Το σχέδιο νόμου προβλέπει μια σημαντική, δομική αλλαγή στο σύστημα οργάνωσης και λειτουργίας των ΟΤΑ, που είναι η κατάργηση των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), τα οποία ενσωματώνονται στον πυρήνα λειτουργίας των δήμων. Το πάσης φύσεως προσωπικό δε, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού ορισμένου χρόνου, μεταφέρεται πλέον στον δήμο. Ίδια λογική θα ισχύσει και για τη διαχείριση των σχολικών μονάδων, που σήμερα γίνεται από τις σχολικές επιτροπές, οι οποίες θα περάσουν στους δήμους. Τα χρήματα που θέλει ένα σχολείο για θέρμανση ή για βελτίωση του σχολικού κτιρίου θα τα διαχειρίζεται ο δήμος κεντρικά και όχι η σχολική επιτροπή.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μια σημαντική καινοτομία, τη συνεδρίαση ελέγχου πεπραγμένων δημοτικής και περιφερειακής αρχής, η οποία προσομοιάζει στο μοντέλο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, ενισχύοντας τον δημόσιο έλεγχο των πεπραγμένων των αυτοδιοικητικών αρχών. Παράλληλα καθιερώνονται δείκτες ποιότητας και παρακολούθησης των επιδόσεων των ΟΤΑ, με ανοιχτά διαθέσιμα δεδομένα σε όλους τους πολίτες και επιβράβευση των αποδοτικότερων. Στόχος είναι η δημόσια απεικόνιση κρίσιμων δεδομένων των δήμων και των περιφερειών, βασισμένων σε διεθνή πρότυπα. Με τον τρόπο αυτό, ο πολίτης θα μπορεί να βλέπει, σε ένα κεντρικό σημείο, κρίσιμα δεδομένα για τη λειτουργία των ΟΤΑ και να συγκρίνει τις επιδόσεις τους.

Με το σχέδιο νόμου τροποποιούνται ή καταργούνται ρυθμίσεις που αφορούσαν στη μεταβατική αυτοδιοικητική περίοδο 2019-2023, κατά την οποία οι αυτοδιοικητικές αρχές εξελέγησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής και ήταν αναγκαίο να επιτευχθούν συμπράξεις μεταξύ παρατάξεων για να καταστεί δυνατή η κυβερνησιμότητά τους. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με τις τιθέμενες διατάξεις προσαρμόζεται το σύστημα διακυβέρνησης των ΟΤΑ στις αλλαγές που επέφερε ο ν. 4804/2021, με τον οποίο επανήλθε το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα στις αυτοδιοικητικές εκλογές και επιδιώκεται και η ενίσχυση της δημόσιας λογοδοσίας των δημοτικών και περιφερειακών αρχών.

Κατάργηση των ΝΠΔΔ των δήμων

Σε σχέση με τις διατάξεις με τις οποίες ενσωματώνονται οι αρμοδιότητες και το προσωπικό των καταργούμενων ΝΠΔΔ, κοινωφελών επιχειρήσεων και σχολικών επιτροπών στον πυρήνα των δήμων, στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου υπογραμμίζεται ότι η βελτίωση του μοντέλου οργάνωσης των δήμων, μέσω της κατάργησης των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών, καθώς και των κοινωφελών επιχειρήσεων και σχολικών επιτροπών, επέρχεται προκειμένου να εξασφαλισθούν οικονομίες κλίμακας, καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και συνεκτικότερη οικονομική και διοικητική διαχείριση.

Σήμερα με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, υπάρχουν 488 ΝΠΔΔ και κοινωφελείς επιχειρήσεις δήμων και 631 σχολικές επιτροπές. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα οικονομικά δεδομένα, από τα 488 νομικά πρόσωπα τα 133 (ποσοστό 27% επί του συνόλου) έχουν μέσο ετήσιο προϋπολογισμό την τελευταία πενταετία μικρότερο των 500.000 ευρώ, δηλαδή, μικρότερο από 41.600 ευρώ σε μηνιαία βάση. Ισάριθμα είναι τα νομικά πρόσωπα με μέσο όρο ετήσιου προϋπολογισμού μεγαλύτερο από 2.000.000 ευρώ, δηλαδή, περίπου 167.000 ευρώ σε μηνιαία βάση.

Το συνολικό τους μέγεθος (με όρους προϋπολογισμού) ανέρχεται περίπου στα 870.000.000 ευρώ και αντιστοιχεί περίπου στο 6% του συνολικού μεγέθους των 271 δήμων που τα έχουν συστήσει (14,1 δισ. ευρώ). Για τους 75 εξ αυτών, η αναλογία είναι μικρότερη του 3%, ενώ για 44 δήμους η αναλογία είναι μεγαλύτερη του 10%. Επιπλέον, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία προσωπικού, σήμερα υπηρετούν σε αυτά τα νομικά πρόσωπα 16.978 υπάλληλοι (μόνιμοι, ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, με συμβάσεις μίσθωσης έργου, βάσει δικαστικών αποφάσεων κλπ). Από τους συγκεκριμένους, 7.860, ήτοι ποσοστό 46% επί του συνόλου, είναι τακτικό προσωπικό. Τα 127 ΝΠΔΔ έχουν έως 5 μόνιμους εργαζόμενους, τα 81 έχουν μεταξύ 6 και 10 ατόμων, ενώ μόλις σε 7 νομικά πρόσωπα υπηρετούν πάνω από 100 εργαζόμενοι. Αν αφαιρεθούν τα 7 μεγαλύτερα σε προσωπικό νομικά πρόσωπα, στα υπόλοιπα 481 υπηρετούν κατά μέσο όρο 12 εργαζόμενοι. «Αυτός ο αριθμός προσωπικού δεν κρίνεται επαρκής για να υποστηρίξει τις εξόχως σημαντικές αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί σε αυτές τις οντότητες, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο δήμος να υποχρεώνεται, συχνά, να διαθέτει προσωπικό σε αυτά, προκειμένου να διασφαλιστεί η άσκηση των αρμοδιοτήτων τους», σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Εσωτερικών.

Επισημαίνεται εξάλλου, αναφορικά με την οργάνωσή τους, ότι κάθε ένα από τα 488 νομικά πρόσωπα οφείλει να διαθέτει αφενός οικονομική υπηρεσία επαρκώς στελεχωμένη και εφοδιασμένη με τους απαραίτητους πόρους -κυρίως σε επίπεδο πληροφοριακών συστημάτων και γνώσης- προκειμένου να είναι εφικτή η ορθή εφαρμογή των κανόνων χρηστής οικονομικής διαχείρισης και λειτουργίας που προβλέπονται στις ισχύουσες δημοσιονομικές διατάξεις και στην κείμενη νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων, και αφετέρου ειδική οργανική μονάδα για τη διαχείριση του προσωπικού τους. Επιπλέον, οφείλουν να εφαρμόζουν το σύνολο των διατάξεων του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων ΝΠΔΔ, σχετικά με την επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων.

Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται επίσης δημόσιοι δείκτες ποιότητας και απόδοσης των ΟΤΑ και βραβεία για τις βέλτιστες επιδόσεις αυτών, με σκοπό τη χάραξη, την παρακολούθηση και την υλοποίηση αποτελεσματικών και στοχευμένων πολιτικών της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η θέσπιση δεικτών ποιότητας και απόδοσης των ΟΤΑ, αποφασίστηκε προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημόσια απεικόνιση κρίσιμων δεδομένων των δήμων και των περιφερειών, βασισμένων σε διεθνή πρότυπα. Με τον τρόπο αυτό, ο πολίτης θα μπορεί να ελέγχει κρίσιμα δεδομένα για τη λειτουργία των ΟΤΑ και να συγκρίνει τις επιδόσεις τους, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου.

Λιακούλη: Μόνη αποδεκτή λύση, η απόσυρση

«Θεσμικό και πολιτικό ατόπημα ύψιστης επικινδυνότητας, που ασεβεί στον πιο ιερό χρόνο της τοπικής δημοκρατίας, την προεκλογική περίοδο», χαρακτήρισε το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την «αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης των Ο.Τ.Α. και την κατάργηση Νομικών Προσώπων», η Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής και Υπεύθυνη ΚΤΕ Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Βουλευτής Λάρισας Ευαγγελία Λιακούλη, ως Ειδική Αγορήτρια κατά την πρώτη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής.

«Αυτό δεν είναι “αναμόρφωση”, όπως επικοινωνιακά διαφημίζετε στον τίτλο του Νομοσχεδίου, αυτό είναι παραμόρφωση», καυτηρίασε η Λαρισαία Βουλευτής και επανέλαβε το αίτημα απόσυρσης, που το ΠΑΣΟΚ είχε διατυπώσει μετ’ επιτάσεως ήδη πριν μία εβδομάδα, προτού κατατεθεί το Νομοσχέδιο.

Αναπτύσσοντας αναλυτικά την επιχειρηματολογία της σε διαδοχικές παραμέτρους τεκμηρίωσης, καταλόγισε «μικροκομματική σκοπιμότητα στην Κυβέρνηση», κάνοντας λόγο για «”πυροτέχνημα” αποπροσανατολισμού του προεκλογικού διαλόγου, παλαιοκομματικό “δωράκι” σε γαλάζιους υποψήφιους να μοιράζουν αφειδώς υποσχέσεις σωτηρίας δημοτικών δομών από την κατάργηση, ή το αντίστροφο, αναλόγως του ακροατηρίου».

Η Ε. Λιακούλη υπογράμμισε πως «για εμάς, για το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, την Παράταξη που γέννησε τη σημερινή Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα από ιστορικές τολμηρές μεταρρυθμίσεις, τα πράγματα είναι απλά και ξεκάθαρα. Στεκόμαστε απέναντι και σας ζητάμε να αποσυρθούν:

- Η οριζόντια, υποχρεωτική, αυτοδίκαιη κατάργηση των περίπου 1.200 Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) των Δήμων, Δημοτικών Κοινωφελών Επιχειρήσεων, Σχολικών Επιτροπών.

- Το πλήθος επικίνδυνων ρυθμίσεων που “παίζουν στα ζάρια” την ομαλή άσκηση αρμοδιοτήτων και την εξυπηρέτηση αναρίθμητων συμπολιτών μας.

- Το ντροπιαστικό “εργοστάσιο παραγωγής ρουσφετιών” που στήνετε, δίνοντας εξουσία στους εαυτούς σας να κρατάτε στη ζωή, ή όχι, όποιο Νομικό Πρόσωπο βολεύει τη Ν.Δ.

- Η λήψη καθοριστικών για το μέλλον μακροπρόθεσμων αποφάσεων πολιτικής βαρύτητας από Δημοτικές Αρχές που ενδεχομένως θα έχουν ηττηθεί στις εκλογές.

- Οι αυταρχικές ρυθμίσεις που συρρικνώνουν τον δημοκρατικό διάλογο, την πολυφωνία, τη συμμετοχική λειτουργία και λήψη αποφάσεων, με τις ανατροπές στα όργανα διακυβέρνησης των Ο.Τ.Α.

- Οι «δια περιφοράς» συνεδριάσεις.

- Οι τζάμπα Αντιδήμαρχοι δύο ταχυτήτων.

- Ο περιορισμός δικαιωμάτων των παρατάξεων.

- Ο εμπαιγμός με το ψευδές κυβερνητικό ενδιαφέρον περί δήθεν λογοδοσίας, τη στιγμή που ταυτόχρονα, σε δύο άρθρα, περιορίζετε ακόμα περισσότερο, έως καταργείτε, το δικαίωμα των επικεφαλής παρατάξεων να θέτουν προ ημερησίας θέματα.

- Η επικοινωνιακή κοροϊδία της Κυβέρνησης, περί δήθεν εισαγωγής δεικτών επιδόσεων, τη στιγμή που εισάγετε μόνο ένα γενικόλογο ευχολόγιο, όπου παραπέμπετε τα πάντα αόριστα σε υπουργικές αποφάσεις, σαν να ζητάτε από εμάς τους Βουλευτές να βάλουμε υπογραφή σε λευκή σελίδα.

- Οι ρυθμίσεις που παγιώνουν τα Δημοτικά Συμβούλια σε διακοσμητικό ρόλο “μαριονέτας”.

- Οι δημοσιονομικές διατάξεις, που μονιμοποιούν, ως δεδομένη κανονικότητα την οικονομική μιζέρια των Δήμων, τα αναποτελεσματικά “μπαλώματα” της αυτοδιοικητικής ανέχειας.

- Κάθε αοριστολογία που αφήνει περιθώριο να επιβαρυνθούν οι Κ.Α.Π. των Ο.Τ.Α».

«Χθες βράδυ, πάλι η θεσσαλική γη βίωσε μια νύχτα τρόμου. Ο Τόπος μας, είναι ακόμα “ναυαγισμένος” στη λάσπη, εγκλωβισμένος σε μια απερίγραπτη τραγωδία. Οι συντοπίτες μου τρέμουν από το φόβο μπροστά στον επικείμενο χειμώνα. Αυτή τη στιγμή της καταστροφής και της απόγνωσης, λοιπόν, η Κυβέρνηση, με αυτό το Νομοσχέδιο, μας καλεί να συμφωνήσουμε ότι πάνω στην κορύφωση του χειμώνα, την Πρωτοχρονιά, πρέπει να αλλάξει χέρια η αρμοδιότητα καθαριότητας του οδικού δικτύου, των παράπλευρων οδών και των πρανών, μια αρμοδιότητα άμεσα συσχετιζόμενη με πλημμυρικά φαινόμενα σε περίπτωση πλημμελούς άσκησης, ώστε όπου σήμερα ανήκει στις Περιφέρειες, να περάσει στους Δήμους. Οι Δήμοι σας τεκμηρίωσαν τις επιφυλάξεις τους, αλλά εσείς επιμένετε, “ντε και σώνει”, με το ζόρι, να αλλάξει η αρμοδιότητα στο πιο επικίνδυνο χρονικό σημείο, μες στο χειμώνα και μάλιστα ακριβώς τη στιγμή που θα αλλάζει η “σκυτάλη” των παλιών και των νέων Δημοτικών Αρχών. Βρίσκεστε “εκτός τόπου και χρόνου”», επισήμανε η Ε. Λιακούλη.

Η Γραμματέας της Κ.Ο. ανέδειξε εκτενώς την αγωνία που γεννά ο αιφνίδιος “θάνατος” εκατοντάδων Νομικών Προσώπων των ΟΤΑ, με ενδεικτικά παραδείγματα -και από τη Λάρισα και πανελλαδικά- για «Φορείς με κοινωνικό έργο, που αγκαλιάζουν τις τοπικές κοινωνίες σε κάθε κρίση», κρούοντας τον “κώδωνα του κινδύνου” για «πολύπλευρες καθυστερήσεις και παράπλευρες επιπτώσεις στη λειτουργία των Δήμων, με τελικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα της κοινωνίας». «Επιτέλους, αν η Κυβέρνηση δεν μπορεί να λύνει τα προβλήματα του Ελληνικού Λαού, τουλάχιστον ας μην προσθέτει νέα. Αν δεν θέλει να στηρίξει την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τουλάχιστον ας μην βάζει “τρικλοποδιές” στη λειτουργία της», τόνισε με έμφαση.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr