Του Γιώργου Αλεξάκη

Το θέμα των τιμών, της αποθήκευσης και της διασφάλισης επαρκών ποσοτήτων κυριαρχούν στον προβληματισμό που αναπτύσσεται, τόσο μεταξύ των παραγόντων της αγοράς, όσο και βέβαια στην κυβέρνηση που θα πρέπει να τηρήσει τα όσα έχει βάλει στη «βίβλο ενεργειακού απογαλακτισμού» από τη Ρωσία η ΕΕ.

Να σημειωθεί ότι το θέμα της διεθνούς αγοράς LNG ανέδειξε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος σε συζητήσεις στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης των μετόχων της «Μυτιληναίος». Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλει την πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου των χωρών μελών σε ποσοστό 80% έως το τέλος Σεπτεμβρίου ο κ. Μυτιληναίος υπογράμμισε ότι το πρόβλημα δεν είναι οι υποδομές, δηλαδή η διαθεσιμότητα αποθηκευτικών χώρων, αλλά η περιορισμένη επάρκεια υγροποιημένου φυσικού αερίου στη διεθνή αγορά.

Μάλιστα εκτίμησε ότι εάν αποφασιστεί τα ελληνικά αποθέματα φυσικού αερίου να τηρηθούν σε αποθηκευτικούς χώρους της Ιταλίας, τότε το κόστος του καυσίμου θα «εκτιναχθεί» σε δυσθεώρητα ύψη.

Όπως είπε, η πλέον συμφέρουσα λύση για τη διασφάλιση της επάρκειας της ελληνικής αγοράς και για την τήρηση των αποθεμάτων φυσικού αερίου είναι το FSU που πρόκειται να προμηθευτεί ο ΔΕΣΦΑ και το οποίο προβλέπεται να «δέσει» στο λιμάνι της Ρεβυθούσας έως τις αρχές Ιουλίου.

Ευκαιρίες

Πάντως τα νέα δεδομένα γεννούν και ευκαιρίες για να καταστεί η χώρα κόμβος διαμετακόμισης φυσικού αερίου προς βορρά, εφόσον βέβαια προχωρήσουν πολλαπλά σχέδια επενδύσεων κλίμακας, σε δίκτυα και άλλες υποδομές.

Ειδικότερα, ανοίγεται ένα «παράθυρο» για την Ελλάδα να ενισχύσει το γεωτρατηγικό της ρόλο και να καταστεί η βασική «οδός» για το αέριο της ΝΑ Ευρώπης. Και μάλιστα χτίζοντας εναλλακτικό δρόμο που δε θα περιλαμβάνει την Τουρκία. Ουσιαστικά οι τερματικοί σταθμοί LNG αλλά και τα νέα δίκτυα με φορά ροής πλέον από Νότο προς Βορρά θα αποτελέσουν το κλειδί της απεξάρτησης για τις Βαλκανικές χώρες και από το ρωσικό αέριο αλλά και από έναν «τουρκικό εναγκαλισμό».

Υπενθυμίζεται ότι η ευρύτερη περιοχή μας βασίζεται κατά 50% σε εισαγωγές από τη Gazprom για να καλύψει τις ανάγκες της. Μια αποκοπή, δε, των ροών αυτών, θα πρέπει να καλυφθεί από προμήθειες LNG ή μέσω του Νότιου Διαδρόμου, δηλαδή του ΤΑΡ που βέβαια διέρχεται και από την Τουρκία.

Η εκτιμώμενη ποσότητα που θα χαθεί και θα πρέπει να καλυφθεί εναλλακτικά ανέρχεται στα 25 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου). Είναι προφανές λοιπόν ότι είτε λόγω των αποφάσεων της ΕΕ για απεξάρτηση, είτε λόγω του «πολέμου» με αιχμή τις πληρωμές προμηθειών σε ρούβλι, η αύξηση των ροών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου είναι «μονόδρομος». Κι έτσι ανοίγεται ένα «παράθυρο» ευκαιρίας για την εμπορική εκμετάλλευση των υποδομών FSRU που υπάρχουν ή σχεδιάζονται στην Ελλάδα και που εφόσον υλοποιηθούν μπορεί να οδηγήσουν σε μια δυνατότητα μεταφοράς που μπορεί σε ένα μεγάλο ποσοστό, κοντά στα 20 bcm, να καλύψει το ποσοστό του «χαμένου» ρωσικού αερίου αλλά και σε μια αναβάθμιση της χώρας στο γεωνεργειακό χρηματιστήριο.  

Η ενεργειακή αυτονομία της ΕΕ «πατά» πάνω στην Ελληνική ναυτιλία σημείωσε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κηρύσσοντας τα εγκαίνια της διεθνούς ναυτιλιακής έκθεσης των Ποσειδωνίων μαζί με την πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Μελίνα Τραυλού, την Επίτροπο Μεταφορών της Ε.Ε. κα Adina Valean και τον Θοδωρή Βώκο, Διευθύνοντα Σύμβουλο των Εκθέσεων Ποσειδώνια Α.Ε.

«Η Ευρώπη επιτέλους να αντιληφθεί ότι στα ελληνόκτητα πλοία έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα το οποίο θα συμβάλει στην στρατηγική της αυτονομία. Πρέπει να γίνει σεβαστό από τη γραφειοκρατία της», τόνισε ο πρωθυπουργός ανοίγοντας την εμβληματική έκθεση. 

Οι σταθμοί

Ήδη, πάντως, στη Ρεβυθούσα προωθείται η προσθήκη μιας ακόμη αποθήκης, με την αγκυροβόληση ενός πλοίου, που θα αυξήσει την δυναμικότητα αποθήκευσης κατά 100.000 κυβικά μέτρα αερίου στην υφιστάμενη των 25.000 κυβικών μέτρων των τριών δεξαμενών σήμερα.

Πολύ σύντομα μάλιστα, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, θα φτάσουν και τα πρώτα φορτία από τη Ρεβυθούσα στην Ουγγαρία.

Επίσης ανάλογες υποδομές (δύο πλωτοί σταθμοί αποθήκευσης και αεριοποίησης) δρομολογούνται στην Αλεξανδρούπολη από την Gastrade (με μετόχους την Ελμίνα Κοπελούζου, τη Gaslog Cyprus Investments του ναυτιλιακού ομίλου Gaslog του εφοπλιστή Π. Λιβανού, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, τη βουλγαρική κρατική εταιρεία Bulgartransgaz EAD και το ΔΕΣΦΑ.).

Επιπλέον και στους Αγίους Θεοδώρους (Διώρυγα GAS) η Motor Oil προωθεί μια αντίστοιχη υποδομή. Επίσης FSRU σχεδιάζει για τον λιμένα του Βόλου και η εταιρεία Mediterranean Gas, αν και το εν λόγω έργο είναι ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο σε αντίθεση με τα άλλα που «ωριμάζουν» με ταχύτητα. 

Συμπερασματικά τα νέα δεδομένα δημιουργούν νέες ανάγκες για υποδομές, που βέβαια θα πρέπει να διασφαλίσουν σχετικές χρηματοδοτήσεις αλλά και να βρεθεί μια «χρυσή» τομή ώστε να μην επιβαρύνουν τους καταναλωτές με τη μορφή τελών. Γι’ αυτό άλλωστε η ΡΑΕ έχει ζητήσει από το ΔΕΣΦΑ να διαχωρίσει τις επενδυτικές δραστηριότητές της από τις άλλες που αφορούν το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς.

Αλλαγή στη ρότα

Είναι ενδεικτικό, πάντως, ότι όπως ανέφερε το στέλεχος του ΔΕΣΦΑ, Μιχάλης Θωμαδάκης, μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο Power & Gas Forum, ένα νέο νέο τοπίο διαμορφώνεται στην αγορά αερίου και αυτό σχετίζεται με την εν μέρει αλλαγή των ροών φυσικού αερίου, όπου πλέον οι πηγές τροφοδοσίας ξεκινούν από το Νότο και κινούνται προς Βορρά ή και από τη Δύση προς την Ανατολή. Έτσι, όπως σημείωσε ο κ. Θωμαδάκης αναβαθμίζεται ο ρόλος των σχεδιαζόμενων υποδομών που έρχονται να «υπηρετήσουν» ακριβώς τις νέες αυτές κατευθύνσεις. Ωστόσο, υπογράμμισε πως το ελληνικό σύστημα θα χρειαστεί ενίσχυση ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως τον νέο ρόλο που αναλαμβάνει η Ελλάδα στο νέο τοπίο.

Οι εφοπλιστές

Η όλη συγκυρία και η απόφαση που έλαβε η τελευταία Σύνοδος Κορυφής για αύξηση των ροών Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου από τις ΗΠΑ ανοίγει ένα «παράθυρο» ευκαιρίας και για τον Ελληνικό εφοπλισμό.

Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση της Κομισιόν να συνεργαστεί με τα κράτη – μέλη για να διασφαλίσει σταθερή ζήτηση επιπλέον αμερικανικού LNG έως τουλάχιστον το 2023 ύψους περίπου 50 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως και να διασφαλίσει την προμήθεια τουλάχιστον 15 δισ. επιπλέον κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου μέχρι το τέλος του έτους, αναπόφευκτα βάζει σε πρώτο πλάνο το θέμα της μεταφοράς, όπου κυριαρχούν οι Έλληνες. 

Πιο συγκεκριμένα το 21% της παγκόσμιας χωρητικότητας στα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι σε ελληνικά χέρια. Δηλαδή, τα 135 από τα συνολικά 640 πλοία LNG είναι Ελληνόκτητα, ενώ από τα 127 πλοία αυτού του τύπου που ναυπηγούνται αυτή την περίοδο τα 57 είναι ελληνικών συμφερόντων.

Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Vessels Value, εταιρείας αποτίμησης της αξίας εμπορικών πλοίων, τον Νοέμβριο του 2021 η αξία του ελληνικών συμφερόντων στόλου με πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου-LNG, συμπεριλαμβανομένων και των υπό ναυπήγηση φτάνει τα 19,5 δισ. δολάρια.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr