Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Reporter Magazine Δεκεμβρίου 2023

Της Νατάσας Παπαδημητροπούλου

Το 2023 που μας αποχαιρέτησε αποτέλεσε χρονιά ορόσημο για την ελληνική οικονομία, αφού η χώρα ανέκτησε έπειτα από 13 χρόνια την επενδυτική βαθμίδα. Η αναβάθμιση φέρνει πολλαπλά οφέλη, καθώς συνεπάγεται μεταξύ άλλων αύξηση των ξένων επενδύσεων, ενίσχυση του κλίματος εμπι[1]στοσύνης για την Ελλάδα που μπορεί να αποτυπωθεί και στο κόστος δανεισμού, καθώς και καλύτερες συνθήκες δανεισμού για τις επιχει[1]ρήσεις, αλλά και τις τράπεζες που θα μπορούν να δανείζονται, αλλά και να δανείζουν φθηνότερα.

Ο προϋπολογισμός του 2024 προβλέπει μεταξύ άλλων ρεκόρ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 15,1% το 2024 από 7,1% τη χρονιά που ολοκληρώθηκε, με «όπλο» την επενδυτική βαθμίδα.

Για το 2024 προβλέπεται ανάπτυξη 2,9% και υποχώρηση του πληθωρισμού στο 2,6%, με το πρωτογενές πλεόνασμα να αναρριχάται στο 2,1% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας. Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αποκλιμακωθεί εντυπωσιακά από 172,6% του ΑΕΠ το 2022 σε 160,3% το 2023 και σε 152,3% το 2024, ενώ η ανεργία να υποχωρήσει τη χρονιά που ξεκίνησε, στο 10,6%.

ΨΗΦΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΙΚΟΥΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Η αρχή στο ταξίδι της... επιστροφής στις ράγες, έγινε στις 4 Αυγούστου του 2023, όταν η Scope Ratings έγινε ο πρώτος επίσημος επενδυτικός οίκος (σ.σ. αν και τότε δεν συγκαταλεγόταν ακόμη σε αυτούς, αλλά αναμένεται να προστεθεί), έχοντας προηγηθεί ο μη αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ιαπωνικός R&I, που αναβάθμισε την ελληνική οικονομία σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας.

Πιο συγκεκριμένα, ο οίκος αξιολόγησης προχώρησε σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας σε «BBB-» από «BB+» με σταθερό outlook, που συνιστά επίπεδο investment grade. Παράλληλα, ο οίκος αναμένει ανάπτυξη 2,4% το 2023 και 1,6% το 2024.

Ως σημεία- «κλειδιά» για την απόφαση του αναφέρονται:

- Η διατήρηση της ευρωπαϊκής θεσμικής υποστήριξης για την Ελλάδα, αντανακλώντας τις αλλαγές μετά την κρίση του Covid-19 για τη στήριξη των ευάλωτων κρατών-μελών της ευρωζώνης μέσω παρεμβάσεων νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Αυτό αντανακλά, από το 2020, καινοτομίες στα προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ και χαλάρωση των απαιτήσεων πλαισίου εξασφαλίσεων που έχουν διασφαλίσει την καταλληλότητα για τίτλους ελληνικών κρατικών ομολόγων. Τα μέτρα της ΕΚΤ, σε συνδυασμό με την έγκριση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 30,5 δισ. ευρώ (13,7% του μέσου ΑΕΠ 2021- 2026) για την Ελλάδα, παράλληλα με τη δυνατότητα περαιτέρω μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης του χρέους από Ευρωπαίους εταίρους, υποστηρίζουν τη βιωσιμότητά του και δημιουργούν δημοσιονομικό χώρο για την κυβέρνηση να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις.

- Η σταθερή τροχιά μείωσης του δημόσιου χρέους, λόγω του υψηλού πληθωρισμού, της πραγματικής οικονομιής ανάπτυξης, του χαμηλού μέσου κόστους επιτοκίων και της επίτευξης πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων.

- Ο λόγος του δημόσιου χρέους της Ελλάδας προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί στο 160,7% το 2023, σημειώνοντας μείωση 46 π.μ. από την κορύφωση του 2020.

- Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που περιόρισαν ουσιαστικά τους δείκτες των υψηλών μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και ενίσχυσαν τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, παράλληλα με τις πολιτικές που ευθυγραμμίζονται με τη χρηματοδότηση του RRF και κινητοποιούν τις επενδύσεις, ενισχύουν την ανάκαμψη.

DBRS

Τη... σκυτάλη πήρε στις 8 Σεπτεμβρίου του 2023 η DBRS, που με τη σειρά της προχώρησε σε upgrade του ελληνικού αξιόχρεου, κάνοντας, μάλιστα, ένα «βήμα» παραπάνω απ’ ό,τι αναμενόταν, αφού αναβάθμισε την Ελλάδα στη βαθμίδα BBB (low) με σταθερές προοπτικές (trend), ενώ προηγουμένως τη βαθμολογούσε με BB (high) και σταθερές προοπτικές, δηλαδή ένα «σκαλοπάτι» κάτω από το investment grade.

Η έκθεση στέκεται στις εντυπωσιακές επιδόσεις που έχει καταφέρει να πετύχει η Ελλάδα, με την κυβέρνηση να παραμένει δεσμευμένη στη δημοσιονομική ορθότητα και στην περαιτέρω πτώση του δημοσίου χρέους.

Σημειώνει ότι αναμένεται πλεόνασμα 1,1% το 2023 και 2,1% το 2024, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες το 2022, η ελληνική οικονομία έδειξε ανθεκτικότητα, σημειώνοντας ανάπτυξη 5,9% με συνεχείς βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, υποστηριζόμενη από την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις, αλλά και την ανάκαμψη στον τουριστικό τομέα.

Moody’s

Μια εβδομάδα αργότερα, στις 15 Σεπτεμβρίου, η Moody’s έκανε την έκπληξη, αναβαθμίζοντας το ελληνικό αξιόχρεο σε Ba1 με σταθερές προοπτικές (stable outlook), «ανεβάζοντας» τη χώρα μας δύο βαθμίδες.

Έτσι, τη διατήρησε ένα «σκαλοπάτι» μακριά από την επενδυτική (από τρία προηγουμένως), καθώς μέχρι πρότινος και συγκεκριμένα από το 2020, ο συγκεκριμένος οίκος αξιολογούσε την Ελλάδα με Ba3 και σταθερό outlook.

Όπως επισημαίνει στην έκθεσή της, «το upgrade δύο βαθμίδων αντανακλά την άποψη της Moody's ότι η ελληνική οικονομία, τα δημόσια οικονομικά, οι θεσμοί και το τραπεζικό σύστημα βιώνουν βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές που θα υποστηρίξουν τη συνεχιζόμενη υλική βελτίωση των πιστωτικών μετρήσεων και την ανθεκτικότητα σε μελλοντικούς πιθανούς κραδασμούς».

Η Moody's προβλέπει μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ 2,2% για την περίοδο 2023-27, ποσοστό που πρόκειται για μια πολύ σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με τη μέση ανάπτυξη 0,8% ετησίως τα πέντε χρόνια πριν από την πανδημία. Εκτιμά ότι οι επενδύσεις και η κατανάλωση θα αποτελέσουν τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης, με τη συμβολή των καθαρών εξαγωγών να αυξάνεται με αργό ρυθμό.

Standard and Poor's

Στις 20 Οκτωβρίου του 2023, η ελληνική οικονομία έλαβε άλλο ένα.. παράσημο, καθώς ο οίκος Standard and Poor's επιβεβαίωσε τις προβλέψεις και ανακοίνωσε την αναβάθ - μιση του ελληνικού αξιόχρε - ου σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας, σε ΒΒΒ- από ΒΒ+, δίνοντας στην αξιολόγηση σταθερό outlook.

Ο οίκος σημειώνει μεταξύ άλλων πως τα δημόσια οικονομικά της χώρας βελτιώνονται, λόγω και των προσπαθειών δημοσιονομικής σύγκλισης, ενώ από την κρίση του 2009-15 έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των οικονομικών και δημοσιονομικών ανισορροπιών.

«Οι πρόσθετες δομικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, σε συνδυασμό με τα κεφάλαια της ΕΕ, θα στηρίξουν ισχυρή ανάπτυξη έως το 2026, υποστηρίζοντας και τη συνεχιζόμενη μείωση του χρέους», λέει ακόμα, προβλέποντας αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,5% για το 2023, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στον τουρισμό.

Fitch

Ο κύκλος των αξιολογήσεων για το 2023 έκλεισε με τη Fitch Ratings, η οποία με τη σειρά της προχώρησε την 1η Δεκεμβρίου στην αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου, βαθμολογώντας τη χώρα με BBB- από BB+ και με σταθερές προοπτικές (outlook).

Μεταξύ άλλων, ο αμερικανικός οίκος προβλέπει ότι ο δείκτης χρέους θα μειωθεί στο 160,8% το 2023 και στο 141,2% το 2027 από 171,4% το 2022. Η προβλεπόμενη πτώση του δείκτη χρέους κατά 65 ποσοστιαίες μονάδες από το υψηλό πανδημίας 205% του ΑΕΠ συγκαταλέγεται στις καλύτερες επιδόσεις οποιωνδήποτε κρατικών ομολόγων που αξιολογεί η Fitch, αν και ο δείκτης χρέους εξακολουθεί να προβλέπεται ότι είναι κοντά στο τριπλάσιο της μέσης τιμής «BBB».

Προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα αυξηθεί στο 1,1% του ΑΕΠ το 2023 και κατά μέσο όρο στο 2,2% το 2024-2025. Επίσης, εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,4% το 2023, σε μια ελαφρά ανοδική αναθεώρηση από την τελευταία της αξιολόγηση και ότι η ανάπτυξη το 2024-2025 θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα (κατά μέσο όρο 2,4%), βοηθούμενη από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, τη συνεχιζόμενη απορρόφηση των πόρων της ΕΕ και τη βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Κορυφαίες τράπεζες, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπουν με τη σειρά τους επιβράδυνση της ανάπτυξης, αλλά και μείωση του πληθωρισμού το 2024.

Συγκεκριμένα:

UBS • Επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 3,2% • Μείωση του πληθωρισμού στο 2,2

Morgan Stanley • Επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2,4% • Μείωση του πληθωρισμού στο 2,2%

ΟΟΣΑ • Επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2% • Μείωση του πληθωρισμού στο 2,8%

Ευρωπαϊκή Επιτροπή • Επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2,3% • Μείωση του πληθωρισμού στο 2,8%

ΔΝΤ • Επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2% • Μείωση του πληθωρισμού στο 2,8%

KΩΣΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΣΤΟ REPORTER: «ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ»

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θέτει μέσω του Reporter Magazine τους στόχους του για τη χρονιά που ξεκίνησε:

«Τρεις από τους τέσσερις αναγνωρισμένους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οίκους αξιολόγησης (Fitch, Standard & Poor's, DBRS) αναβάθμισαν τη χώρα μας στην επενδυτική κατηγορία. Εκτός αυτών είχαμε και τις αντίστοιχες θετικές αξιολογήσεις από τον ιαπωνικό οίκο R&I, το γερμανικό Scope (ο οποίος θα προστεθεί στους αναγνωρισμένους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τρά - πεζα οίκους αξιολόγησης), τους δύο κινέζικους οίκους, ενώ και ο οίκος Moody’s μας αναβάθμισε κατά δύο κατηγορίες. Όλα αυτά δεν είναι τυχαία.

Αντανακλούν την μεγάλη πρόοδο της ελληνικής οικονομίας. Χάρη στην επιλογή των Ελλήνων να κλείσουν οριστικά την πόρτα στον λαϊκισμό και με τις πολιτικές της κυβέρνησης τα τελευταία τέσσερα χρόνια η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα.

Το 2019, υποσχεθήκαμε ισχυρή ανάπτυξη και αυτή έφτασε το 2022 να είναι η τρίτη ισχυρότερη στην ΕΕ. Υποσχεθήκαμε αύξηση των επενδύσεων και οι επενδύσεις -ιδιαίτερα οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις- αυξήθηκαν εντυπωσιακά. Υποσχεθήκαμε αύξηση των εξαγωγών και είχαμε μεγάλη αύξηση τους στην τετραετία. Υποσχεθήκαμε μείωση της ανεργίας και η ανεργία μειώθηκε κατά σχεδόν 8 μονάδες: από το 17,5% το 2019 στο προ κρίσης επίπεδο του 9,6% τον περασμένο Οκτώβριο! Είναι ακριβώς αυτή την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας που έρχονται να πιστοποιήσουν οι αλλεπάλληλες αναβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης. Δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ενίσχυση της εισροής επενδύσεων, καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης», σχολιάζει στο Reporter o υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και υπογραμμίζει, κλείνοντας:

«Ωστόσο, ακόμη και μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας δεν θέλουμε να είμαστε τελευταίοι μεταξύ των πρώτων. Αλλά να έχουμε καλή βαθμολογία και μέσα στην επενδυτική κατηγορία. Γι’αυτό και θα συνεχίσουμε με ακόμη μεγαλύτερη επιμονή να εφαρμόζουμε το μείγμα οικονομικής πολιτικής που πέτυχε μέχρι σήμερα: δηλαδή προσήλωση στη δημοσιονομική σταθερότητα, συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, και βεβαίως συνδυάζοντας την ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη με την κοινωνική ευαισθησία»

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr