Να σημειωθεί ότι στην παρέμβασή του στην ίδια ημερίδα ο κ. Γιάννης Υφαντόπουλος, Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Κοινωνικής Πολιτικής και Διοίκησης στο ΕΚΠΑ παρουσίασε ενδιαφέροντα στοιχεία πρόσφατης μελέτης σχετικά με την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών στις περιόδους πριν και μετά την κρίση. Ο κ. Υφαντόπουλος αναφέρθηκε στις πολιτικές για το φάρμακο, οι οποίες αγνόησαν την μακροχρόνια βιωσιμότητα του συστήματος υγείας και έχουν οδηγήσει την φαρμακοβιομηχανία σε επιχειρηματικό αδιέξοδο  και ταυτόχρονα τους ασθενείς σε φτωχοποίηση.

Το σύστημα των υποχρεωτικών επιστροφών

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2012 εφαρμόζονται ετήσιοι κλειστοί προϋπολογισμοί για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Το μέτρο, μάλιστα, επεκτάθηκε το 2016 και στη φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων. Αυτό σημαίνει:

o Το κράτος ορίζει ένα ανώτατο ποσό φαρμακευτικής δαπάνης για κάθε έτος.

o Οι φαρμακευτικές εταιρείες διαθέτουν κανονικά φάρμακα για την περίθαλψη των ασφαλισμένων μέσω των ιδιωτικών φαρμακείων και των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ και στα νοσοκομεία. Στο τέλος του έτους, η υπέρβαση, δηλαδή η διαφορά μεταξύ της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε και του ορίου του προϋπολογισμού επιστρέφεται από τις φαρμακευτικές εταιρείες στο Κράτος. Το ποσό αυτό αποτελεί το clawback. Την ίδια ώρα  clawback επιμερίζεται στις εταιρείες ανάλογα με τα μερίδια αγοράς κάθε φαρμάκου, ανεξάρτητα από το αν το φάρμακο συμβάλει ή όχι στην αύξηση της δαπάνης και στη δημιουργία υπερβάσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της βιομηχανίας το 2012, πρώτο έτος της εφαρμογής του, το clawback στην εξωνοσοκομειακή αγορά ανήλθε σε 78 εκατ. €, ενώ το 2019 αναμένεται να φθάσει τα 810 εκατ. €.  Αντίστοιχα, το clawback και το rebate στα νοσοκομεία το 2016 ήταν 250 εκατ.€ ενώ το 2019 αναμένεται να ξεπεράσει τα 450 εκατ. €. Σύμφωνα, δε, με τη βιομηχανία η κατάσταση αυτή δεν είναι βιώσιμη.

Ανεξέλεγκτη αύξηση

Μιλώντας, μάλιστα, στην ημερίδα ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, τόνισε ότι, το σύστημα είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης, ενώ ανέφερε ότι: «Ο μηχανισμός αυτόματων επιστροφών (clawback) αυξάνει χρόνο με το χρόνο ανεξέλεγκτα, δοκιμάζοντας τα όρια αντοχής των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Ενδεικτικά, για το 2019 θα αγγίξει το ποσό των 1,2 δισ. ευρώ, ενώ το rebate είναι επιπλέον και θα ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ. Παράγοντες για τη διόγκωση της φαρμακευτικής δαπάνης είναι η είσοδος νέων θεραπειών, η αύξηση του αριθμού των δικαιούχων, καθώς και τα κόστη που προκύπτουν στην αλυσίδα φαρμάκου».

Οι αιτίες

Σημειώνεται ότι υπερβάσεις του ορίου της δαπάνης και τα αυξανόμενα clawback οφείλονται στα πολύ χαμηλά / ανεπαρκή όρια του κλειστού προϋπολογισμού για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη (1,945 δις. €/ έτος για την περίοδο 2017-2022) και τη φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων (570 εκατ.€ για το 2019), στο συνεχώς αυξανόμενο κόστος για την κάλυψη των ανασφαλίστων και στο αυξανόμενο κόστος των νέων ακριβών φαρμάκων που διατίθενται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία.

«Οι ελληνικές εταιρείες είναι σαν να έχουν κρατικοποιηθεί, αφού χρωστούν στον ΕΟΠΥΥ ποσά που δεν μπορούν να πληρωθούν» υπογράμμισε στην ίδια εκδήλωση ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), κ. Θεόδωρος Τρύφων, λέγοντας ότι οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες σήμερα αντιμετωπίζουν συνολικές επιβαρύνσεις που φθάνουν στο 70% του τζίρου τους λόγω του συνδυασμού της υψηλής φορολόγησης και του τεράστιου clawback. Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι: «Πρέπει να προχωρήσει «fast track» η αξιολόγηση και διαπραγμάτευση της φαρμακευτικής καινοτομίας. «Fast track» πρέπει να εφαρμοστεί και στην πολιτική γενοσήμων, με κίνητρα στους φαρμακοποιούς. Τρίτον, θα πρέπει να διευρυνθεί η αρνητική λίστα εντός διμήνου, με εθελοντικές αποχωρήσεις φαρμάκων από τον κατάλογο των αποζημιούμενων. Τέταρτον, χρειάζεται εισαγωγή υποχρεωτικών κανόνων συνταγογράφησης και «κόφτες».

Δομικές αδυναμίες

Ο Πρόεδρος του Pharma Innovation Forum (PiF) και Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Φόρουμ Ελληνοαμερικάνικου Εμπορικού Επιμελητηρίου, κ. Μάκης Παπαταξιάρχης δήλωσε ότι το clawback είναι η απόδειξη ότι τα μνημόνια είναι εδώ και μάλιστα στην πιο χυδαία τους εκδοχή. Επίσης κατά την ομιλία του ανέφερε ότι: «Εκτός της απευθείας βλάβης και μόνιμης κρίσης που προκαλεί, εξυπηρετεί την ύπαρξη και λειτουργία ενός οριζόντιου συστήματος στην ελληνική υγεία και περίθαλψη που επιβραβεύει την ανεπάρκεια προϋπολογισμών, την αδυναμία δομικών μεταρρυθμίσεων, την ατολμία κάθετων πολιτικών ρήξεων και το χρόνιο παθολογικό χαρακτήρα επιβλαβών συμβιβασμών. Στην κατεύθυνση αυτή είναι επιτακτικό να δρομολογηθεί με άμεση προτεραιότητα η επίλυση μιας σειράς κρίσιμων προκλήσεων που δυσχεραίνουν τη βιωσιμότητα του χώρου του φαρμάκου, με κυριότερο την επιβολή ιδιαιτέρα υψηλών και ολοένα και αυξανόμενων ποσών clawback, μέσω της ανεπαρκούς χρηματοδότησης του φαρμακευτικού προϋπολογισμού. Η βασική μας πρόταση στηρίζεται στην αρχή της συνυπευθυνότητας στη διαμόρφωση του clawback και προτείνεται η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Πολιτείας και Βιομηχανίας που θα θέτει ρεαλιστικούς στόχους μείωσης του clawback τα επόμενα 3 χρόνια κατά 50% με αμοιβαίες υποχρεώσεις και των δύο μερών».

Ξεχωριστά τα εμβόλια

Την απουσία στρατηγικής από όλες τις κυβερνήσεις επισήμανε ο πρόεδρος του Συλλόγου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών & Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ), Δημήτρης Γιαννακόπουλος. «Το γεγονός ότι είμαστε επτά χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή του clawback ως έκτακτου μέτρου, τα μνημονιακά προγράμματα έχουν τελειώσει επισήμως από τον περσινό Αύγουστο και η σημερινή ημερίδα έχει θέμα "clawback και φαρμακευτική δαπάνη", δείχνει ότι τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά. Η κατάσταση έχει κουράσει: την ίδια ακριβώς συζήτηση κάνουμε τα τελευταία χρόνια, καταθέτουμε ως φαρμακοβιομηχανία συνεχώς προτάσεις που μπορούν να μας βγάλουν από το αδιέξοδο της φαρμακευτικής πολιτικής που εφαρμόζεται, όμως δεν γίνεται τίποτα. Τι δείχνει αυτό; Ότι όλες οι κυβερνήσεις, και οι προηγούμενες και η σημερινή, έχουν αποδεχτεί μια λανθασμένη πολιτική ως "κανονικότητα"» τόνισε.

Ο κ. Γιαννακόπουλος επέμεινε στην ανάγκη διόρθωσης της φαρμακευτικής δαπάνης, με ενίσχυση από την Κοινωνική Πρόνοια για την κάλυψη των ανασφάλιστων και θέσπιση ξεχωριστού κονδυλίου για τα εμβόλια.

Την ημερίδα έκλεισαν η Γενική Διευθύντρια της ΠΕΦ, Φαίη Κοσμοπούλου και ο εντεταλμένος σύμβουλος της ΠΕΦ, Βασίλης Πενταφράγκας, με τα συμπεράσματα τα οποία θα αποσταλούν στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας και τους φορείς.

Αυτά συνοψίζονται στα εξής:

1. Ένταξη των εμβολίων στο σωστό λογαριασμό δαπανών του ΟΟΣΑ, πρόληψη – ανοσοποίηση.
2. Διασφάλιση των απαραίτητων κονδυλίων για την κάλυψη ευάλωτων ομάδων από την Πρόνοια και ευρωπαϊκά κονδύλια.
3. Αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά το προβλεπόμενο ποσοστό του ΑΕΠ.
4. Εξαίρεση των γενοσήμων και των παλαιότερων οικονομικών φαρμάκων από το clawback.

Γιώργος Αλεξάκης

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr