Με μέρη που διατηρούν μια μοναδικότητα, με το σφρίγος των κατοίκων θωρακισμένο μετά και τα όσα έχουν αντιμετωπίσει, με εγγύτητα που διασφαλίζει οικονομίες κλίμακας, αλλά και με πολλαπλές επιλογές για θεματικές μορφές τουρισμού, η Εύβοια και η Χαλκίδα σήμερα επιχειρεί να βρει το βηματισμό της.

Τα πλεονεκτήματα

Ειδικότερα, Χαλκίδα, άλλωστε, η «πρωτεύουσα» του δεύτερου μεγαλύτερου νησιού της χώρας απέχει μισή ώρα από τα βόρεια της Αττικής και λιγότερο από μια ώρα από το κέντρο του Κλεινού Άστεος. Ωστόσο για πολλούς ακόμη είναι μια Terra Incognita με μια πολύ πλούσια γκάμα επιλογών. Μουσεία, όπως το νέο αρχαιολογικό “Αρέθουσα”, σε ένα μοναδικό διατηρητέο βιομηχανικό κτήριο, δίπλα στην ιστορική πληγή, με μια καινοτόμα μουσειολογική αντίληψη, τα μεσαιωνικά φρούρια σφραγίδες της σημασίας του Negroponte (όπως ονομάστηκε το Μεσαίωνα η Χαλκίδα), τις ιστορικές γέφυρες, τα τεμένη, τις γραφικές εκκλησίες, αλλά και τα παραδοσιακά μεζεδοπωλεία, τα εξαιρετικά μαγαζιά σε Λάμψακο και Νέα Αρτάκη και τα μικρά οινοποιεία της χαρίζουν τον τίτλο του ενός ιδανικού προορισμού, για αποδράσεις 365 μέρες το χρόνο.

«Ο νόμος μας, η καλύτερα το νησί μας, μπορεί να καλύψει τα γούστα κάθε επισκέπτη καθόλη την διάρκεια του χρόνου, κι αυτό προσπαθούμε να αναδείξουμε μέσα από τις διάφορες δράσεις που διοργανώνουμε» ανέφερε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Εύβοιας κ. Γιάννης Γεροντίτης, στο πλαίσιο ταξιδιού εξοικείωσης που διοργανώθηκε από το επιμελητήριο σε συνεργασία με την Tourism Media για να αναδείξει το σημαντικά τοπόσημα της ευρύτερης περιοχής.

Το μίγμα επισκεπτών 

«Σκοπός μας μέσα από αυτό το δημοσιογραφικό ταξίδι εξοικείωσης, είναι να συμβάλλουμε με ένα ακόμη στοχευμένο βήμα, στη διαμόρφωση ενός διακριτού χαρακτήρα, μιας ιδιαίτερης τουριστικής ταυτότητας για το νομό μας, που θα τον ξεχωρίσει από τους άλλους προορισμούς και που θα του αποδώσει τη θέση που πραγματικά του αξίζει στο νησιωτικό τουριστικό προφίλ της χώρας μας. Μιας ιδιαίτερης ταυτότητας που θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για την δημιουργία μιας στενότερης και μόνιμης σχέσης αγάπης των επισκεπτών με τον τόπο μας» προσέθεσε.

Οι προσπάθειες του επιμελητηριου, αλλά και του σωματείου Καταστηματαρχών, εστίασης-αναψυχής και Ψυχαγωγίας Εύβοιας, Ξένιος Ζευς είναι εντατικές ειδικά μετά το μεγάλο πλήγμα των πυρκαγιών που δέχτηκε πέρυσι ο συγκεκριμένος Νομός. Κατευθύνονται δε τόσο στο να συστήσουν την Χαλκίδα και την ευρύτερη περιοχή στον Έλληνα επισκέπτη όσο και στο να προωθήσουν τα προϊόντα που παράγονται εκεί και τις διάφορες εμπειρίες εναλλακτικού τουρισμού που έχουν αναπτυχθεί και στο εξωτερικό.

Κλειδί η εγγύτητα

«Η Εύβοια είναι πραγματικά μια μικρή Ελλάδα, ακριβώς δίπλα στην Πρωτεύουσα» τονίζει διαρκώς στους συνομιλητές του ο κ. Γεροντίτης, «ένας προορισμός,  μαζικού αλλά και εναλλακτικού τουρισμού για όλο το χρόνο, μόλις 80 χιλ. από την Αθήνα».

Σε αυτό τον γοητευτικό τόπο μπορεί να εξοικειωθεί κανείς με την βαθιά ιστορία και την σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά, να απολαύσει το μοναδικό φυσικό περιβάλλον και τις ιδιατερότητές του, αλλά και να γευτεί τα ιδιαίτερα τοπικά προϊόντα και την πλούσια γαστρονομική παράδοση.

Ιστορία με μεγάλα φορτία

Με τις πρώτες αναφορές για την πόλη της Χαλκίδας να εντοπίζονται ήδη στην Ιλιάδα του Ομήρου - δηλαδή περίπου 2.800 χρόνια πίσω η πόλη έχει σίγουρα πλούσια ιστορία να επιδείξει.

Από τις μυθικές πηγές της Αρέθουσας έως το Φρούριο Καράμπαμπα, ένα οθωμανικό κάστρο του 17ου αιώνα ο επισκέπτης μπορεί να αναβιώσει διάφορες ιστορικές στιγμές του παρελθόντος, με έμφαση βέβαια στην περίοδο του Βυζαντίου.

Στα ιστορικά μνημεία που αξίζει να επισκεφτεί κανείς περιλαμβάνεται ο ο ναός της Αγίας Παρασκευής, μία τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με πολλά γοτθικά στοιχεία και η προσφάτως αποκατασταθείσα Οικία του Βαΐλου -ένα κοσμικό κτήριο της πόλης από την εποχή της Λατινοκρατίας, που κάποτε αποτέλεσε την έδρα του ενετού διοικητή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το τζαμί του Εμίρ Ζαδέ, όπου φιλοξενείται έκθεση χαρακτικών με πλούσιες αναπαραστάσεις της πόλης από την εποχή που την περιέκλειε το περίφημο μεσαιωνικό τείχος της Χαλκίδας, το οποίο γκρεμίστηκε από τους Χαλκιδέους, στο «όνομα» της απελευθέρωσης από τον τουρκικό ζυγό. (σ.σ. το βενετσιάνικο τείχος που περιέκλειε άλλοτε την πόλη παρέμενε απόρθητο και φημισμένο μέχρι την πολιορκία των Οθωμανών το 1470. Γκρεμίστηκε ωστόσο το 1890 από τους κατοίκους της πόλης με πιθανή αιτία την πώληση την αποταμίευση από την πώληση των οικοδομικών υλικών, την δημιουργία πρόσθετης οικοδομήσιμης έκτασης ή και την επιθυμία των κατοίκων για άμεση πρόσβαση στην θάλασσα), Επίσης ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το Λαογραφικό Μουσείο, όπου σώζεται κι ένα τμήμα του τείχους.

Απαραίτητη είναι η στάση και στο Φρούριο του Καράμπαμπα -Οθωμανικό κάστρο του 17ου αιώνα στην ηπειρωτική πλευρά της πόλης - και τον εκθεσιακό χώρο εντός του ο οποίος φιλοξενεί γλυπτά που χρονολογούνται από την Παλαιοχριστιανική, Βυζαντινή, Ενετική και Οθωμανική εποχή. Εκεί παρατηρεί κανείς την ταξική ταυτότητα των τουρμπανιών που φορούσαν οι κάτοικοι της περιοχής κατά τη Οθωμανική αυτοκρατορία αλλά και την σχέση του ελληνικού αλφάβητου με το πρώιμο φοινικικό και το μετέπειτα λατινικό.

Το μουσείο, βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Στεφάνου Χαλκίδας, πολύ κοντά στις πηγές της μυθικής Αρέθουσας, από όπου και έλαβε την ονομασία του και στεγάζεται σε ένα βιομηχανικό κτήριο που άλλοτε αποτέλεσε εργοστάσιο παραγωγής ποτών το οποίο έχει συνδυαστεί άρτια με ένα σύγχρονο οικοδόμημα προσθήκη που φιλοξενεί σήμερα την Εφορία Αρχαιοτήτων της περιοχής. Πέρα από μάρτυρα της βιομηχανικής δραστηριότητας των αρχών του 20ου αιώνα όμως, το εν λόγω κτήριο αποτέλεσε- ευτυχώς - την αφορμή για μια διαφορετική θεματική διάρθρωση των εκθεμάτων του μουσείου, ικανή να προσφέρει μια  σπάνια και πλούσια ιστορική αναδρομή στην πολιτειακή οργάνωση, την οικονομία, τις πολιτισμικές ταυτότητες και στην λατρεία που ακολουθήθηκε ανά τους αιώνες στην Ελλάδα.

Τα αντιπροσωπευτικά εκθέματα από την Εύβοια και την Σκύρο εκτίθενται σε τρία επίπεδα, ισόγειο, ημιώροφο και 1ο όροφο και εμπλουτίζονται με διαδραστικούς χάρτες περιήγησης, με ντοκιμαντέρ και πολυμεσικές εφαρμογές, οδηγώντας τον επισκέπτη σε ένα ενδιαφέρον ταξίδι στο χρόνο, το οποίο μέσα από την χρονολογική παρουσίαση των προαναφερθέντων θεματικών δίνει τροφή για σκέψη στον επισκέπτη του.

Γαστρονομία με σύμμαχο την φύση

Τα παραθαλάσσια ταβερνάκια και ουζερί είναι από τις πιο κλασικές εκδρομές ψαροφαγίας που μπορεί να ακολουθήσει κανείς στην περιοχή. Τόσο τα παραδοσιακά μαγαζιά όπως η ψαροταβέρνα Το στέκι του Λουκά στην ήσυχη παραλία της Νέα Λαμψάκου, ως την πρόσφατως αφιχθείσα ψαροταβέρνα το «Ψαράκι» στην παραλία της Νέας Αρτάκης και ένα από τα πιο γνωστά beach-bar restaurant Sabbia στην πολυσύχναστη - ειδικά το καλοκαίρι, παραλία Αλυκές υπόσχονται παραδοσιακές και σύγχρονες γεύσεις, εμπνευσμένες από ντόπια υλικά και ικανές να ευχαριστήσουν και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους.

Οι δρόμοι του κρασιού

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι και οι οινικές διαδρομές της Εύβοιας τις οποίες μπορεί να απολαύσει κανείς μέσα από γευσιγνωσίες κρασιών στα παραδοσιακά σοκάκια της πόλης, αλλά και μέσα από την επίσκεψη στα διάφορα οινοποιία της ευρύτερης περιοχής. Τόσο στο ηπειρωτικό τμήμα του νησιού (στη Ριτσώνα Αυλίδας, στην περιοχή του Ληλάντιου πεδίου και άλλού) όσο και στο βόρειο και νότιο τμήμα του νομού (από την Ιστιαία έως την Κάρυστο και το Μαρμάρι) οι ρέκτες των μικρών οινοποιών θα ανακαλύψουν τα κρασιά της περιοχής τα οποια κερδίζουν το εγχώριο και διεθνές ενδιαφέρον όλο και περισσότερο. Τα οινοποιεία Μούντριχας, Αβαντίς, Λύκος, Σκουμπρής, Φοίβος Παπαστρατής, Βρυνιώτης και πολλά ακόμα προσφέρουν από την νέα εκδοχή του Σαββατιανού έως Syrah και Μαλαγουζιές, που ξεχωρίζουν για το χρώμα, το άρωμα και την επίγευσή τους. Must προϊόν της περιοχής, με διακρίσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό και πραγματικά ενδιαφέρουσα γεύση είναι και το Grace Gin  από την ποτοποιεία Avantes στην Εύβοια, το οποίο με το άνοιγμα της φιάλης, εντυπωσιάζει αμέσως με τα αρώματα πεύκου, ξύσματος λεμονιού και μικρών μαύρων φρούτων αφήνοντας στον ουρανίσκο την φρεσκάδα και τις γεύσεις ελληνικών βοτάνων και γλυκών μπαχαρικών.

Η Παλίρροια του Ευρίπου

Τα παραπάνω μπορούν να εμπλουτίσουν οι όμορφες παραλίες της Χαλκίδας πολλές εκ των οποίων βρίσκονται μέσα στην πόλη κι έχουν βραβευτεί με γαλάζια σημαία αλλά και η βόλτα στην παλιά γέφυρα της πόλης, από την οποία μπορεί να παρατηρήσει κανείς το παράδοξο παλιρροϊκό φαινόμενο της πόλης. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας – μελετητής του παλιρροϊκού φαινομένου, Μπάμπης Σφέτσας στο σχετικό βιβλίο του, η Παλίρροια του Ευρίπου είναι ένα σύνθετο παλιρροιακό φαινόμενο που παρατηρείται μόνο στον Πορθμό του Ευρίπου στην Χαλκίδα, (Ελλάδα) και αποτελεί ένα σπάνιο φαινόμενο παγκόσμιας μοναδικότητας.

Ο πορθμός και συγκεκριμένα ο δίαυλος του Ευρίπου είναι μία στενή λωρίδα θάλασσας πλάτους 39 m, μήκους 40 m και βάθους περίπου 8,5 m που συνδέει το Βόρειο Ευβοϊκό με τον Νότιο Ευβοϊκό, μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας. Σ΄ αυτόν το χώρο τα ύδατά του διαύλου να κινούνται συνεχώς, ενώ συγχρόνως αλλάζουν και φορά κίνησης, κατευθυνόμενα άλλοτε προς τον Βόρειο και άλλοτε προς το Νότιο Ευβοϊκό.

Η συστηματική παρακολούθηση του εν λόγω ρεύματος έδειξε ότι ενώ στις 22-23 ημέρες παρουσιάζει μια κανονικότητα αλλαγής φοράς ανά 6 ώρες περίπου, όπως ακριβώς η παλίρροια, στις υπόλοιπες 6-7 ημέρες του μήνα το ρεύμα γίνεται τόσο ακανόνιστο που μπορεί ν΄ αλλάξει φορά ακόμη και 14 φορές μέσα στο ίδιο 24ωρο. Έτσι διαπιστώθηκε ότι το κανονικό ρεύμα αντιστοιχεί στις συζυγίες, δηλαδή 11-12 ημέρες περί τη νέα σελήνη (Ν.Σ.) και άλλες τόσες κατά τη πανσέληνο, ενώ το ακανόνιστο ρεύμα παρατηρείται κατά τους τετραγωνισμούς (Π.Τ. και Τ.Τ.).

Η εξήγηση του συγκεκριμένου φαινομένου του ρεύματος του Ευρίπου απασχόλησε και τους αρχαίους Έλληνες και ειδικότερα τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη καθώς και πολλούς άλλους επιστήμονες από τον προηγούμενο αιώνα και μετά. Σημαντική συνεισφορά στη μελέτη του φαινομένου κατέχουν οι Έλληνες Δημήτριος Αιγινήτης (1926) [1] ο Υποπλοίαρχος Ανδρέας Α. Μιαούλης, Β.Ν. (1880) [2] και ο βρετανός Υποναύαρχος Αρθούρος Μένσελ (Arthur Mansel), RN. Η έρευνα συμπληρώθηκε από μετρήσεις του Πανεπιστημίου Αθηνών στη Γλύφα (1981-1984).