περιοχή της Ανατολικής Γερμανίας, ενώ η πτώση του, με τις αλυσιδωτές αντιδράσεις και εξελίξεις που προκάλεσε, ήταν ο σταθμός αφενός για την πτώση του υπαρκτού Σοσιαλισμού, και αφετέρου για την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

«Η πτώση του τείχους του Βερολίνου αντιπροσωπεύει όχι μόνο την κατάρρευση του ολοκληρωτισμού στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά είναι και ένα εντυπωσιακό σύμβολο της επανένωσης της Γερμανίας και ολόκληρης της Ευρώπης», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Μετά την επανένωση των δύο γερμανικών κρατών το 1990 η Γερμανία αντιμετώπισε μια μοναδική πρόκληση στην ιστορία. Να «γεφυρώσει» τους δύο κόσμους, αφού η ανάπτυξη της Ανατολικής Γερμανίας υπολειπόταν σε μεγάλο βαθμό αυτή της Δυτικής Γερμανίας, καθώς το σύνολο των βιομηχανικών μονάδων της πρώτης, χρειαζόταν άμεσο εκσυγχρονισμό.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι από την επανένωση κεφάλαια που ανέρχονται περίπου στο 3% του ΑΕΠ, ήτοι 80 δισ. ευρώ, ετησίως μεταφέρονται προς τις περιοχές γύρω από Δρέσδη, Ιένα, Λειψία, Leuna, και Βερολίνο / Βρανδεμβούργο.

Αν και η διαδικασία σύγκλισης αποδεικνύεται ότι είναι πιο μακροχρόνια από ό, τι είχε αρχικά προβλεφθεί, ένας μικρός, αλλά αποτελεσματικός βιομηχανικός κλάδος αναπτύσσεται στην περιοχή, μετατρέποντας τις πόλεις σε υψηλής τεχνολογίας κέντρα, καθώς και το κόστος εργασίας ανά μονάδα είναι χαμηλότερο από το μέσο όρο της Δυτικής Γερμανίας.

Σημειώνεται εδώ, ότι σύμφωνα με στοιχεία του 2006, το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα έχει διπλασιαστεί από το 1991, αλλά ακόμη υπολείπεται από το αντίστοιχο στα παλαιά ομόσπονδα κρατίδια.

Το 2008 στην Ετήσια Έκθεση για την Κατάσταση της Γερμανικής Ενότητας διακρίνει σαφείς διαφορές στην ισορροπία μεταξύ Ανατολής και Δύσης οικονομίες της Γερμανίας. Σύνολο οικονομικής παραγωγής (η οποία συγκρίνει το κατά κεφαλήν ΑΕΠ) το 2007 στην Ανατολική Γερμανία υπολειπόταν κατά περίπου 70% από το αντίστοιχο στη Δυτική Γερμανία. Ωστόσο, αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι από το 2005 έχει τεθεί σε ισχύ, μέχρι το 2019, το Σύμφωνο Αλληλεγγύης ΙΙ (Solidarity Pact II) το οποίο προβλέπει την οικονομική βάση για την πρόοδο και ειδική προώθηση των ομοσπονδιακών κρατών της Ανατολικής Γερμανίας στα 156 δισ. ευρώ.

Οι διαφορές στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης οι διαφορές είναι «χαοτικές», ενώ η διαδικασία της σύγκλισης έχει αποδώσει στους τομείς των μεταφορών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών. Σύμφωνα με τη μελέτη του ινστιτούτου έρευνας IWH η μεταφορά κεφαλαίων από την πρώην Δυτική Γερμανία στην πρώην Ανατολική, που ξεπέρασε το 50% του γερμανικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος για το 2008, «μεγεθύνθηκε σημαντικά» την τελευταία δεκαετία, ενώ η ανοικοδόμηση της Ανατολικής Γερμανίας κόστισε στους Δυτικογερμανούς συνολικά 1,3 τρις ευρώ.

Στην Ανατολική Γερμανία η ανεργία παραμένει διπλάσια από ό,τι στην υπόλοιπη χώρα παρά τη μεταφορά κεφαλαίων και οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι θα χρειαστούν αρκετά χρόνια ακόμα προκειμένου η κατάσταση να έρθει σε ισορροπία.

Η μελέτη του ινστιτούτου, μέρος της οποίας δημοσίευσε η εφημερίδα Welt am Sonntag,, είχε αρχίσει με εντολή της κυβέρνησης το 2006, αλλά το υπουργείο Οικονομικών απέσυρε τη συμμετοχή του λόγω διαφωνιών για τον τρόπο υπολογισμού των δαπανών, και έτσι δεν δημοσιεύτηκε ολόκληρη ποτέ, εκτός από την εφημερίδα «Welt am Sonntag», που δημοσίευσε αποσπάσματα της έρευνας.

Αλεξάνδρα Τόμπρα