Πολλοί, βεβαίως, υποστηρίζουν ότι μία υποβάθμιση τη δεδομένη στιγμή δεν θα ήταν και καταστροφή για το, έτσι κι αλλιώς, «ταλαιπωρημένο» Χ.Α. καθώς θα βοηθούσε σε μια ανακύκλωση κεφαλαίων, αφού θα αποχωρούσαν τα «παθητικά» funds και θα εισέρρεαν κεφάλαια από ξένα χαρτοφυλάκια που επενδύουν σε αναπτυσσόμενες αγορές.

Σήμερα το Χ.Α. βρίσκεται στην κατηγορία developed (ανεπτυγμένη), αλλά υπό παρακολούθηση (watch list) για πιθανή υποβάθμιση στην κατηγορία advanced emerging. Το σημείο τριβής που ίσως αποτελέσει και τον καθοριστικό παράγοντα για το μέλλον του Χ.Α. είναι το εάν θα εφαρμοστεί ο φόρος υπεραξίας (έχει αναβληθεί μέχρι τέλος του χρόνου με πιθανότητα να λάβει νέα παράταση μέχρι και τον Μάρτιο, όπως έγινε πέρσι) που έχει ψηφιστεί και εάν θα φορολογηθούν οι ξένοι επενδυτές. Σήμερα, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στη συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. ανέρχεται στο 51% διατηρώντας τον έλεγχο της εγχώριας αγοράς έναντι περίπου 49% που είναι το ποσοστό των Ελλήνων επενδυτών.

Το μόνο κριτήριο από τα 21 συνολικά που δεν πληροί το Χ.Α. είναι η απουσία κοινών κωδικών (omnibus accounts). Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Χ.Α. δεν υπάρχει πρόβλημα για την ελληνική αγορά μετοχών, καθώς έχει επαρκώς εξηγηθεί στα στελέχη του Ftse πως η εκκαθάριση στον τελικό επενδυτή, που σήμερα ισχύει στην αγορά, διασφαλίζει τη μέγιστη εξασφάλιση στους επενδυτές και ως εκ τούτου δεν υπάρχει πρόθεση αλλαγής του ισχύοντος καθεστώτος.

Να θυμίσουμε, σύμφωνα με στοιχεία του περασμένου Μαρτίου, ότι μόνον η αγορά της Ελλάδας και της Κολομβίας βρίσκονται στην ίδια λίστα του οίκου Ftse, με το ερωτηματικό της υποβάθμισης. Αντίθετα, η Ταϊβάν και η Ταϊλάνδη βρίσκονται υπό επιτήρηση για ενδεχόμενη αναβάθμιση, ενώ άλλα χρηματιστήρια, όπως του Κουβέιτ, της Γκάνας, του Καζακστάν, είναι υποψήφια για συμμετοχή στους χρηματιστηριακούς δείκτες Ftse.

Οταν αναβαθμίστηκε το ελληνικό χρηματιστήριο τον Μάιο του 2001 τα στοιχεία από το Κεντρικό Αποθετήριο έδιναν το ποσοστό συμμετοχής των ξένων επενδυτών στο 21,6% για το σύνολο της ελληνικής αγοράς και από τότε μέχρι σήμερα σταδιακά αυξανόταν, φτάνοντας τον Οκτώβριο του 2011 στο 51,4%. Φανταστείτε τι θα γίνει στο ταμπλό, αν την επόμενη μέρα της υποβάθμισης στις αναδυόμενες αγορές, οι ξένοι παραδοσιακοί επενδυτές στο Χ.Α.που διατηρούν μακροχρόνιες θέσεις σε τράπεζες, σε ΟΠΑΠ, ΔΕΗ, Jumbo, Folli Follie, Τιτάν, ΟΤΕ, Coca Cola κ.ά., θελήσουν να αποχωρήσουν. Διότι όπως εξηγεί Έλληνας διαχειριστής από το Λονδίνο οι ξένοι στρέφονται σε μία αγορά ή αποχωρούν από αυτή ανάλογα με τις συστάσεις που έχουν από αναγνωρισμένους οίκους.

Σημειώνεται ότι η διατήρηση του Χ.Α. στην κατηγορία των ώριμων αγορών συνέβαλε στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, τα οποία την τριετία 2004-2007 ξεπέρασαν τα 17 δισ. ευρώ, ενώ μόνο το 2001 με την αναβάθμιση του Χ.Α. είχαν εισρεύσει κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, αυτή τη δεκαετία είχαμε στο Χ.Α. επενδυτές από το εξωτερικό με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα και χαμηλού ρίσκου. Πάντως, ο χαμηλός όγκος συναλλαγών τους τελευταίους 26 μήνες είναι αποτέλεσμα της ανακύκλωσης των ελάχιστων κεφαλαίων που έχουν τοποθετήσει ξένα funds αναμένοντας τις δημοσιονομικές εξελίξεις της χώρας μας.

Σε κάθε περίπτωση, σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, το Χ.Α. θα επιστρέψει σε εποχές, που τα κερδοσκοπικά κεφάλαια, εγχώρια και μη έκαναν στη κυριολεξία ότι ήθελαν. H διοίκηση του Χ.Α. εδώ και τέσσερα χρόνια έχει καταβάλει προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της αγοράς, αλλά οι αστάθμητοι παράγοντες, όπως οι εξελίξεις γύρω από την ελληνική οικονομία είναι πιθανό να υπαγορεύσουν υποβάθμιση της αγοράς και εν συνεχεία αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίων και θέσεων από τους ξένους.

Σημειώνεται ότι το ΧΑ κατά τις δύο τελευταίες αναθεωρήσεις του FTSE, παραμένει σε "watch list". Ωστόσο, δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές αναφορικά με τα κριτήρια που πληροί η εγχώρια αγορά, εκτός από το unbundling, δηλαδή το διαχωρισμό εκκαθάρισης και διακανονισμού μέσω της δημιουργίας νέας εταιρίας, το οποίο ήδη οι χρηματιστηριακές αρχές προωθούν και θα θέσουν στους αξιωματούχους του FTSE.

Από το Χ.Α. τονίζεται ότι αρκετές είναι οι ανεπτυγμένες αγορές που δεν πληρούν όλα τα κριτήρια του οίκου FTSE, χωρίς ωστόσο να κινδυνεύουν με υποβάθμιση.

Στ.Κ.Χαρίτος

[email protected]

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr