Στο επίκεντρο της ανάλυσης βρέθηκαν οι συνολικές συναισθηματικές αντιδράσεις ερωτηθέντων μέσω μικροεκφράσεων προσώπου μέσω των οποίων καταγράφουμε μια σειρά συναισθημάτων τις οποίες ομαδοποιούμε, κατηγοριοποιούμε σε θετικά, ουδέτερα και αρνητικά και εν συνέχεια σταθμίζονται και υπολογίζεται μια συνολική βαθμολογία, η οποία μας χρησιμέυει ως ποσοτικό-ποιοτικός δείκτης της συνολικής συναισθηματικής αντίδρασης. Ο συνολικός δείκτης σημαίνει την κάτα μέσον όρο συναισθηματική αντίδραση των ερωτηθέντων του δείγματος μας (περισσότερα στο αρχικό μας άρθρο).

Το γράφημα παρακάτω απεικονίζει τις συναισθηματικές αντιδράσεις που πέτυχαν τα κόμματα με τις αφίσες τους. Αυτές οι βαθμολογίες αντικατοπτρίζουν την ένταση και την κατεύθυνση των συναισθηματικών αντιδράσεων που προκλήθηκαν στους ψηφοφόρους. Όσο υψηλότερη η βαθμολογία, τόσο πιο έντονη και θετική η συναισθηματική απήχηση.

Και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: Δύο κόμματα ξεχωρίζουν από το πλήθος, με τον Σύριζα και το ΠΑΣΟΚ να επιτυγχάνουν τις υψηλότερες συναισθηματικές βαθμολογίες με 16,0 και 15 αντίστοιχα. Ακολουθεί η Ελληνική Λύση με 13,5 πόντους και η Νέα Δημοκρατία με 12,1 πόντους.

Αλλά πώς επιτυγχάνεται αυτή η συναισθηματική απήχηση; Μια ματιά στις διαφορετικές στρατηγικές επικοινωνίας των κομμάτων είναι αποκαλυπτική.

Η Ελληνική Λύση, για παράδειγμα, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε παραδοσιακές αξίες και πατριωτικά συναισθήματα. Με σλόγκαν όπως "Ελληνική Λύση" και εικόνες που παραπέμπουν στην εθνική ταυτότητα, το κόμμα προσπαθεί να δημιουργήσει μια συναισθηματική σύνδεση με ψηφοφόρους που νοσταλγούν μια "αυθεντική" Ελλάδα.

Το ΠΑΣΟΚ, από την άλλη πλευρά, επενδύει στην προσωποποίηση, προβάλλοντας έντονα τον αρχηγό του κόμματος, τον Νίκο Ανδρουλάκη. Με φωτογραφίες που τον δείχνουν άλλοτε μοντέρνο και άλλοτε παραδοσιακό, το κόμμα προσπαθεί να τον παρουσιάσει ως ηγέτη για όλους τους Έλληνες - μια συναισθηματικά ελκυστική φιγούρα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, με τη σειρά του, επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα θέματα πολιτικής, όπως η υγεία, η εργασία και η στέγαση. Με σλόγκαν όπως "Για την υπεράσπιση της δημόσιας υγείας", το κόμμα προσπαθεί να συνδεθεί συναισθηματικά με τους ψηφοφόρους μέσω των καθημερινών τους αγώνων και ανησυχιών.

Αυτές οι διαφορετικές στρατηγικές αντικατοπτρίζονται και στα συναισθηματικά προφίλ που παράγουν οι αφίσες. Η Ελληνική Λύση, για παράδειγμα, σημειώνει υψηλά επίπεδα "Θετικής Έντασης", αλλά και "Ουδετερότητας", ίσως αντανακλώντας μια νοσταλγική αλλά και κάπως απόμακρη εικόνα. Το ΠΑΣΟΚ, από την άλλη, ξεχωρίζει στην "Ευτυχία", με το χαμόγελο του Ανδρουλάκη να δημιουργεί θετικά συναισθήματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει μια πιο σύνθετη εικόνα, με υψηλά επίπεδα "Θετικής Έντασης" αλλά και "Άλλων" συναισθημάτων, ενδεχομένως αντανακλώντας τη θεματική πολυπλοκότητα.

Αν κοιτάξουμε και αναλύσουμε τις αφίσσες και τους απεικονιζόμενους, μπορούμε να διαπιστώσουμε διαφορές και ενδεχόμενες αιτίες αυτής της διαφοροποίησης συναισθηματικών αντιδράσεων σε αυτές. Στην συναισθηματική υποσυνείδητη επικοινωνια όλα παίζουν ρόλο και ο θεατής όλα τα αντιλαμβάνεται: κάθε λεπτομέρια όπως μη-αυθεντικό γέλιο και εκφράσεις, την θλίψη στην έκφραση κάποιου άλλα και την αποφυγή οπτικής επαφής, την εκφραζόμενη αυτοπεποίηθηση και άλλα πολλά.

Από το παραπάνω γράφημα προκύπτει π.χ. ότι εστίαση σε κείμενο, όπως του ΚΚΕ, δεν διεγείρουν συναισθηματικά όσο αφίσσες που εργαλειοποιούν πρόσωπα και καταστάσεις. Επίσης φαίνεται ότι η αποφυγή οπτικής επαφής όπως στην περίπτωση της αφίσσας της ΝΔ δεν δουλεύει τόσο καλά όσο στην περίπτωση του πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ ή της πρόεδρου της Φωνής Λογικής που καιτούν κάταματα τον θεατή. Ειδικά στην περίπτωση του κ.Κασσελάκη, που αξιοποιει το μεγάλο ατού του, που είναι το σχεδόν αψεγάδιαστο χαμόγελο του, διαφαίνεται η δύναμική της συναισθηματικής  εργαλειοποίησης ενός χαμόγελου.

Φυσικά, αυτές είναι μόνο αρχικές παρατηρήσεις βάσει μιας διερευνητικής μελέτης. προέρχονται κυρίως από την Αθήνα/ Αττική. Για πιο σταθερά συμπεράσματα θα χρειαζόμασταν μια πιο εκτεταμένη και αντιπροσωπευτική μελέτη. Επίσης, η συναισθηματική απήχηση αφισσών εντάσσονται στο πλαίσιο μιας συνολικότερης επικοινωνιακής στρατηγικής που περιλαμβάνει όχι μόνο αφίσσες άλλα όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως εφημερίδες, τηλεώραση και social media. Eίναι μόνο ένας παράγοντας μεταξύ πολλών που επηρεάζουν την τελική ψήφο.

Παρ' όλα αυτά, τα ευρήματα δίνουν μια συναρπαστική πρώτη ματιά στη συναισθηματική δυναμική των σύγχρονων εκλογικών εκστρατειών. Δείχνουν ότι διαφορετικές στρατηγικές - από τον πατριωτισμό και την προσωποποίηση έως τα θέματα πολιτικής - μπορούν να δημιουργήσουν ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με τους ψηφοφόρους. Και υποδηλώνουν ότι στην πολιτική του σήμερα, το συναίσθημα μετράει όσο ποτέ άλλοτε.

Αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: στην εποχή της πολιτικής της εικόνας και του συναισθήματος, και ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου δεν υπάρχει χρόνος στην επικοινωνία των εκάστοτε πολιτικών προγραμμάτων – εφόσον υπάρχουν- η ανάλυση της συναισθηματικής απήχησης θα λάβει όλο και πιο μεγάλη σημασία. Οι πολιτικές δυνάμεις που κατανοούν και αξιοποιούν τη δύναμη του συναισθήματος θα έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα και προβάδισμα στην κάλπη. Όσοι την αγνοούν, μπορεί να το κάνουν με δικό τους ρίσκο.

Η μελέτη αυτή είναι μόνο μια αρχή. Ανοίγει νέους ορίζοντες για την κατανόηση του συναισθηματικού αντίκτυπου των προεκλογικών εκστρατειών, και θέτει τα θεμέλια για μια πιο συστηματική και επιστημονική προσέγγιση σε αυτό το ζωτικό θέμα. Με περαιτέρω έρευνα και ανάλυση, μπορούμε να αποκτήσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς τα συναισθήματα διαμορφώνουν τη σύγχρονη πολιτική και πολιτική επικαιρότητα - και ίσως, τελικά, να κάνουμε και την ίδια την πολιτική λίγο πιο έξυπνη στο συναίσθημα.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr