Σημαντική πρόκληση για το σύστημα η γήρανση του πληθυσμού

Το ΙΟΒΕ υπογραμμίζει ότι η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη βιωσιμότητα ενός αμιγώς διανεμητικού συστήματος. Είναι ενδεικτικό ότι κάθε κάτοικος άνω των 65 ετών αντιστοιχούσε σε 10 παραγωγικής ηλικίας το 1960, αντιστοιχεί με τρεις σήμερα, ενώ θα αντιστοιχεί μόλις σε 1,5 το 2060. Έτσι, συνταξιούχοι κάτω των 65 ετών καλύπτουν σχεδόν το ¼ του συνολικού πλήθους και 29% της συνολικής δαπάνης στην Ελλάδα της κρίσης!

Ταυτόχρονα, το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα παραμένει το πλέον δαπανηρό σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με τη συνταξιοδοτική δαπάνη να ανέρχεται στο 17,7% του ΑΕΠ χωρίς τις ανάλογε παροχές. Συγκριτικά, η Ιρλανδία σημειώνει τη χαμηλότερη συνταξιοδοτική δαπάνη, που δεν ξεπερνά το 5,7%.

Οι εισφορές σύνταξης στο δημόσιο διανεμητικό πυλώνα παραμένουν πολύ υψηλές, ανερχόμενες στο 27%, ενώ πολύ υψηλό είναι και το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών, 3,9 φορές υψηλότερο από το μέσο εισόδημα (390%). Ως αποτέλεσμα, η οριακή επιβάρυνση από φόρους και εισφορές στην κλίμακα 40 με 80.000 ευρώ είναι εξαιρετικά υψηλή. Σύμφωνα με τους αναλυτές του ΙΟΒΕ το ιδιαίτερα υψηλό κόστος εργασίας στο εύρος 40-80.000 ευρώ συνεισφέρει στη μετανάστευση εργαζομένων με υψηλές δεξιότητες (brain drain), ενώ η μικρή ανταποδοτικότητα ενθαρρύνει την εισφοροδιαφυγή.

Εξάλλου, σήμερα το μέγεθος των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων της ιδιωτικής και της επαγγελματικής ασφάλισης είναι πολύ μικρό (1% η επαγγελματική, 4% η ιδιωτική), με τις πληρωμές για συντάξιμες εισφορές να φτάνει το 95% για τη δημόσια ασφάλιση. Ως συνέπεια, η Ελλάδα είναι ουραγός σε επενδύσεις από κεφαλαιοποιητικές εισφορές με ποσοστό μόλις 0,8% του ΑΕΠ. Παράλληλα, τα υψηλά ελλείμματα του ασφαλιστικού απαιτούν πολύ υψηλές μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό.

Μικρή συμμετοχή γυναικών – νέων στην αγορά εργασίας

Όπως επισημαίνει το Ίδρυμα, η ανεργία έχει μειωθεί, από το 25% το 2011 στο 18% το 2018, αλλά παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, όταν ο μέσος όρος ανεργίας στην Ευρωζώνη δεν υπερβαίνει το 8%. Επίσης, το ποσοστό συμμετοχής στην αγορά εργασίας για πληθυσμό ηλικίας 15 – 64 ετών είναι ιδιαίτερα μικρό για τις γυναίκες (60%) και τους νέους έως 25 ετών (25%).

Μείωση ασφαλιστικών εισφορών – κεφαλαιοποιητικός πυλώνας

Oι αναλυτές του ΙΟΒΕ προτείνουν τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στην εργασία, και τη δημιουργία ενός κεφαλαιοποιητικού πυλώνα αποταμίευσης για τη σύνταξη. Σημειώνεται ότι η πρόταση αυτή βρίσκεται στον αντίποδα της λογικής της κυβέρνησης, καθώς το μέτρο της αύξησης του κατώτατου μισθού έφερε και αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για φυσικά και νομικά πρόσωπα.

Σύμφωνα πάντα με το Ίδρυμα, η προτεινόμενη μείωση των εισφορών ενισχύει τα κίνητρα για απασχόληση, αυξάνοντας τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας κατά περίπου 100 χιλιάδες άτομα. Σε συνδυασμό με ενίσχυση των επενδύσεων του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα, το πραγματικό ετήσιο ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξάνεται έως και 7 δισεκ. ευρώ κατά μέσο όρο για τα επόμενα 40 χρόνια.

Βάσει της μελέτης, με κατάλληλο σχεδιασμό του συνταξιοδοτικού συστήματος στη βάση των τριών κεφαλαιοποιητικών πυλώνων (δημόσια ασφάλιση, επαγγελματική ασφάλιση, ιδιωτική ασφάλιση) περιορίζεται σημαντικά ο ασφαλιστικός κίνδυνος.

Ολόκληρη η έρευνα του ΙΟΒΕ βρίσκεται στο Συνοδευτικό Υλικό.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr