Σε νέο του δημοσίευμα το πρακτορείο, παραθέτει απαντήσεις σε ερωτήματα που απευθύνονται συχνά, με βάση τις συζητήσεις με οικονομολόγους και αναλυτές:

• Πώς θα συνέβαινε αυτό;

Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι μια κατάρρευση των συνομιλιών θα οδηγήσει τις ελληνικές κυβερνήσεις να πουν στον Αλέξη Τσίπρα ότι δεν μπορεί να περιμένει ότι θα συνεχιστεί για πολύ περισσότερο η έκτακτη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ. Τότε θα βρεθεί αντιμέτωπος με την επιλογή, να αφήσει τις τράπεζες να καταρρεύσουν ή να επιβάλει capital controls.

• Τι θα γίνει εάν η Ελλάδα αθετήσει μια υποχρέωσή της;

Πολλά από τα collateral που δεσμεύονται έναντι του ELA, είναι ομόλογα εγγυημένα από την κυβέρνηση και ελληνικούς τίτλους, μεταξύ των οποίων και έντοκα γραμμάτια. Επομένως εάν η Ελλάδα χάσει μια προθεσμία, οι κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης πιθανώς θα αποφάσιζαν ότι τα πιστωτικά ιδρύματα δεν είναι πλέον επιλέξιμα για έκτακτη ρευστότητα, διότι ο εγγυητής δεν είναι φερέγγυος.

Εναλλακτικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να επιβάλει ένα πολύ μεγάλο discount στην ονομαστική αξία των ελληνικών collateral, θέτοντας ως εκ τούτου ένα αυστηρό όριο για τον μέγιστο δυνητικό ELA. Η ΕΚΤ θα μπορούσε ακόμη και να διακόψει τον ELA αμέσως, αναγκάζοντας τον Τσίπρα να αποφασίσει επί τόπου.

• Πώς θα μπορούσαν να δουλέψουν τα capital controls;

Θα κάνουν κακό. Κανείς δεν γνωρίζει τις λεπτομέρειες για την Ελλάδα, αλλά εδώ είναι τι συνέβη στην Κύπρο: οι αναλήψεις από τα ΑΤΜs περιορίστηκαν στα 300 ευρώ ημερησίως ανά άτομο. Οι μεταβιβάσεις περισσότερων από 5000 ευρώ στο εξωτερικό έπρεπε να παίρνουν την έγκριση μιας ειδικής επιτροπής. Οι εταιρείες χρειαζόταν έγγραφα για κάθε εντολή πληρωμής. Οι γονείς δεν μπορούσαν να στείλουν στα παιδιά τους που σπούδαζαν στο εξωτερικό περισσότερα από 5.000 ευρώ το τρίμηνο. Οι Κύπριοι που ταξίδευαν στο εξωτερικό μπορούσαν να έχουν μαζί τους όχι περισσότερα από 1.000 ευρώ. Οι επιταγές δεν μπορούσαν να εξαργυρωθούν.

• Πώς θα επιβαλλόταν τα capital controls;

Ένα στοιχείο έκπληξης βοηθάει. Στην Κύπρο ξεκίνησε με μια αργία, μεταξύ 16-28 Μαρτίου 2013. Αυτό έδωσε στην χώρα χρόνο να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ. Οι τράπεζες ξανάνοιξαν έχοντας επιβληθεί οι περιορισμοί και ένα σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος της χώρας, το οποίο περιελάμβανε την επιβολή ζημίας επί των καταθέσεων.

• Ποιος αποφασίζει;

Εξαρτάται από την κυβέρνηση. Σύμφωνα με νομοθεσία του 1993, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας μπορεί να επιβάλει περιορισμούς, αλλά χρειάζεται το υπουργείο Οικονομικών για να εγκρίνει την απόφασή του την ίδια ημέρα.

• Πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει;

Δεν υπάρχει πραγματικό όριο. Η Κύπρος κράτησε τους ελέγχους για δύο χρόνια, αν και υποτίθεται πως προοριζόταν ως προσωρινό μέτρο. Οι περιορισμοί στις συναλλαγές σταδιακά χαλάρωσαν μέσα στα δύο χρόνια, προτού αρθούν οριστικά φέτος τον Απρίλιο. Η εμπειρία από άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ισλανδία, αποδεικνύει ότι από την στιγμή που θα επιβληθούν, μπορούν να αφαιρεθούν σταδιακά μόνο, μετά από μια μεγάλη χρονική περίοδο.

• Ποια άλλη επίδραση θα μπορούσαν να έχουν στην Ελλάδα;

Θα αγόραζαν χρόνο. Θα έδιναν στην Ελλάδα χώρο να αναπνεύσει για να πετύχει μια συμφωνία με τους πιστωτές σε μια τραπεζική αργία, αν και με μεγάλο κόστος. Το όριο στις επιχειρηματικές συναλλαγές και η απόσυρση των καταθέσεων, θα έπληττε τις πωλήσεις λιανικής, τον τουρισμό, την βιομηχανία, τις εισαγωγές και κάθε άλλο κλάδο της οικονομικής δραστηριότητας.

• Θα είχε ο Τσίπρας άλλες επιλογές;

Όχι ακριβώς. Εάν η κυβέρνηση άφηνε τις τράπεζες να φθάσουν στο όριο της χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης, το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ξέμενε από μετρητά μέσα σε ημέρες, με τους καταθέτες να σπεύδουν να αποσύρουν μετρητά, όσο περισσότερα είναι δυνατό, όσο θα μπορούσαν ακόμη.
Αυτό θα οδηγούσε σχεδόν βέβαια την Ελλάδα εκτός του ευρώ, από την στιγμή που καμία οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ρευστότητα. Ακόμη κι αν η κυβέρνηση σχεδιάζει να εγκαταλείψει το ευρώ, τα capital controls θα είχαν και τότε νόημα, καθώς θα σταματούσαν το ρολό μέχρι να καταφέρουν να τυπώσουν ένα νέο νόμισμα.

• Είναι νόμιμα τα capital controls;

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις. Ενώ η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων είναι μία από τις τέσσερις βασικές ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι περιορισμοί είναι δυνατό “κάτω από αυστηρούς όρους για λόγους δημόσιας ασφάλειας”. Η Κομισιόν επέτρεψε στην Κύπρο να το κάνει, το μόνο καταγεγραμμένο παράδειγμα, δηλώνοντας πως υπήρχε σημαντικός κίνδυνος “πλήρους αποσταθεροποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος”.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr