Aνησυχητικά χαρακτηρίζει η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου τα συμπεράσματα έρευνας που διεξάγει για τη δυναμική της ανεργίας στο χώρο του εμπορίου και τις επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των εμπόρων ενώ υπογραμμίζει ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι σε πολλές περιπτώσεις οι έμποροι δεν μπορούν να κλείσουν την επιχείρηση τους εξαιτίας των οφειλών τους στην εφορία και τον ΟΑΕΕ.

Όπως αναφέρεται σε υπόμνημα της ΕΣΕΕ προς την κυβέρνηση και ιδιαίτερα προς το υπουργείο Οικονομικών και Ανάπτυξης, σχετικά με τις επιπτώσεις τις κρίσης στο εμπόριο, στο πλαίσιο των συνεντεύξεων οι άνεργοι έμποροι κλήθηκαν να καταθέσουν τις δικές τους προτάσεις για έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην εργασία και η απαισιοδοξία ήταν διάχυτη.

Στα βασικά συμπεράσματα του υπομνήματος αναφέρεται ότι το εμπόριο αποτελεί ακόμη και σήμερα και παρά τα μεγάλα πλήγματα που έχει δεχτεί από τη μείωση της κατανάλωσης και την δραματική έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, έναν από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους «εργοδότες» της ελληνικής οικονομίας. Σήμερα, οι περίπου 280.000 εμπορικές επιχειρήσεις απασχολούν 693.700 άτομα, καλύπτοντας το 18,1% της συνολικής απασχόλησης στην οικονομία. Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, ο κλάδος δέχεται ισχυρές πιέσεις, οι οποίες μεταφράζονται σε απώλεια περίπου 60.000 εμπορικών επιχειρήσεων και 143.563 θέσεων απασχόλησης. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι το μεγάλο πλήθος μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, που προσπαθούν να προσαρμοστούν στις συνεχώς εντεινόμενες συνθήκες ανταγωνισμού, ενώ υπογραμμίζεται ότι δεν προκαλεί εντύπωση η αποβιομηχάνιση της ελληνικής οικονομίας, η οποία έχει αρχίσει από τη δεκαετία του 1980 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με τη μεταφορά βιομηχανικών μονάδων σε γειτονικές βαλκανικές χώρες και το ανταγωνισμός από την Ανατολή να οξύνεται.

Υπογραμμίζεται με έμφαση ότι: "αντί να λιθοβολούνται οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να απαιτείται η κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού του ιδιωτικού τομέα, καθώς και η περαιτέρω μείωση των μισθών, ως μέτρων απαραίτητων για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, θα ήταν καλύτερο οι προσπάθειες βελτίωσης των δομών της ελληνικής οικονομίας να επικεντρωθούν στον τρόπο λειτουργίας των θεσμών. Ζητήματα καίριας σημασίας, η επίλυση των οποίων θα ενίσχυε δυναμικά και σε βάθος χρόνου την οικονομία, όπως ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η ουσιαστική ενίσχυση της διαφάνειας, η έγκαιρη απονομή δικαιοσύνης, η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου, η οργάνωση και τόνωση της επιστημονικής έρευνας, η συνεχής και υψηλού επιπέδου κατάρτιση των εργαζομένων, η ριζική αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος, η βελτίωση των υποδομών, η ολοκλήρωση της μηχανοργάνωσης και γενικά η ψηφιοποίηση στο δημόσιο τομέα, η δημιουργία ενός απλού και ξεκάθαρου φορολογικού συστήματος χωρίς παράθυρα και μπαλώματα και γενικότερα η άρση των όλων στρεβλώσεων που προκαλούνται στην αγορά από δυσλειτουργίες του κράτους και που θα μπορούσαν να λάβουν χώρα άμεσα και δίχως κόστος, εξακολουθούν να είναι ζητούμενα".

Ανταγωνιστικότητα και μισθοί

Αναγνωρίζοντας την οικονομική δυσπραγία και στενότητα που πλήττει την ελληνική κοινωνία η Ε.Σ.Ε.Ε. προτείνει την αύξηση του κατώτατου μισθού στο επίπεδο των 701,01 ευρώ (μικτά). Και τούτο διότι, όπως αναφέρει, με βάση την οικονομική θεωρία, τα πολύ χαμηλά εισοδήματα αναλώνονται σχεδόν πλήρως σε κατανάλωση, βασικών κυρίως αγαθών, με αποτέλεσμα η οριακή ροπή να αγγίζει τη μονάδα.

Γιατί παραμένουν υψηλές οι τιμές

Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ οι κύριες αιτίες που οι τιμές παραμένουν στη χώρα μας σε υψηλά επίπεδα, σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης σχετίζονται με:

- Την αύξηση των έμμεσων φόρων και ιδιαίτερα του ΦΠΑ.

- Τις ενδοομιλικές πωλήσεις των πολυεθνικών που «φουσκώνουν» τις τιμές στα ελληνικά ράφια.

- Την εσωτερική υποτίμηση του «ελληνικού ευρώ» κατά 25% έναντι του «γερμανικού ευρώ» και γενικά του Ευρωπαϊκού Βορρά παρά την σταθερή ονομαστική ισοτιμία.

Ωστόσο, είναι κυρίως οι ενδοομιλικές πωλήσεις, το λεγόμενο «transfer pricing» των μεγάλων πολυεθνικών ομίλων καταναλωτικών προϊόντων με τη τριγωνική δικτύωση των πωλήσεων, που ευθύνονται για τις ιδιαίτερα υψηλές τιμές στα ελληνικά ράφια. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το υψηλό κέρδος φορολογείται σε γειτονικές Ευρωπαϊκές χώρες με συντελεστή 10% έναντι της υπερφορολόγησης στην Ελλάδα, τη στιγμή μάλιστα που το 80% των πωλήσεων στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα στον κλάδο των τροφίμων, αφορά προϊόντα πολυεθνικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με έρευνα της Γ.Γ. Εμπορίου, οι τιμές, χωρίς ΦΠΑ, αρκετών προϊόντων της εσωτερικής παραγωγής είναι περισσότερο από 50% πιο κάτω από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό Μ.Ο., ενώ στα τυποποιημένα βιομηχανικά προϊόντα παρατηρείται ακριβώς το αντίθετο φαινόμενο.

Η ΕΣΕΕ δηλώνει ότι περιμένει από το υπουργείο Ανάπτυξης να ελεγχθούν οι πολυεθνικοί όμιλοι καταναλωτικών προϊόντων που ευθύνονται για τις «υψηλές ελληνικές τιμές» και να αντιμετωπίσει την αισχροκερδή συμπεριφορά όσων ελέγχουν τα ράφια και τα ψυγεία με το σύστημα των ενδοομιλικών συναλλαγών και υπερτιμολογήσεων. Παράλληλα, άποψη της ΕΣΕΕ είναι ότι καμία «φοροεπιδρομή» δεν πρόκειται να επιλύσει το αναπτυξιακό πρόβλημα που είναι και ο μόνος δρόμος για την έξοδο από την κρίση. Είναι απαραίτητη η άμεση ενεργοποίηση των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και η διάχυση πόρων από τις τράπεζες προς την πραγματική οικονομία για να ενισχυθεί η ρευστότητα της αγοράς. Η αύξηση του ΦΠΑ επέφερε, όπως ήταν αναμενόμενο περαιτέρω μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων, καθώς δεν είναι πλέον δυνατόν να απορροφηθεί από τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Σχετικά με τον ΦΠΑ, σημειώνει ότι τα έσοδα του κράτους από την επιβολή των αυξημένων συντελεστών ΦΠΑ στο εμπόριο δεν έχουν αυξηθεί, όπως θα περίμενε ίσως κανείς, αλλά σε σχέση με το 2008 έχουν μειωθεί κατά 22% περίπου (15 δισ. έναντι 11.7 δισ.) και ο λόγος δεν είναι άλλος από την ραγδαία υποχώρηση της κατανάλωσης.

Δεκατρείς άμεσες δράσεις για ένα ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον

Το ελληνικό εμπόριο δηλώνει ότι είναι διατεθειμένο να συμμετάσχει σε κάθε σοβαρή προσπάθεια αναθεώρησης του φορολογικού συστήματος με την καθιέρωση επιβολής φόρου στη διαφορά εισοδήματος-δαπανών, ώστε να λειτουργήσει επιτέλους η έκδοση αποδείξεων και προτείνει 13 άμεσες δράσεις για ένα ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον:

1. Υιοθέτηση ενός ανταγωνιστικού φορολογικού πλαισίου για τις μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, το οποίο θα βασίζεται σε ρεαλιστικούς φορολογικούς συντελεστές.

2. Κατάργηση των αναδρομικών και έκτακτων εισφορών.

3. ΄Άμεση, συνεπής και συστηματική επιστροφή του Φ.Π.Α προς τις επιχειρήσεις έστω και με συμψηφισμό λοιπών υποχρεώσεων προς το Κράτος.

4. Καταγραφή και απόδοση του οφειλόμενου Φ.Π.Α. σε πραγματικό χρόνο.

5. Kατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων αφού είναι η αιτία της φορολογικής αυθαιρεσίας που διέπει το φορολογικό μας σύστημα.

6. Εξίσωση του χρόνου παραγραφής των απαιτήσεων του Δημοσίου έναντι των ιδιωτών με το χρόνο παραγραφής των απαιτήσεων των ιδιωτών έναντι του Δημοσίου. Σταθερότητα και αυστηρή δέσμευση στο χρόνο παραγραφής της υποχρέωσης διατήρησης των Βιβλίων και Στοιχείων και παύση της συνήθους πρακτικής των παρατάσεων με Υπουργικές Αποφάσεις.

7. Ορθολογική επικαιροποίηση και συγκεκριμενοποίηση των εκπιπτόμενων δαπανών των επιχειρήσεων, ώστε να εξασφαλίζεται διαφάνεια και σταθερό πλαίσιο κατά τους φορολογικούς ελέγχους. Να συμπεριληφθούν στις εκπιπτόμενες δαπάνες και οι εισφορές στους εργοδοτικούς Ασφαλιστικούς Οργανισμούς (Ο.Α.Ε.Ε.) όλων των εταίρων, καθώς αυτές είναι συνακόλουθο της επιχειρηματικής δραστηριότητα.

8. Ισχυροποίηση της αξίας των Αποδείξεων ώστε να υπολογίζονται ως πραγματικές δαπάνες, που θα εκπίπτουν από το εισόδημα και θα αποτελούν τις κύριες φοροαπαλλαγές των φορολογουμένων. Η χρήση πιστωτικών, χρεωστικών καρτών ή φοροκάρτας θα μπορεί να συνοδεύεται με επιπλέον bonus.

9. Εξομοίωση του καθεστώτος ιδιόχρησης της επαγγελματικής στέγης των εμπορικών επιχειρήσεων με εκείνο του μεταποιητικού τομέα. Επέκταση της απαλλαγής ιδιοκατοίκησης για τους ιδιοχρησιμοποιούμενους επαγγελματικούς χώρους.

10. Σύσταση συμβουλευτικού οργάνου με συμμετοχή των εκπροσώπων των κοινωνικών εταίρων προκειμένου να εξετάζονται οι υψίστης σημασίας φορολογικές μεταβολές.

11. Θέσπιση και προστασία της εντός κρίσης υπερχρεωμένης επιχείρησης με περίοδο "παγώματος" έξι μηνών, και όχι χαρίσματος, όλων των ληξιπρόθεσμων φορολογικών υποχρεώσεων των Μμε επιχειρήσεων προκειμένου να συνέλθει η αγορά και να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της. Ουσιαστικά πρέπει να επιστραφεί ο χρόνος της παρατεταμένης ακυβερνησίας κατά την διάρκεια της οποίας η αγορά στην κυριολεξία ισοπεδώθηκε.

12. Ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας με τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Περιοχών (Ε.Ο.Π.) σε παραμεθόριες περιοχές της χώρας και στα λιμάνια. Στις περιοχές αυτές θα υπάρχει ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς και transit υπηρεσίες, οι οποίες θα ενισχύσουν το διαμετακομιστικό εμπόριο.

13. Διακανονισμός όλων των μέχρι σήμερα εκκρεμών φορολογικών, τελωνειακών και κοινωνικοασφαλιστικών οφειλών με ρύθμιση των οφειλομένων σε μεγάλο αριθμό δόσεων και με βάση τη φοροδοτική - ταμειακή ικανότητα της επιχείρησης.