«Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, Ηπειρώτες Ευεργέτες προέβησαν στην ίδρυση Κληροδοτημάτων για κοινωφελείς σκοπούς, ορίζοντας στις διαθήκες τους τον τρόπο με τον οποίο επιθυμούσαν να γίνεται η διοίκηση και η διαχείριση των περιουσιών τους. Λόγω των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν στην αντίστοιχη χρονική περίοδο, η διαχείριση των Κληροδοτημάτων ανατέθηκε ουσιαστικά στον Μητροπολίτη. Το ίδιο καθεστώς διαχείρισης ισχύει και στην περίπτωση των Σχολικών Περιουσιών της πόλης των Ιωαννίνων που προέρχονται από Κληροδοτήματα.

 

Με το Ν.2508/1920 ορίστηκε για πρώτη φορά νέο καθεστώς  σύμφωνα με το οποίο  η διαχείρισή τους οφείλει να γίνεται βάσει της βούλησης του διαθέτη, όπως αυτή διατυπώνεται στη διαθήκη του. Έκτοτε το πιο πάνω καθεστώς παγιοποιήθηκε με συνταγματικές ρυθμίσεις (άρθρα 105 και 106 του Συντάγματος του 1952, άρθρο 109 ισχύοντος Συντάγματος) και με σωρεία νομοθετικών ρυθμίσεων (άρθρο 103, παρ. 1 του Α.Ν. 2039/1939 και άρθρα 37 και 47 του Ν.1473/1984). Μοναδική εξαίρεση του προαναφερόμενου καθεστώτος διαχείρισης αποτελούν τα κληροδοτήματα της πόλης των Ιωαννίνων, τα οποία εντελώς ανεξήγητα παρέμειναν και εξακολουθούν να παραμένουν υπό την απόλυτη διαχείριση της Ιεράς Μονής της πόλης.

 

Κατά του πιο πάνω ιδιόμορφου καθεστώτος, η Επιτροπή Αγώνα για τα Ηπειρωτικά Κληροδοτήματα (ΕΑΗΚ), προσέφυγε στην Επιτροπή του άρθρου 108 του Ν.2218/1994 καταγγέλλοντας την παράνομη λειτουργία των Αγαθοεργών Καταστημάτων της Μητρόπολης Ιωαννίνων, η οποία έκρινε ότι δεν υφίσταται νόμιμο έρεισμα για τη συγκρότηση της Εφοροεπιτροπείας σε ό,τι αφορά τα συγκεκριμένα Κληροδοτήματα. Στα ίδια συμπεράσματα κατέληξαν  ο Συνήγορος του Πολίτη (στο υπ’αριθμ. 1778/1999 πόρισμα) και η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής των Ελλήνων (στο 25/06/1999 ομόφωνο πόρισμα της).

 

Σε αντίθεση με τα πιο πάνω πορίσματα ,το  Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με την υπ’αριθμ. 414/2000 γνωμοδότηση του, η οποία έγινε αποδεκτή από τον τότε αρμόδιο Υφυπουργό Οικονομικών, απεφάνθη ότι οι διατάξεις του  Ν.1473/1984 δεν άλλαξαν το  διαχειριστικό καθεστώς των Κληροδοτημάτων , όπως αυτή ίσχυε στο καθεστώς των Ηπειρωτικών Κληροδοτημάτων.

 

Η ΕΑΗΚ προσέφυγε εκ νέου στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, όπου στην Συνεδρία της 07/12/2010 αντέκρουσε το πιο πάνω περιεχόμενο της γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και ενέμεινε στο πόρισμά της ότι δηλαδή το καθεστώς διαχείρισης των Ηπειρωτικών Κληροδοτημάτων αντιβαίνει στις διατάξεις του Συντάγματος και του Νόμου.

 

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

 

1.Προτίθεται να προσαρμόσει το καθεστώς διαχείρισης των Ηπειρωτικών Κληροδοτημάτων και των αντίστοιχων Σχολικών Περιουσιών,  σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 109 του Συντάγματος και στα άρθρα 37 και 47 του Ν.1473/1984 , δηλαδή σύμφωνα με τις βουλήσεις των Ευεργετών όπως αυτές διατυπώνονται στις διαθήκες τους;

 

2.Προτίθεται να ζητήσει την εκκαθάριση των Κληροδοτημάτων  με την παράλληλη ενέργεια οικονομικού και διαχειριστικού ελέγχου;»