Στη συνάντηση αυτή - όπου αναμένεται να συζητηθούν εκτός από την οικονομία- το Κυπριακό και τα εξοπλιστικά, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να προτείνει στο Γάλλο Πρόεδρο την ανάληψη κοινής ευρωπαϊκής δράσης για στήριξη των χωρών της ευρωζώνης με δημοσιονομικά προβλήματα, με αφορμή τις πιέσεις που δέχονται μετά τη χώρα μας η Ισπανία και η Πορτογαλία. Αναλυτές μάλιστα αναμένουν ο επόμενος «αδύναμος κρίκος» που θα προσελκύσει επιθέσεις κερδοσκόπων να είναι η Ιταλία. Ο πρωθυπουργός θα χρησιμοποιήσει ως όπλο στη φαρέτρα του τη δέσμευση  της κυβέρνησης να εφαρμόσει απαρέγκλιτα και με αξιοπιστία το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που κατέθεσε. Ο κ. Παπανδρέου θα θέσει το θέμα και στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 11 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα πάντως με αρκετούς ανώτερους ευρωπαίους αξιωματούχους, η Ευρωζώνη και  ειδικά η Γερμανία και η Γαλλία είναι έτοιμες να βοηθήσουν την Ελλάδα, εάν η χώρα αναλάβει τις ευθύνες της. Ο γαλλογερμανικός άξονας φέρεται να μην επιθυμεί να δει την Ελλάδα να «απορροφηθεί από τον δημοσιονομικό κυκεώνα», καθώς πρόκειται για θέμα αξιοπιστίας της ευρωζώνης. Κι εκεί αναμένεται να «πατήσει» ο κ. Παπανδρέου στις συνομιλίες του με τον Γάλλο Πρόεδρο. Δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου αναφέρουν πως οι ηγεσίες της Γερμανίας και της Γαλλίας αν και  θεωρούν την αποκλιμάκωση της ισοτιμίας ευρώ δολαρίου θεμιτή, ανησυχούν για τον τρόπο που επέρχεται η διόρθωση αυτή και τις επιπτώσεις που προκαλεί το αυξημένο κόστος δανεισμού στις οικονομίες της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.  Με βάση τις παραπάνω παραδοχές, Γαλλία και Γερμανία φέρονται έτοιμες να ενεργήσουν μόνο εάν η Αθήνα καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για να εξυγιάνει τα οικονομικά της, ενώ θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το όποιο σχέδιο στήριξης της χώρας μας εάν εν τέλει προκριθεί, είτε αυτό είναι ευρωμόλογο ή μια ειδική βοήθεια από τα κοινοτικά ταμεία, θα συνοδεύεται και από  βαρύ τίμημα που θα συνίσταται σε ακόμη σκληρότερα μέτρα εκείνων που περιέχονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Όσον αφορά τον τρόπο βοήθειας, σύμφωνα με αναλυτές, είναι σαφές ότι η λύση του ευρωομολόγου θα ήταν απείρως προτιμώτερη για την Ελλάδα, καθώς υπάρχουν εκδοχές του ευρωομόλογου, αποκλειστικά επενδυτικού χαρακτήρα, που είναι άμεσα εφαρμόσιμες και δε μεταφέρουν τα βάρη μιας υπερχρεωμένης χώρας στους εταίρους της. Στην περίπτωση μιας «έκτακτης οικονομικής βοήθειας», εμπειρογνώμονες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εκτιμούν ότι μια διάσωση της Ελλάδας θα κόστιζε 20 έως 25 δισεκατομμύρια δολάρια.

«Σιγήν ιχθύος» από την Ευρωπαίους γραφειοκράτες

Την ίδια στιγμή, πάντως, οι επίσημες αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης- δεν εμφανίζονται πρόθυμες να αποκαλύψουν πώς ακριβώς θα βοηθήσουν την Ελλάδα αν τελικά αυτό καταστεί αναγκαίο. Η βασική ανησυχία των ευρωπαίων γραφειοκρατών είναι ότι κάτι τέτοιο θα χαλάρωνε τις πιέσεις στην ελληνική κυβέρνηση, που δεν θα προχωρούσε με την ίδια ένταση στις δεσμεύσεις του Προγράμματος Σταθερότητας και στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Όμως, παρόλο που επισημαίνεται σε όλους τους τόνους πως οι βαλλόμενες χώρες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις οικονομίες τους, αναλυτές προεξοφλούν πως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής θα εξετασθούν «προληπτικά» μέτρα αντιμετώπισης ενδεχόμενης κρίσης.

Στήριξη στο ενδεχόμενου έκδοσης ευρω-ομολόγου πρόσφερε πρόσφατα και ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Μάρτιν Σούλτζ, για την στήριξη της Ελλάδας και του δημοσίου χρέους της.

«Η ομάδα μας (σοσιαλδημοκράτες) ζήτησε την έκδοση ευρω-ομολόγου. Σαν μέτρο θα βοηθούσε στην επίλυση των προβλημάτων της Ελλάδας, αλλά και άλλων κρατών μελών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Σήμερα επαναλαμβάνουμε την έκκληση μας και αναμένουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έρθει επειγόντως με προτάσεις», τόνισε ο κ. Σούλτζ.

Στο επίκεντρο της Συνάντησης Κορυφής το «πρόβλημα του Νότου»

Το πρόβλημα του ευρωπαϊκού Νότου θα τεθεί στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής στις 11 Φεβρουαρίου, με τους ηγέτες των «27» κρατών - μελών να αναζητούν τρόπους συντονισμού των ευρωπαϊκών αρχών, έναντι της κερδοσκοπίας που εκδηλώνεται στην αγορά ομολόγων της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.

Καθώς, πάντως, οι διαβεβαιώσεις του προέδρου του Eurogroup Ζ.Κ. Γιούνκερ ότι «η Ισπανία και η Πορτογαλία δε συνιστούν κίνδυνο για τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ», δεν καθησύχασαν τις αγορές, οι οποίες πλέον βρίσκονται υπό την πίεση κερδοσκοπικών κεφαλαίων, ενώ οι διαβεβαιώσεις Τρισέ ότι η ελληνική κυβέρνηση θα κατορθώσει να χαλιναγωγήσει τα δημόσια οικονομικά και ότι «η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει κίνδυνο χρεοκοπίας» δεν στήριξαν ούτε τα ελληνικά ομόλογα, τραπεζικοί παράγοντες εκφράζουν ανησυχίες ότι η κατάσταση μπορεί να καταστεί ανεξέλεγκτη και η κρίση στην αγορά ομολόγων να γενικευθεί και να πλήξει την οικονομία. Οπως αναφέρουν «αν έχουμε κρίση ομολόγων (sovereign crisis), τότε η κατάσταση θα γίνει χειρότερη αυτήν του 2008».

Κι όλα αυτά τη στιγμή που για τέταρτη συνεχόμενη εβδομάδα το ευρώ σημείωνε σημαντικές απώλειες- σχεδόν 10%- έναντι του δολαρίου και του γεν, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2009, ενώ εντείνονται οι διεθνείς ανησυχίες, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος για την παρουσία φαινομένου «ντόμινο» που θα υπονομεύσει την οικονομική ανάκαμψη.  Η διαφορά απόδοσης (spread) μεταξύ ισπανικού και γερμανικού ομολόγου 10ετούς διάρκειας αναρριχήθηκε κοντά στις 105 μονάδες βάσης από τις 85 ως 90 μονάδες, ενώ η αντίστοιχη διαφορά στους τίτλους του πορτογαλικού Δημοσίου έφτασε τις 175 μονάδες βάσης, από επίπεδα κάτω των 150 μονάδων βάσης μία ημέρα νωρίτερα. Σταθερά πάνω από τις 370 μονάδες βάσης παρέμεινε και το spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου.

Μάνος Ρούσσος
[email protected]