Ο κόσμος των data – που πρωταγωνιστούν σε αυτή τη μετάβαση – θα ανατρέψει τα σημερινά στεγανά, αφού οι μηχανές θα έχουν την ικανότητα να μαθαίνουν και να αυτορυθμίζονται, χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Οι υψηλές ταχύτητες επεξεργασίας, το τεράστιο μέγεθος των ψηφιακών δεδομένων και οι πρωτοφανείς δυνατότητες συλλογής του αποτελούν την εισαγωγή σε έναν νέο κόσμο. Στον κόσμο της κβαντομηχανικής, της γενετικής και της δύναμης της λογικής. Αποτέλεσμα είναι η πολύ καλή γνώση ενός αντικειμένου, να μην επαρκεί. Για το λόγο και είναι απαραίτητο το να μπορείς να προβλέψεις και να είσαι έτοιμος για τα νέα δεδομένα που θα έρθουν.

Hard & Soft Skills

Μια βασική κατηγοριοποίηση των επαγγελματικών δεξιοτήτων είναι η ακόλουθη:

- Γνωστικές και τεχνικές δεξιότητες (τίτλοι σπουδών, πιστοποιητικά, ξένες γλώσσες, σεμινάρια κλπ.)

- Τεχνολογικές και ψηφιακές δεξιότητες (γνώσεις προγραμμάτων και εφαρμογών, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, γλώσσες προγραμματισμού κλπ.)

- Κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες (επικοινωνία, ομαδικότητα, προγραμματισμός, κριτική σκέψη, λήψη αποφάσεων, επίλυση προβλημάτων, διαχείριση χρόνου κλπ.).

Οι δύο πρώτες κατηγορίες χαρακτηρίζονται ως “hard skills” και η τρίτη ως “soft skills” στην παγκόσμια αγορά εργασίας.

Προσφορά και ζήτηση

Το 2010 οι επιχειρήσεις αναζητούσαν κατά κύριο λόγο άτομα με επικοινωνικά προσόντα και βασικές γνώσεις χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή. Σχεδόν μια δεκαετία μετά οι ψηφιακές δεξιότητες έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις, ανάλογα πάντα με τα δεδομένα και την ανταγωνιστικότητα που χαρακτηρίζει την αγορά εργασίας κάθε χώρας. Από την άλλη, τα παραδοσιακά προσόντα συνεχίζουν εν μέρει να έχουν ζήτηση, άλλοτε προσαρμόζονται και άλλοτε αλλάζουν βάσει των νέων συνθηκών.

Σύμφωνα με το Career Guide του kariera.gr η ψηφιακή δεξιότητα αναφέρεται στην ικανότητα έρευνας, εντοπισµού, συγκέντρωσης και αξιολόγησης πληροφοριών κατά τρόπο συστηµατικό, στην αναγνώριση του σχετικού από το µη σχετικό, την ικανότητα χρήσης του παγκόσµιου ιστού, αλλά και στην ικανότητα χρήσης εργαλείων για την παραγωγή, παρουσίαση και κατανόηση περίπλοκων πληροφοριών.

Από την ψηφιακή ταυτότητα και τη χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών στην ανάλυση δεδομένων και στην πολυπολιτισμική επικοινωνία μέσω των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, το φάσμα έχει διευρυνθεί κατά πολύ με αποτέλεσμα οι δυνητικές κατευθύνσεις που μπορεί να ακολουθήσει ένας υποψήφιος να είναι απεριόριστες. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, έχουν αναπτυχθεί και πολυάριθμα προγράμματα σπουδών, σεμινάρια επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης, στα οποία πρωταγωνιστεί η λέξη “digital”.

Ας δούμε κάποια από τα περιζήτητα ψηφιακά “hard skills” για το 2018 βάσει έρευνας για λογαριασμό του LinkedIn, της μεγαλύτερης πλατφόρμας αναζήτησης εργασίας στον πλανήτη:

1. Cloud and Distributed Computing (Platform Engineer, Cloud Architect)
2. Statistical Analysis and Data Mining (Business Analyst, Data Analyst, Statistician)
3. Middleware and Integration Software (IT Manager, Systems Integration Engineer)
4. Web Architecture and Development Framework (Web developer, Full Stack Web Developer)
5. User Interface Design (UX Designer, Web Developer, UI Designer)
6. Software Revision Control Systems (Web Developer, Software Programmer)
7. Data Presentation (Graphic Designer, Data Scientist, Business Consultant)
8. SEO/SEM Marketing (Marketing Specialist, Online Marketing Manager, Advertising Manager)
9. Mobile Development (Mobile Engineer, Mobile Application Developer)
10. Network and Information Security (Information Security Specialist, Cyber Security Specialist).

Αντίστοιχα, σε έρευνα του LinkedIn Learning για το 2019, προκύπτουν τα εξής:

Έλλειψη δεξιοτήτων αλλά… όχι προσόντων

Πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ φανερώνει ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα πασχίζουν για να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας, αποδίδοντας τα αίτια όχι στη μη διαθεσιμότητα τυπικών προσόντων, αλλά στην έλλειψη δεξιοτήτων. Και δεν πρόκειται μόνο για τεχνικές δεξιότητες αλλά και μια σειρά άλλων «οριζόντιου» χαρακτήρα. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται «η διαχείριση της τεχνολογίας και της καινοτομίας, στη βασική χρήση εφαρμογών πληροφορικής, η οργάνωση και διοίκηση έργου, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η εργασία σε ομάδα, η επίλυση προβλημάτων, ακόμα και οι ξένες γλώσσες».

Η έλλειψη δεξιοτήτων δεν έχει να κάνει μόνο με το ανθρώπινο δυναμικό αλλά και με το υπάρχον προσωπικό και το ρόλο του στη λειτουργία της εκάστοτε επιχείρησης. Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, «οι ελλείψεις σε γνώσεις και δεξιότητες δυσχεραίνουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων, τις επιβαρύνουν με επιπλέον κόστος, πλήττουν την ανταγωνιστικότητά τους, καθυστερούν την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών ή προκαλούν ακόμα και δυσκολίες στην εισαγωγή νέων εργασιακών πρακτικών, ιδίως για τις επιχειρήσεις εξωστρέφειας ή τις μεγάλες εταιρείες».

Η Ελλάδα παραμένει πίσω

Εύλογα τίθεται το ερώτημα: Είναι αρκετά εξοικειωμένοι οι υποψήφιοι στην ελληνική αγορά εργασίας με τα νέα ψηφιακά δεδομένα και επαγγέλματα και αν ναι σε τι ποσοστό; Το γεγονός ότι υπάρχουν νέα προγράμματα και θέσεις εργασίας δεν συνεπάγεται ότι θα ακολουθηθούν οι σωστές κατευθύνσεις. Οι επιλογές είναι εκεί έξω αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι τόσες πολλές που κάποιος που αναζητά την παραπάνω επιμόρφωση μπορεί να χαθεί, να απορροφήσει γνώση και εξειδίκευση χωρίς ουσία ή ακόμα και να μην βρει αυτό που αναζητούσε.

Και ας μην ξεχνάμε ότι η ελληνική πραγματικότητα διαφέρει λόγω του ότι η οικονομική κρίση καθυστέρησε την εξέλιξη της τεχνολογίας και τον ερχομό νέων μεθόδων παραγωγής. «Οι τεχνολογικές εξελίξεις απαξιώνουν πολύ γρήγορα τις τεχνικές - επαγγελματικές δεξιότητες των υποψήφιων εργαζομένων. Παράλληλα, σπουδές και πτυχία χωρίς αντίκρισμα στην αγορά εργασίας δεν διευκολύνουν την είσοδο στην απασχόληση και δεν αποτρέπουν τη μετανάστευση και την αναζήτηση εργασίας σε άλλες χώρες», σημειώνει ο ΣΕΒ. Και όλα αυτά όταν μερίδιο της αγοράς εκφράζει ανησυχίες και για τις μη “digital skills”.

Δεν είναι όλα “digital”

Μια νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η πιο απαραίτητη δεξιότητα που πρέπει να έχει κανείς για το 2019 είναι να μπορεί να διαχειριστεί μια σύγκρουση στον χώρο της εργασίας.

Ειδικοί στο Inc.com επισημαίνουν ότι οι επικοινωνιακές δεξιότητες και η διαχείριση συγκρούσεων είναι βασικές και άκρως απαραίτητες ικανότητες για κάθε επαγγελματία, αφού χάρη σε αυτές προκύπτει και η εύρυθμη λειτουργία μιας επιχείρησης.

Ο λόγος στο ότι η λήψη αποφάσεων ενδέχεται σε κάποιες περιπτώσεις να είναι δύσκολη, αφού σχεδόν κάθε απόφαση εμπεριέχει κάποιο δίλημμα, σύγκρουση ή δυσαρέσκεια. Έτσι, η καλή επικοινωνία ανάμεσα στο προσωπικό μιας εταιρίας και η αποφυγή των συγκρούσεων οδηγούν σε υψηλότερη απόδοση των εργαζομένων. 

Φαίνεται, λοιπόν, πως η κλασική κατεύθυνση προς την εξειδίκευση στις τεχνικές και τεχνολογικές δεξιότητες δεν είναι αρκετή για να εξασφαλιστεί, τόσο η επαγγελματική αποκατάσταση, όσο και η ορθή λειτουργία μιας επιχείρησης.

Αντίθετα, οι κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες βρίσκονται στο προσκήνιο και στο τέλος της ημέρας αρκετοί υποστηρίζουν ότι προσδίδουν μεγαλύτερη αποδοτικότητα σε ένα εργασιακό περιβάλλον και κατ’ επέκταση μεγαλύτερο κέρδος σε μια επιχείρηση.

Το γεγονός αυτό έρχεται να ενισχύσει και έρευνα του LinkedIn σε 2.000 business leaders το 2018, οι οποίοι απάντησαν σε ποσοστό 57% ότι πιστεύουν πως τα “soft skills” είναι πιο σημαντικά από τα “hard skills”. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονταν και η Sheryl Sandberg (Γενική Διευθύντρια του Facebook) και ο Eric Schmidt (Εκτελεστικός Πρόεδρος της Google).

Στο ερώτημα ποια είναι τα “soft skills” που θα ήθελαν να δουν στους υπαλλήλους του, έδωσαν έμφαση στα παρακάτω:

1. Leadership: Οι ηγετικές ικανότητες ως απαραίτητο εφόδιο για την επαγγελματική εξέλιξη. Η δημιουργία κλίματος συνεργασίας  και σωστή κατεύθυνση για την επίτευξη του στόχου.
2. Communication: Η ικανότητα να μεταφέρουμε με αποτελεσματικότητα τις σκέψεις, προφορικές ή γραπτές, καθώς και η  ικανότητα να ακούμε και να κατανοούμε τα λεγόμενα των άλλων, αλλά και να εμπνέουμε εμπιστοσύνη στους άλλους.  
3. Collaboration: Οι δεξιότητες συνεργασίας και ομαδικότητας κρίνονται απαραίτητες σε κάθε χώρο εργασίας και περιλαμβάνουν το την αποτελεσματική εργασία με τα υπόλοιπα άτομα της ομάδας, σε πνεύμα συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης, με το βλέμμα πάντα στον κοινό στόχο.
4. Time Management: Η σωστή διαχείριση χρόνου συμπεριλαμβάνεται στα πιο περιζήτητα soft skills γιατί διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον ορισμό προτεραιοτήτων, στην αύξηση παραγωγικότητας και αποδοτικότητας και άρα στην επίτευξη στόχων.

Παράλληλα, το World Economic Forum προβάλλει ως τις “top” δεξιότητες για το 2020, τις εξής:

Που γέρνει η ζυγαριά;

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι νέοι εργαζόμενοι εύλογα αναρωτιούνται: ποιο είναι τελικά αυτό το μείγμα των προσόντων και δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν για να κατακτήσουν τη δουλειά που επιθυμούν. Η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση, αφού και οι δυο παραπάνω κατηγορίες κρίνονται απαραίτητες αλλά κάθε περίπτωση διαφέρει. Για το λόγο αυτό και θα πρέπει οι μελλοντικοί εργαζόμενοι να εκτίθενται από μικρή ηλικία σε προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων, ενώ ως ενήλικες δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνούν ότι τα δεδομένα αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς και αν δεν τα ακολουθήσουν, θα μείνουν πίσω.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr