Τώρα όμως βρίσκεται, με βάση στελέχη της αγοράς, ενώπιον νέων προκλήσεων. Όπως τονίζεται, το κύμα αυξήσεων στο ενεργειακό κόστος (καύσιμα), η συνεπαγόμενη αύξηση των μεταφορών, και η έλλειψη συγκεκριμένων πρώτων υλών λόγω της εμπόλεμης κατάστασης Ρωσίας – Ουκρανίας, που έχει άμεσο αντίκτυπο στο κόστος των ζωοτροφών, σε συνδυασμό με την άνοδο της τιμής των υλικών συσκευασίας, έχει επηρεάσει σημαντικά το κόστος παραγωγής της ιχθυοκαλλιέργειας.

Και ενώ υπήρχε μια διάχυτη αισιοδοξία με το κλείσιμο του 2021 λόγω των επιδόσεων στην μετα-COVID περίοδο, από τις αρχές του χρόνου οι ιχθυοκαλλιεργητές άρχισαν να μετριάζουν τις προσδοκίες τους για την φετινή χρονιά.

Το παράλογα αυξημένο κόστος των καυσίμων εκτόξευσε και το κόστος των μεταφορών και σε συνδυασμό με το ήδη αυξημένο ενεργειακό κόστος, άρχισε να δημιουργεί προβλήματα στην παραγωγή. Αν στα ανωτέρω προσθέσει κανείς την αιφνίδια έλλειψη πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των ιχθυοτροφών –και γενικότερα των ζωοτροφών– και προέρχονταν από τη Ρωσία, ο κλάδος βρίσκεται μπροστά σε έναν δυσεπίλυτο γρίφο.

Επιπροσθέτως, το γενικό κύμα αυξήσεων συμπαρέσυρε ήδη από την αρχή του έτους και τα υλικά συσκευασίας. Έτσι όταν στην αρχή του έτους ο κλάδος δήλωνε αύξηση του κόστους παραγωγής της τάξης του 20% (διπλασιασμό του ενεργειακού κόστους, αύξηση κατά 15% του κόστους των πρώτων υλών για τις ιχθυοτροφές και κατά 17% του κόστους των συσκευασιών), δεν είχε υπολογιστεί η αύξηση του κόστους των καυσίμων, ούτε η περαιτέρω αύξηση των ιχθυοτροφών λόγω έλλειψης πρώτων υλών. Έτσι σήμερα, μόλις τρεις - τέσσερις μήνες μετά, η αύξηση κόστους παραγωγής υπολογίζεται πως έχει αγγίξει –αν δεν έχει ξεπεράσει– το 25%. Και το άσχημο είναι πως δεν υπάρχουν καλά νέα στον ορίζοντα, τουλάχιστον για το αμέσως προσεχές διάστημα.

“Ευχή όλων αποτελεί η ομαλοποίηση στην αγορά καυσίμων και ενέργειας, καθώς και στην προμήθεια των πρώτων υλών για τις ιχθυοτροφές. Αυτό προϋποθέτει την παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, κάτι το οποίο ίσως χρειαστεί παραπάνω χρόνο από όσο υπολογίζουμε. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται και ένα Plan-B, διότι υπάρχει και το σενάριο κατά το οποίο η σχέση Ε.Ε.-Ρωσίας δεν θα είναι ποτέ πια ίδια, ή στην καλύτερη περίπτωση να αργήσει να αποκατασταθεί” τονίζεται σχετικά.

Όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, μια παράμετρος είναι η αντίδραση του κράτους για την προστασία του κλάδου, ο οποίος βρίσκεται στην πρώτη θέση των εξαγωγών στα ζωικά προϊόντα και στη δεύτερη του πρωτογενούς τομέα μετά το ελαιόλαδο. Ενός κλάδου που συντηρεί θέσεις εργασίας σε δυσπρόσιτες και παραμεθόριες περιοχές και βρίσκεται στις πρώτες θέσεις στην παραγωγή μεσογειακών ιχθυηρών στην Ε.Ε. Προτάσεις έχουν πέσει στο τραπέζι, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση προμήθειας πρώτων υλών για τις ιχθυοτροφές και βρίσκονται υπό συζήτηση. Συγχρόνως, μια παράλληλη συζήτηση λαμβάνει χώρα και στην Κοινότητα, και αφορά γενικότερα κάποιες κινήσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της Ουκρανικής κρίσης στα πρότυπα της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας, οπότε αναμένονται και από αυτό το μέτωπο εξελίξεις.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση την ΕΛΣΤΑΤ στις αρχές του χρόνου, η συνολική παραγωγή και η αξία των εκτρεφόμενων – καλλιεργούμενων ειδών υδατοκαλλιέργειας της χώρας παρουσίασαν αύξηση κατά 3,4% και 10% αντιστοίχως το 2020 σε σχέση με το 2019. Αναλυτικά, το 2020 η συνολική παραγωγή ανήλθε σε 133.168,2 τόνους συνολικής αξίας 558,80 εκατ. ευρώ, έναντι 128.783,7 τόνων συνολικής αξίας 508,14 εκατ. ευρώ το 2019. Η παραγωγή τσιπούρας αυξήθηκε κατά 12,1% το 2020 σε σύγκριση με το 2019 ενώ η αξία κατά 14,5%. Η παραγωγή λαβρακιού υποχώρησε οριακά, κατά 0,2%, όμως η αξία αυξήθηκε κατά 4,4%.

Σημαντικό και το γεγονός ότι το 2020 αυξήθηκε η απασχόληση στον κλάδο, ιδιαίτερα στο μόνιμο προσωπικό, κάτι που συνδέεται και με τη δημιουργία πλέον μεγαλύτερων μονάδων τόσο εκτροφής όσο και μεταποίησης μετά τις συγχωνεύσεις που έλαβαν χώρα στον κλάδο. Σύμφωνα πάντα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2020 το γενικό σύνολο εργαζομένων ανήλθε σε 4.236 έναντι 4.173 εργαζομένων το 2019. Για δε το 2021 υπολογίζεται ότι η ελληνική παραγωγή στα δύο βασικά είδη, τσιπούρα και λαβράκι, διαμορφώθηκε σε περίπου 120.000 τόνους.

O Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, στο πλευρό της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας

Με την ευκαιρία της έναρξης την Παρασκευή 15 Απριλίου του διήμερου 2ου κλαδικού Συνεδρίου Ιχθυοκαλλιέργειας με τίτλο «Προκλήσεις και Προοπτικές για μια Γαλάζια - Πράσινη Ιχθυοκαλλιέργεια», το οποίο οργανώνεται από την εταιρεία συμβούλων AMBIO Α.Ε. με την υποστήριξη της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, οι διοργανωτές είχαν συνάντηση με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κο Μαργαρίτη Σχοινά, παρουσία και της κας Νιόβης Ρίγκου, επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα.  

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Αντιπροσωπείας και εκ μέρους του κλάδου συμμετείχαν ο πρόεδρος της ΕΛΟΠΥ κος Απόστολος Τουραλιάς, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (FEAP), κα Λάρα Μπαράζι - Γερουλάνου η οποία έχει και την ιδιότητα της αντιπροέδρου της ΕΛΟΠΥ, και ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΜΒΙΟ Α.Ε. κος Φίλιππος Πετρίδης ως οργανωτής του Συνέδριου και Τεχνικός Σύμβουλος του κλάδου.  

Ο κ. Σχοινάς ενημερώθηκε λεπτομερώς από τους διοργανωτές για τις θεματικές και την παρουσία ξένων αντιπροσωπειών στο Συνέδριο ενώ συζήτησαν στη συνέχεια  για τη δυναμική και τις προοπτικές του κλάδου, τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο της ιχθυοκαλλιέργειας με την είσοδο των ξένων επενδυτών, αλλά και με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος σε θεσμικά θέματα όπως η εκκρεμότητα με το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο.  

Συζητήθηκαν επίσης αναλυτικά και άλλα θέματα που απασχολούν έντονα τον κλάδο, όπως οι επιπτώσεις της πανδημίας και η προσπάθεια επιστροφής στην κανονικότητα σε μια μετα- covid19 εποχή, η επισιτιστική κρίση, αλλά και το πως επηρεάζεται ο κλάδος από την σύρραξη στην Ουκρανία λόγω αύξησης του κόστους πρώτων υλών, ενέργειας και καυσίμων.  Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν άκουσε με προσοχή την ενημέρωση εκ μέρους ων εκπροσώπων του κλάδου και με τη σειρά του αναφέρθηκε στις νέες κατευθυντήριες γραμμές και εν γένει στην νέα πολιτική της Ε.Ε. για θέματα αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας.