Ήδη ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Χουλιαράκης μετέβη χτες Τρίτη 11 Ιουλίου στο Λονδίνο, όπου κατά το επόμενο τριήμερο, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση θα πραγματοποιήσει σειρά επαφών με εκπροσώπους επενδυτικών οίκων με στόχο την ενημέρωση για την πορεία του Προγράμματος Προσαρμογής και τις προοπτικές της Ελληνικής Οικονομίας. Είναι προφανές ότι η Αθήνα προσπαθεί να σταθμίσει αντιδράσεις των αγορών και ετοιμάζει την έκδοση ομολόγου προσπαθώντας παράλληλα να κρατήσει χαμηλούς τόνους ώστε να αποφύγει πιέσεις. Εξ΄ ου και η σε υψηλούς τόνους διάψευση την προηγούμενη εβδομάδα δημοσιευμάτων για έκδοση τίτλων χρέους. Πάντως οι απόψεις διίστανται για το πότε θα πρέπει να γίνει η επάνοδος της χώρας στις διεθνείς αγορές.
Κομβικό σημείο σε αυτήν την προσπάθεια είναι να διακριβωθεί εάν θεωρούν οι αγορές ότι οι εταίροι θα διαμορφώσουν ένα αποθεματικό ασφάλειας σε περίπτωση που εξωγενείς παράγοντες δυσχεράνουν την προσπάθεια. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reporter.gr οι δυνάμει επενδυτές έχουν αρκετά εχέγγυα στον να τοποθετηθούν στην έκδοση και πιστεύουν ότι η χώρα θα καταφέρει να μαζέψει τα ποσά που ζητεί.
Το τρίπτυχο της εξόδου στις αγορές
Το περίγραμμα πάντως το έχει δώσει ο Αναπληρωτής Υπουργός κατά την ομιλία του στη Βουλή στα 3/7 οπότε και προ ημερησίας συζήτηση για την απόφαση του eurpgroup.
«Κύριος λόγος είναι πως η σαφήνεια αυτή (των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους) αποτελεί κρίσιμο ορόσημο, κρίσιμο μέγεθος στην πορεία βιώσιμης εξόδου της χώρας στις διεθνείς αγορές. Χωρίς τη σαφήνεια αυτή, η αβεβαιότητα γύρω από τη βιωσιμότητα του χρέους αποθαρρύνει τους επενδυτές και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών προς το ελληνικό χρέος» τόνισε ο κ. Χουλιαράκης και συμπλήρωσε:
«Δεύτερος και εξαιρετικά κρίσιμος λόγος είναι πως η έξοδος της χώρας στις διεθνείς αγορές δεν αποτελεί μία στιγμή, αλλά μια μακρά διαδικασία. Δεν θα ανακτηθεί δηλαδή ξαφνικά την επόμενη του τέλους του προγράμματος, την 21η Αυγούστου του 2018, αλλά θα οικοδομηθεί σταδιακά, πολλούς μήνες πριν από το τέλος του προγράμματος. Αυτό έκανε η Πορτογαλία, αυτό έκανε η Ιρλανδία, το ίδιο και η Κύπρος, και την εμπειρία των χωρών αυτών παρακολουθούμε στενά.»
«Πριν η Πορτογαλία βγει από το δικό της πρόγραμμα τα επιτόκια δανεισμού της ήταν περίπου διακόσιες μονάδες υψηλότερα από τα επιτόκια δανεισμού, μακροχρόνιου δανεισμού, του ελληνικού χρέους σήμερα. Έναν χρόνο πριν βγει από το πρόγραμμα η Πορτογαλία είχε διακόσιες μονάδες βάσης υψηλότερο κόστος δανεισμού απ’ ό,τι έχει σήμερα η Ελλάδα. Όμως, επίσης, μια και μιλάμε για την Πορτογαλία, έξι μήνες πριν από την έξοδο από το πρόγραμμα, τα δικά της επιτόκια ήταν στο 6%. Πέντε μήνες πριν, τέσσερις μήνες πριν, τρεις μήνες πριν και καθώς πλησίαζε η ημερομηνία εξόδου τα επιτόκια αποκλιμακώνονταν, ώστε την ημερομηνία εξόδου από το πρόγραμμα να είναι σε επίπεδα βιώσιμα, στα επίπεδα του 3%-3,5%.»
Οι διαφορές με το σχέδιο Σαμαρά
Ο κ. Χουλιαράκης εξήγησε επίσης και τις διαφορές σε σχέση με την προσπάθεια εξόδου που είχε ξεκινήσει η Ν.Δ.
«Η εμπειρία της Νέας Δημοκρατίας, η εμπειρία της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, από το δεύτερο πρόγραμμα είναι ακριβώς η αντίθετη. Από το καλοκαίρι του 2014 έως το τέλος του προγράμματος και πριν ακόμα την προκήρυξη των εκλογών τον Δεκέμβριο του 2014 τα επιτόκια ανέβαιναν μήνα μήνα από το 6% στο 9%. Τα ταμειακά διαθέσιμα, δηλαδή το αναγκαίο αποθεματικό ώστε η χώρα να βγει με ασφάλεια στις αγορές σε περίπτωση εξωτερικού κλονισμού, ήταν μηδενικά. Και αν δεν κάνω λάθος, η συζήτηση το φθινόπωρο του 2014 δεν ήταν για προληπτική γραμμή στήριξης, όπως υποστήριξε στην ομιλία του ο κ. Μητσοτάκης, αλλά για ενισχυμένη γραμμή στήριξης, για πιστωτική γραμμή στήριξης που συνοδεύεται από προαπαιτούμενα, ένα δηλαδή άλλο μνημόνιο.»
Τα κρίσιμα πεδία
«Γενικότερα, η έξοδος στις αγορές προϋποθέτει σημαντική πρόοδο σε τρία πεδία» τόνισε ο αναπληρωτής Υπουργός. «Το πρώτο πεδίο είναι το πεδίο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των μεταρρυθμίσεων. Το δεύτερο πεδίο είναι το πεδίο του προσδιορισμού των μεσομακροπρόθεσμων μέτρων αναδιάρθρωσης του χρέους και το τρίτο κρίσιμο πεδίο είναι ακριβώς η οικοδόμηση ενός ικανού αποθεματικού, ώστε να βγει η χώρα με ασφάλεια στις αγορές.
«Στο πρώτο από αυτά τα τρία πεδία, στο πεδίο δηλαδή το δημοσιονομικό και των μεταρρυθμίσεων, η πρόοδος που έχει σημειωθεί είναι πραγματικά κολοσσιαία. Ειδικά στο θέμα των δημοσιονομικών επιδόσεων θυμίζω ότι και το 2015 και το 2016 η ελληνική οικονομία ξεπέρασε τους στόχους αντίστοιχα του -0,25% και 0,5% του ΑΕΠ. Είναι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων. Το 2016, πιο συγκεκριμένα, η δομική υπέρβαση, δηλαδή η υπέρβαση που έχει μόνιμα χαρακτηριστικά και κατά συνέπεια θα συνοδεύει την ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια, είναι κοντά στο 3%. Το κυριότερο όμως είναι ότι αυτή η επίδοση δεν συνοδεύτηκε από τη βαθιά ύφεση που είδαμε σε αντίστοιχες περιπτώσεις προσαρμογής το 2011, το 2012 και το 2013» ανάφερε και συμπλήρωσε γα τα θέματα του χρέους:
«Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης υλοποιούνται ήδη. Η σταθεροποίηση των επιτοκίων μέσω παρέμβασης του ESM στις αγορές, η μετατροπή του μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους με κυλιόμενα επιτόκια σε χρέος με σταθερά επιτόκια υλοποιείται ήδη σταδιακά. Το δεύτερο επίπεδο είναι ουσιαστικά η αναφορά της απόφασης του Eurogroup σε ένα συμμετρικό μηχανισμό προσαρμογής των μέτρων ελάφρυνσης στο ενδεχόμενο αποκλίσεων του ρυθμού μεγέθυνσης από το βασικό σενάριο του 1,25%, εάν δηλαδή μεσομακροχρόνια ο ρυθμός μεγέθυνσης είναι χαμηλότερος από αυτόν που προβλέπει το Υπουργείο Οικονομικών, ο ESM και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εάν πάει προς το 1% το μέγεθος της ελάφρυνσης του χρέους, αυτόματα αυξάνει. Αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό σήμα προς τις αγορές ότι ανεξάρτητα από την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας μεσομακροπρόθεσμα οι εταίροι πιστωτές δεσμεύονται να πάρουν όσα μέτρα χρειάζονται ώστε να διατηρηθούν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κάτω από το 15%.»
Το αποθεματικό ασφάλειας
«Το τρίτο επίπεδο αναφέρεται ακριβώς σε περιπτώσεις ιδιαίτερα αρνητικών εξωτερικών κλονισμών της παγκόσμιας οικονομίας για τις οποίες η ελληνική Κυβέρνηση δεν είναι υπεύθυνη. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει επίσης ρητή δέσμευση ότι το πακέτο των μέτρων αναδιάρθρωσης θα ξεπεράσει όσα περιγράφονται στο Eurogroup του Μαΐου του 2016. Δύο λόγια τώρα για το αποθεματικό. Η απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου του 2015 δεσμεύεται επίσης ότι από την επόμενη αξιολόγηση και μέχρι το τέλος του προγράμματος, μαζί με τις αναγκαίες εκταμιεύσεις για την αποπληρωμή εξωτερικών υποχρεώσεων και ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, η ελληνική οικονομία θα χρηματοδοτηθεί και για την οικοδόμηση του αναγκαίου αποθεματικού ώστε να βγει από το πρόγραμμα, με ασφάλεια. Είναι επαρκής η σαφήνεια που περιγράφει η απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου του 2017; Δεν νομίζω ότι μπορεί να το αξιολογήσει κάποιος προσωπικά. Οι πιο κατάλληλες να το αξιολογήσουν είναι οι αγορές και οι οίκοι πιστοληπτικής ικανότητας.»
«Mε βεβαιότητα μπορούμε να πούμε ότι το κόστος δανεισμού των δεκαετών ομολόγων όσο και των διετών ομολόγων είναι σήμερα στο χαμηλότερο επίπεδο από το φθινόπωρο-χειμώνα του 2009-2010, πριν δηλαδή η χώρα μπει σε πρόγραμμα προσαρμογής. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s έχει ήδη αναβαθμίσει το αξιόχρεο της χώρας και ελπίζω πως το ίδιο θα κάνει στις 20 Ιουλίου και η Standard & Poor’s.»
Σήμα από ESM
Πάντως αίσθηση έχει κάνει και η δήλωση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Kλάους Ρέγκλινγκ ο οποίος τόνισε: «Η κυβέρνηση δεν πρέπει να περιμένει πολύ, χρειάζεται επικοινωνία με τις αγορές, να καταλάβουν οι επενδυτές ότι η έξοδος θα έχει μόνιμα χαρακτηριστικά και δεν θα είναι η εξαίρεση». Βεβαίως ο ίδιος έχει τοποθετήσει με παλαιότερες δηλώσεις του το χρόνο της εξόδου στο τέλος του 2017 ή στην αρχή του 2018.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα από τα σενάρια που εξετάζονται είναι η βάση της νέας έκδοσης να είναι η ανταλλαγή των πενταετών ομολόγων του Απριλίου του 2014 με στόχο ένα επιτόκιο από 4,75% ως 4,85%. Η ανταλλαγή σημαίνει ότι ένα μέρος από τους υπό έκδοση τίτλους θα δοθεί σε αυτούς που ήδη κατέχουν τα πενταετή ομόλογα του 2014 που κανονικά θα έληγαν τον Απρίλιο του 2019. Σημειώνεται ότι τα ομόλογα που λήγουν το 2019 και έχουν αυτή τη στιγμή απόδοση 3,7% και θα πάρουν χρεόγραφα που θα ωριμάζουν το 2022 με επιτόκιο στην περιοχή του 4,8%.
Γιώργος Αλεξάκης
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr