Σύμφωνα με πολλούς παράγοντες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, Έλληνες και ξένους, η χώρα μας έχει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα για φιλοξενία διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών:

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ (Δεκέμβριος 2014) «Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών στην Ελλάδα: Επιδράσεις στην οικονομία» η προσέλκυση ξένων παραγωγών συνδέεται με ευρύτερες θετικές επιδράσεις στην οικονομία και αναβάθμιση της εικόνας μιας χώρας στο εξωτερικό. 

Από την Ελλάδα λείπει ένα ανταγωνιστικό φορολογικό πλαίσιο. Εξ αυτής της έλλειψης, πολλές μεγάλες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές που ενδιαφέρθηκαν να αναπτυχθούν στην Ελλάδα, εντέλει πήγαν σε άλλες χώρες που προσέφεραν ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και ευνοϊκές συνθήκες παραγωγής.

Θετικές επιδράσεις - οικονομικά οφέλη από ξένες παραγωγές

Χωρίς να υπολογίζονται οι καταλυτικές επιδράσεις σε όρους προσέλκυσης τουριστών από το εξωτερικό, για δαπάνη ύψους 25 εκατ. € μιας μεγάλης ξένης παραγωγής στην Ελλάδα (τα στοιχεία είναι από τη μελέτη του ΙΟΒΕ και αφορούν την παραγωγή Mamma Mia) εκτιμάται ότι το ΑΕΠ της χώρας μπορεί να αυξηθεί έως και κατά 39 εκατ. € ως αποτέλεσμα έμμεσων, άμεσων ή προκαλούμενων επιδράσεων. Η συνολική αύξηση στα έσοδα του κράτους από φόρους και εισφορές ανέρχεται σε €8 εκατομμύρια ευρώ. Σε όρους απασχόλησης, μία και μόνο μεγάλη ξένη παραγωγή μπορεί να συντηρήσει κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων πάνω από 755 θέσεις εργασίας (οι περισσότερες βέβαια μικρής διάρκειας).

Άλλη σοβαρότατη θετική συνέπεια είναι η έμμεση τουριστική διαφήμιση που επιτυγχάνεται με την προβολή της ταινίας στο εξωτερικό: Οι τουριστικές αφίξεις στον τόπο γυρισμάτων (παραδείγματα Κεφαλλονιάς, Σκοπέλου κλπ) αμέσως μετά την προβολή των ταινιών στο εξωτερικό σημείωσαν άνοδο από 12,5 έως 14%, ενώ ο τουρισμός επεκτείνεται σε βάθος χρόνου (π.χ. Απέραντο γαλάζιο, στην Αμοργό) 

Γιατί δεν γίνονται ξένες παραγωγές στη χώρα μας;  

Για την υστέρηση της χώρας μας στην υποδοχή ξένων παραγωγών εντοπίζονται τα  παρακάτω εμπόδια:

Τα φορολογικά κίνητρα είναι πολύ σημαντικά διότι η προσέλκυση ξένων παραγωγών συνδέονται με τη θέσπιση αντισταθμιστικών οφελών υπό τη μορφή οικονομικών κινήτρων.

Αυτά τα εμπόδια σχετίζονται κυρίως με τη δυσκολία πρόσβασης σε ειδικού ενδιαφέροντος περιοχές.

Ποιο είναι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο 

Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (Άρθρο 73 ΤΟΥ N. 3842/2010, K.Y.A. ΠΟΛ 1132/2011) δίνει τη δυνατότητα  σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που υπάγεται σε φορολογική υποχρέωση στην Ελλάδα και επενδύει στην παραγωγή κινηματογραφικού έργου μεγάλου μήκους να απαλλάσσεται από φόρο 20% του ποσού που επένδυσε. Το συγκεκριμένο πλαίσιο όμως αποκλείει τις ξένες παραγωγές, τις ελληνικές εταιρίες παραγωγών που λειτουργούν ως υπεργολάβοι-εκτελεστές ξένων παραγωγών και σημαντικούς δυνητικούς επενδυτές(τράπεζες,πολυεθνικές εταιρείες, κλπ)

Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες

Στο σύνολο των χωρών της ΕΕ (πλην της Βουλγαρίας όπου όμως το κόστος παραγωγής είναι πολύ χαμηλό και υπάρχει πολύ φιλική πολιτική απέναντι στις ξένες παραγωγές) έχουν νομοθετηθεί ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τις ξένες παραγωγές. Τα ποσοστά απαλλαγής κυμαίνονται από 18 - 30% του κόστους.

Ενδεικτικά παραδείγματα:

Στη Γαλλία: Η επιστροφή φόρου για τις διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές ανέρχεται σε φορολογική ελάφρυνση έως και 30% για ξένες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές και μπορεί να φτάσει έως τα 30 εκατ. ευρώ για κάθε πρότζεκτ. 

Στη Μάλτα: Δίνεται η δυνατότητα στους παραγωγούς ταινιών να επωφεληθούν από επιστροφή 25% και επιπλέον 2%, εφόσον περιλαμβάνονται στην ταινία πολιτιστικά στοιχεία της Μάλτας.

Τι έχει γίνει στην Ελλάδα έως τώρα

Στο πεδίο των γραφειοκρατικών διευκολύνσεων  αναμένονται σημαντικές βελτιώσεις μετά:

(α) την πρόσφατη συγκρότηση και στελέχωση του γραφείου Film Commission στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, και

(β) την απλούστευση της αδειοδότησης για γυρίσματα σε αρχαιολογικούς χώρους με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι άδειες δεν θα δίδονται από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, αλλά από τις κατά τόπους Εφορείες.

Ιστορικό

Στη διάρκεια του α’ εξαμήνου 2015 (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ Ι), έγιναν αλλεπάλληλες διυπουργικές συσκέψεις για το θέμα, με τη συμμετοχή των υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Πολιτισμού, Τουρισμού, υπό το συντονισμό του υπουργού Επικρατείας, υπεύθυνου για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου. Ο αν. Υπουργός Πολιτισμού είχε ενημερώσει επακριβώς το υπουργείο Οικονομικών και τα συναρμόδια υπουργεία για τα διεθνώς ισχύοντα. Στη διάρκεια των σχετικών συζητήσεων μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων κατέστη σαφές ότι μια προσαρμογή στα πανευρωπαϊκώς ισχύοντα θα έβαζε τη χώρα μας στο διεθνές περιβάλλον με ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς όρους. Το υπουργείο Επικρατείας είχε διακηρύξει την πρόθεση να προχωρήσουν οι αναγκαίες ρυθμίσεις.

Εν συνεχεία, από τον Οκτώβριο του 2015 έως τον Νοέμβριο του 2016, με πρωτοβουλία του Υπουργού Πολιτισμού, συστήθηκε διυπουργική ομάδα εργασίας από τα υπουργεία Πολιτισμού & Αθλητισμού και  Οικονομικών, με συμμετοχή εκπροσώπων της Αντιπροεδρίας της Κυβέρνησης και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, η οποία επεξεργάστηκε σχέδιο Νόμου (η συνολική πρόταση βρίσκεται στο ΥΠΠΟΑ προς νομοτεχνική επεξεργασία)  για τη λειτουργία και την στελέχωση του Film Commission στο πλαίσιο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. 

Η επεξεργασία προβλέπει ρυθμιστικές ενέργειες κυρίως σε τρεις τομείς: (α) κίνητρα προσέλκυσης ξένων παραγωγών, (β) ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον για τους απασχολούμενους στην παραγωγή, (γ) εξάλειψη γραφειοκρατικών δυσλειτουργιών.

Εν αναμονή

Στις 10 Μαρτίου 2017  ολοκληρώθηκε η διαβούλευση του  σχεδίου νόμου «Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για τη σύσταση καθεστώτος Ενίσχυσης Ιδιωτικών Επενδύσεων για την ανάπτυξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα» του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Επικοινωνιών και Ενημέρωσης.

Ο συγκεκριμένος νόμος αφορά την ενσωμάτωση επιχειρήσεων παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στον βασικό επενδυτικό νόμο Ν.4399/2016. Η δυνατότητα επιδότησης που δίνει σε συγκεκριμένα οπτικοακουστικά έργα, για επιλέξιμες δαπάνες, και σύμφωνα με κριτήρια προώθησης του ελληνικού πολιτισμού, είναι πολύ σημαντικό βήμα. Εντούτοις εντάσσεται στις, μάλλον βαριές, διαδικασίες του αναπτυξιακού νόμου και αφορά κατά το μάλλον ή ήττον εγχώριες παραγωγές ή ευρωπαϊκές συμπαραγωγές, εφόσον οι πόροι προέρχονται από το ΠΔΕ.

Τα φορολογικά κίνητρα για ξένες παραγωγές όμως, που προφανώς και αυτά θα δίνονται με κάποια απλά πάντως κριτήρια, είναι άμεσα, οικεία στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, μέρος των βέλτιστων πρακτικών στην ΕΕ, άμεσα κατανοητά στον τρόπο και τις «ταχύτητες» που λειτουργεί και υλοποιείται μια αμερικανική συνήθως παραγωγή, και παράλληλα / εναλλακτικά με τη δυνατότητα επιδότησης μπορούν να αποτελέσουν το πλαίσιο που λείπει από τη χώρα για την προσέλκυση ξένων παραγωγών.

Κατόπιν αυτών, ερωτάται ο κ. Υπουργός: